NIEUWSSELECTIE 
 KORT NIEUWS 
 RADIO & TELEVISIE 
 MEDIA 

S e l e c t i e

PETER DE BRUIJN
De vijf films waarin Clint Eastwood de keiharde politieagent Dirty Harry speelt, appelleren aan het ressentiment jegens de rechten van criminelen, dat in een rechtsstaat altijd bestaat. Boeven kunnen door een vormfout vrij komen en rechtszaken kunnen jaren voortslepen. Dat laat zich moeilijk rijmen met de angst voor criminaliteit en de behoefte aan wraak.

Gelukkig waakt 'Dirty' Harry Callahan over ons. Hij laat de bureaucratische rompslomp links liggen en legt de slechteriken ter plekke om met zijn kolossale .44 Magnum. Mede dankzij die boodschap werd het eerste deel van de cyclus, Dirty Harry (1971), de meest succesvolle film die Eastwood ooit heeft gemaakt. Maar hij werd er tevens van beschuldigd politiegeweld te verheerlijken. Bij de Oscar-uitreikingen stonden dat jaar demonstranten met borden: 'Dirty Harry is a filthy pig'.

Het was dan ook verrassend dat Dirty Harry in de tweede film, Magnum Force, op een groep motoragenten jaagt die, net als hij, het recht in eigen hand neemt. Hij houdt zelfs een toespraakje dat hij 'het systeem' weliswaar haat, maar toch blijft verdedigen, zolang er geen alternatief is. Dat lijkt een concessie aan de kritiek. Maar binnen de logica van het verhaal en van Harry's platte karakter, is dit niet meer dan een schaamlap. In feite ziet hij in de gebeurtenissen de zoveelste bevestiging dat het rechtssysteem niet deugt.

De voornaamste reden dat Harry achter de beulen aangaat, is niet dat ze criminelen vermoorden. Die worden consequent afgeschilderd als walgelijke wezens. Het is ook niet het feit dat ook de entourage van de criminelen en passant wordt neergeknald. Dat zijn toch louter seksueel geperverteerden (voornamelijk vrouwen). Zijn voornaamste probleem is zelfs niet dat een bevriende collega door de motoragenten wordt gedood, want die was toch al doorgedraaid.

Nee, zijn grootste bezwaar is dat zijn collega-beulen onervaren rookies zijn, die bovendien in de anonimiteit van een groep opereren. Met hun helmen op zijn ze tijdens de aanslagen letterlijk onherkenbaar. Ze voldoen op geen enkele manier aan het ideaal van de eenzame held, Harry, die uitsluitend op zijn eigen morele kompas vaart. Het verschil is zo groot, dat de morele spanning die er had kunnen bestaan tussen beide varianten van eigenrichting, volledig teniet wordt gedaan. Deze trage film wordt daardoor nog saaier.

In de laatste scène besluit Harry definitief de leider van de scherprechters op te blazen en een rechtsgang niet af te wachten. Zijn filosofie blijft: 'I don't mind shooting, as long as the right people get shot'. Harry blijft dirty. Gelukkig maar, zullen de fans zeggen.

Magnum Force (Ted Post, VS, 1973), Veronica, 21.10-23.30u.

( a d v e r t e n t i e s )