T V V O O R A F :
Duidelijkheid voor de kleintjes
Het knopje 3 op de
afstandsbediening moet voor ouders vanaf 4 september staan voor
vertrouwde en verzorgde kinderprogramma's op maat. Kinderen drukken op
3 voor Z@ppelin, het nieuwe kinderblok van de publieke omroepen.
TITIA KETELAAR
Hoeveel televisie kijken uw kinderen? Een op de vier kinderen heeft aan
het eind van de basisschool een eigen toestel op de slaap- of
speelkamer, en uit recent onderzoek van de Stichting Jeugdinformatie
blijkt dat kinderen tot 12 jaar gemiddeld 93 minuten per dag
televisiekijken.
Het is niet moeilijk voor kinderen tot twaalf jaar om die minuten te
vullen. Per dag werd vorig jaar gemiddeld 42 uur kindertelevisie
uitgezonden, variërend van tekenfilms en jeugdseries tot
spelletjes en educatieve programma's. Op een doordeweekse ochtend
begint Fox Kids als eerste om half zeven met het uitzenden van
tekenfilms en gaat daar tot in de late namiddag mee door. Een half uur
na Fox volgen ook de andere Nederlandse omroepen en zenders met
tekenfilms en hier en daar herhalingen van programma's van de vorige
middag. Het Vlaamse Ketnet, ook populair bij kijkertjes in Nederland,
begint pas 's middags met uitzenden. De Stichting Jeugdinformatie telde
de uren bijelkaar op en kwam tot 15.000 uur kindertelevisie over 1999.
Het komende televisieseizoen, dat op 4 september begint, zal het aanbod
zo mogelijk nóg groter worden. De commerciële zenders gaan
vrijwel op de oude voet verder, maar de publieke omroepen bundelen op
Nederland 3 hun krachten en maken samen één jeugdblok:
Z@ppelin. Van 's ochtends zeven uur tot 's avonds zeven uur, met
tussen de middag een onderbreking, in totaal minstens acht uur
kindertelevisie per dag. Niet meer zappen op zoek naar iets leuks en
geschikts, zegt coördinator van het blok Cathy Spierenburg, maar
weten dat "het knopje 3 op de afstandsbediening voor kinderen staat".
Dat knopje 3 moet zowel de ouders als de kinderen houvast bieden. In de
beleving van de programmamakers moet het staan voor "vertrouwde
programma's van goede kwaliteit die zich door hun veelzijdige aanbod
onderscheiden van de commerciële omroepen. En voor programma's op
maat: peuters, kleuters en jonge kinderen kijken niet naar hetzelfde
als twaalfjarigen."
Waar ondanks de nieuwe netprofilering samenwerking tussen omroepen nog
zeldzaam is, wordt voor kinderen een uitzondering gemaakt. Z@ppelin
wordt gevuld met onder meer het trio Sesamstraat,
Klokhuis en Jeugdjournaal van NOS en NPS, maar ook met
SchoolTV, de bijbelverhalen van de EO, Villa Achterwerk
van de VPRO, Willem Wever van de NCRV en in de toekomst
tevens programma's die omroepen gezamenlijk zullen maken.
Die samenwerking is enigszins noodgedwongen. Door de netprofilering
worden de drie publieke zenders verdeeld in genres, smaak en
doelgroepen. Kinderen tot twaalf jaar denken niet in zulke hokjes. In
veel kinderprogramma's lopen genres bovendien door elkaar en volgens de
strikte regels van Hilversum zijn het daarom 'magazines' en daar is
geen plaats voor op de nieuwe netten. Dus is Nederland 3 overdag
grotendeels vrijgemaakt voor alle programma's voor kinderen van twee
tot twaalf jaar. Op internet wordt Z@ppelin een plek waar
kinderen programmagegevens kunnen vinden en, onder leiding van een
toezichthouder kunnen chatten.
Spierenburg is blij met de duidelijkheid. Met alles op 1 kanaal en door
iedere dag op vaste tijdstippen programma's voor een bepaalde
leeftijdsgroep uit te zenden, is het volgens haar voor ouders en
kinderen overzichtelijker geworden. Bovendien hebben de publieke
omroepen voor kinderprogramma's 'substantieel' meer zendtijd gekregen
en rollen de omroepen nog niet vechtend over straat, maar bundelen ze
hun energie en geld. "Vier omroepen waren bezig met een
peuterprogramma. Nu zitten ze rond de tafel, het geld is op een hoop
gegooid en nu kan er één goed peuterprogramma gemaakt
worden."
Spierenburg heeft kunnen bedingen dat Z@ppelin niet onderbroken
gaat worden door "eindeloze Kamerdebatten, voetbalwedstrijden en zaken
als de verhoren van Clinton". De kinderprogramma's, voornamelijk die op
Nederland 2, moesten in het verleden vaak wijken voor actualiteiten.
"De eerste verzoeken zijn nu ook al binnen, maar ik ga daar niet op in.
Kinderen begrijpen niet dat de verhoren van Clinton of Kamerdebatten
belangrijker zijn dan hun lievelingsprogramma." Alleen bij een echte
ramp zal ook Z@ppelin moeten wijken.
Spierenburg ziet de toekomst van Z@ppelin rooskleurig in. Een
fiasco zoals het Vlaamse Ketnet dreigt te worden, waarbij de
kijkcijfers steeds meer afnemen, voorziet ze niet. "Ketnet heeft een
enorm brede doelgroep. Wij beseffen dat kinderen zich op een andere
manier ontwikkelen, en dat je ze niet allemaal hetzelfde kan bieden.
Z@ppelin is bedoeld voor twee- tot twaalfjarigen. Daarboven
mág iedereen kijken, maar de programma's zijn niet voor hen
gemaakt. " Kinderen van twaalf jaar en ouder krijgen op Nederland 2
tussen half vier en half zes hun eigen programma's, maar vallen ook dit
jaar bij de publieken verder enigszins buiten de boot. Voor meer
vertier zijn ze aangewezen op de commerciële zenders.
Z@ppelin, Ned.3, maandag tot en met vrijdag 07.00-13.00u. en 16.00-
19. 00u., woensdag 14.00-16.00u., zaterdag 07.00-11.00u. en 17.00-
19.00u., zondag 07.00-11.00u. en 18.00-19.00uur. Op internet via
(www.zappelin.nl)