België: één man voert een kruistocht

Door onze correspondent CAROLINE DE GRUYTER
BRUSSEL, 10 AUG. "Je maakt geen omelet zonder eieren te breken". Zo verantwoordt Jean Nicolas de publicatie, vandaag, van de namen van 50 vermeende en veroordeelde pedofielen in zijn Luxemburgse tijdschrift l'Investigateur. In zijn eentje wil hij een kruistocht beginnen tegen volwassenen die kinderen seksueel lastigvallen. Hij poseert als het geweten van de Belgische natie, die in 1996 in de memorabele 'witte mars' de straat opging om te protesteren tegen de blunders van politici, politie en justitie in de zaak-Dutroux. Maar, zo blijkt nu, de natie wil Jean Nicolas helemaal niet als geweten.

Anders dan de Britse krant News of the World, die onlangs namen van pedofielen publiceerde, vertegenwoordigt Nicolas niet eens een substantieel deel van de publieke opinie. News of the World sprong in op de vertwijfeling van vele Britten, door de ouders van een verdwenen meisje dat later dood gevonden werd, bij te staan in hun oproep om 'het recht om te weten' of er in hun buurt pedofielen wonen. Dat de krant van de publieke verontwaardiging gebruik maakte om haar oplage op te krikken, namen tallozen voor lief - totdat bleek dat onschuldigen bijna werden gelyncht omdat ze leken op een foto die in de krant had gestaan.

Jean Nicolas wordt echter door vrijwel niemand serieus genomen. Dat hij 'enkel' met namen en geboortedata komt, niet met foto's, doet aan het publieke afgrijzen niets af: Nicolas baseert zich op computerbestanden van jaren geleden, waarop de politie anonieme tips en geruchten bijhield die niet waren nagetrokken. Zelfs Paul Marchal, de vader van een van de meisjes die door Dutroux werden verkracht en vermoord, veroordeelde het plan om de lijst te publiceren: "Had ik Dutroux soms moeten afmaken? Neen, ik moet vertrouwen hebben in het rechtssysteem".

Wat Nicolas' ware bedoelingen zijn, is duister. L'Investigateur is een klein blaadje dat slechts via abonnementen wordt verspreid. Van de duizend abonnees kregen de meesten vandaag - door het late publicatieverbod van de rechter - het bewuste nummer 54 in de bus. Sinds Nicolas (48) in 1996 failliet werd verklaard door dezelfde onderzoeksrechter die het dossier-Dutroux onder zijn vleugels had, week hij uit naar Luxemburg. Van daaruit voert hij een hetze tegen de Belgische justitie en de Rijkswacht. Dubieuze figuren die een appeltje te schillen hebben met de autoriteiten - en dat zijn er door de reeks politieke en justitiële schandalen in de jaren negentig talloze - spuien via l'Investigateur hun gal. Anders dan de titel doet vermoeden, publiceert Nicolas alles wat stennis kan veroorzaken. Zo schreef hij onlangs zonder enige bronvermelding dat de Belgische kroonprins Philip vorig jaar in een homobar in Kairo was opgepakt met de Waalse politicus Elio di Rupo. Gisteren zei Nicolas in een wegrestaurant tegen cameraploegen dat hij politie en magistraten "een duwtje wilde geven" in hun moeizame onderzoek tegen Dutroux. Het vertrouwen van veel Belgen in de autoriteiten is danig geschonden sinds de affaire-Dutroux, het Agusta-schandaal, de dioxinecrisis en andere zaken waarbij het gebrek aan integriteit van hooggeplaatsten pijnlijk is gebleken. Uit peilingen blijkt dat dit vertrouwen nergens in Europa zo laag is als in België. Dat zoveel Belgen Nicolas' eenmansactie afwijzen, toont echter aan dat zij daarmee nog niet vinden dat men dan maar het recht in eigen hand moet nemen. Dat Nicolas' in die overtuiging kennelijk alleen staat, is een hoopvol teken.

Engeland: 'sociale zuivering'

Door onze redacteur PAUL LUTTIKHUIS
ROTTERDAM, 10 AUG. Een speen in de mond en een spandoek aan de wandelwagen. 'Dood pedofielen' staat erop. Al bijna een week demonstreren meer dan honderd buurtbewoners in de wijk Paulsgrove in het noorden van het Britse Portsmouth avond aan avond luidruchtig tegen pedofielen in de buurt. Auto's zijn in brand gestoken, stenen door ruiten gegaan en een politieagent is gemolesteerd. Vier gezinnen zijn uit angst voor de woedende menigte hun huizen ontvlucht. Volgens de politie gaat het om onschuldige mensen.

Het lijkt hier wel Bosnië, zegt Gary Waddington, de plaatselijke dominee, vanmorgen in The Guardian. Maar dan geen etnische zuivering, maar "sociale zuivering". Waddingtons preek van afgelopen zondag over 'heb uw naasten lief' is kennelijk niet erg aangeslagen. Gisteravond heeft de Anglicaanse kerk de "gemeenschapshysterie" veroordeeld.

De onrust in de wijk begon nadat het zondagse boulevardblad News of the World een campagne begon tegen pedofielen, in reactie op de moord op het achtjarige meisje Sarah Payne. Het blad publiceerde namen en foto's van veroordeelde pedofielen. Politie, reclassering en deskundigen waarschuwden onmiddellijk dat de campagne averechts zou werken en bovendien tot geweld zou kunnen leiden.

Maar de krant zette door, totdat afgelopen weekeinde het huis van een pedofiel in brand werd gestoken. Dat was voor het boulevardblad aanleiding om de actie op te schorten. Inmiddels hebben twee mannen zelfmoord gepleegd, en zijn ten minste vijf mannen ten onrechte belaagd omdat ze gelijkenis vertoonden met iemand op de foto of omdat ze dezelfde achternaam hadden. Lagerhuislid Robin Corbett vindt dat justitie de krant moet vervolgen voor verstoring van de openbare orde. In Plymouth, waar ook demonstraties zijn geweest en waar de situatie nog steeds gespannen is, kreeg een man die net vier jaar cel achter de rug heeft stenen door de ruiten. Zijn naam stond ook in News of the World.

De bewoners van Paulsgrove hebben hun informatie over vermeende pedofielen niet uit de krant. Niemand weet zelfs precies van wie ze die wel hebben. De politie vermoedt dat er een lijst circuleert met vijftien tot twintig namen, maar weet niet wie daar op staat. Een deel van de namen is 'van horen zeggen', geeft Katrina Kassel toe - by word of mouth. En van internet. Gisteravond nog zijn twee nieuwe namen aan de lijst toegevoegd, een van hen zou zelfs aanwezig zijn geweest bij de protestbijeenkomst van gisteravond.

Een andere demonstrant zegt in The Independent altijd al zijn twijfels te hebben gehad over een man twee deuren verderop in zijn straat. Hij woont alleen en praat altijd maar over zijn moeder. "Dat zou er wel eens eentje kunnen zijn."

Volgens de politie berust het allemaal op roddel en achterklap. En dat is het gevaar. Want hoe voorkom je dat iemand die een hekel heeft aan zijn buurman zegt: dat is een pedofiel. Niet voor niets moesten vier onschuldige gezinnen vluchten. Daarvoor heeft Kassel excuus aangeboden. Maar, zegt ze, het is de schuld van de politie en van sociaal werkers, die pedofielen zomaar in kinderrijke buurten plaatsen.

Volgens de politie valt het wel mee met het aantal pedofielen in de buurt. Sinds 1997 worden zedendelinquenten in Groot-Brittannië geregistreerd. Ze zijn verplicht zich, ook na het uitzitten van hun straf, regelmatig bij de politie te melden. Maar de lijst is niet openbaar. De politie in Paulsgrove weigert dan ook het precieze aantal te noemen. Het zou gaan om "een klein aantal", waarschijn lijk niet meer dan drie, op ongeveer vierduizend bewoners.

De parlementariër van Labour uit het district waarin Paulsgrove ligt, Syd Rapson, is verontrust over de gebeurtenissen. "Ik geloof niet dat iemand op de lijst de kans krijgt zich te verdedigen", aldus Rapson. De boodschap is volgens hem: als je naam op de lijst staat, maak dan maar dat je wegkomt. Rapson woont zelf al dertig jaar in de wijk. Zondagmorgen werd bij zijn buurman een brandbom naar binnen gegooid en voor zijn huis werd een auto in brand gestoken. Even later werd de parlementariër gebeld met de mededeling dat de aanslag eigenlijk voor hem bedoeld was. Kort daarvoor had hij op tv gezegd dat de protesten hem angst inboezemden, vandaar.

Toch heeft Rapson begrip voor de buurtbewoners. In The Independent verklaarde hij het eens te zijn met "de aanvankelijke doelstelling van het democratische protest", maar het geweld wijst hij af. Volgens de politie beginnen de demonstraties 's avonds vredig, maar komen in de loop van de avond groepen jongeren die wel zin hebben in een relletje.

Rapson pleit voor hogere straffen voor pedofielen en verplichte chemische castratie. Hij hoopt op overleg tussen de lokale overheid en de demonstranten. Die laatsten zouden dan wel hun geheime lijstje moeten laten zien. Maar de kans is niet groot dat dit daadwerkelijk gebeurt. Voor vanavond staat alweer een demonstratie gepland.

Wat er dan met de mogelijke pedofielen moet gebeuren? Dat moeten ze zelf maar uitzoeken, vindt een van de demonstranten, een man met drie kinderen. In The Daily Telegraph zegt hij: "We willen ze hier kwijt en we zullen niet stoppen voor ze weg zijn. Waar ze heen gaan is niet ons probleem. Zij ruïneren het leven van kinderen, dus zullen wij hun leven ruïneren."

( a d v e r t e n t i e s )