'De VPRO had meer woede nodig'

Hoofdredacteur Hans Maarten van den Brink van de VPRO-tv stapt per 1 januari op. Hij was niet onomstreden.

Door onze redacteur JAPKE-D. BOUMA

ROTTERDAM, 26 AUG. Hij is somber over de "oosteuropese bureaucratie" die de netprofilering van de publieke omroepen volgens hem is geworden. Hij wil weg voordat hij " cynisch wordt".

Nu al?

"Het is niet dé reden. Ik heb altijd gezegd dat ik het vijf jaar wilde doen. In een regelbaan moet je regelmatig van functionaris wisselen. Ik had begin dit jaar dus al kunnen gaan. Maar toen had ik nog niet alles afgerond. Nu wel. "

De VPRO is nu op orde?

"De VPRO is nooit op orde. Maar er is veel veranderd en dat wordt gewaardeerd. We zijn de afgelopen jaren overladen met prijzen. Drie maal een Nipkowschijf, twee maal een eervolle vermelding. Dan kun je zeggen 'de VPRO is doorgesudderd op oude successen'. Maar nee, hoor. Het waren programma's als Veldpost, de Brent Spar en 30 Minuten. Allemaal nieuwe formules."

Gaat u door.

"Sinds mijn aantreden zijn bijna alle programmatitels veranderd. We organiseren debatten, volgend seizoen bijvoorbeeld komt een discussie over de veranderende rol van de vrouw en het moederschap. Van het programma Van de schoonheid en de troost van Wim Kayzer is een boek en een tentoonstelling. Ik ben heel trots op de dramaserie Hertenkamp; dat is een compleet nieuw televisiegenre. De VPRO is opener geworden, jonger, minder in zichzelf gekeerd. Vrolijker."

Critici zeiden dat u zelf zo weinig bijdroeg aan de inhoud. "Dit is helaas een naar trekje van de VPRO-bedrijfscultuur: anoniem op elkaar afgeven. Daarop reageer ik niet. En wat is de inhoudelijke bemoeienis van de hoofdredacteur van Trouw op die krant? Zo is het ook bij de VPRO. Ik maak de programma's niet."

Wat deed u dan? Dirigeren?

"Er werkten niet veel mensen onder mij. De VPRO heeft een platte organisatiestructuur."

Waar komt vernieuwing vandaan?

"Wat zal ik daar nu eens op zeggen. Wij hebben dat met zijn allen gedaan. Voor mooie programma's wil ik geen krediet nemen. Voor wat fout ging wel."

Vorig jaar noemde een groep van uw programmamkers de VPRO in een manifest niet meer vernieuwend genoeg. 'Bloedeloos'.

"Ik heb zo vaak gedacht; hoe krijg ik die groep in beweging. Toen dat manifest werd gepresenteerd dacht ik: het kan dus wel. Als dit doorrolt, kan ik weg'."

De kritiek was dat u dat debat had moeten aanzwengelen.

"Ik heb me rotgezwengeld. Ik zei steeds dat we bij de VPRO meer woede nodig hadden, minder ironie, om maar een greep te doen. En ineens namen ze mijn termen over!"

U zou uw programmmamakers te weinig gestimuleerd hebben. U was nauwelijks toegankelijk.

"Dat signaal heb ik niet gekregen. Het zijn mislukte programmamakers die in anonimiteit dat soort opmerkingen plaatsen. Mensen die zeggen 'er is niks uit me gekomen omdat ik niet geïnspireerd werd door mijn hoofdredacteur', daarmee heb ik alleen maar medelijden. Die zitten gewoon vast."

Nog een klacht: de VPRO draagt nauwelijks nog bij aan het maatschappelijk debat.

"Dat roepen we al sinds de jaren '80 bij de VPRO. Dat kan je blijven roepen, je kunt ook constateren dat níets meer het brandpunt van de maatschappelijke discussie bepaalt. Er is zoveel aanbod. Het is ondoenlijk die ambitie nog te hebben."

De VPRO hoeft geen factor van betekenis meer te zijn?

"Natuurlijk wel. Maar je moet je niet laten gekmaken. Je moet in een nieuwe context een nieuwe rol spelen. De VPRO wil tegenwoordig een luis in de pels zijn."

Is uw missie geslaagd?

"Nee, want missies veranderen voortdurend. Maar het afgelopen seizoen was geslaagd en het komende zal dat ook zijn. Ik streef al jaren naar een goed actueel programma. Na een aantal mislukkingen hebben we dat binnenkort: 7 dagen. Als dat mislukt kun je mij verantwoordelijk houden."

De programma's van de VPRO mag je niet missen.

"Voorzover er iets in de media is wat je niet kunt missen, ja. Maar dat geldt niet voor een grote meerderheid van de kijkers. Die willen we ook niet behagen."

Wat wil die meerderheid volgens u?

"Loretta Schrijver met een konijn."

( a d v e r t e n t i e s )