NIEUWSSELECTIE 
 KORT NIEUWS 
 RADIO & TELEVISIE 
 MEDIA 

S e l e c t i e

De laatste maanden is er hevig over geruzied tussen de omroepen, maar eind deze maand moet het nieuwe, geprofileerde, programmaschema van de publieke omroep klaar zijn. Gesprek met de baas programmazaken van de NOS, Hans van Beers: "Niemand is echt tevreden."

JAPKE-D. BOUMA

Het komende televisieseizoen moet de nieuwe profilering van de publieke omroep gestalte krijgen. Voor het eerst zullen programma's van dezelfde omroep over meerdere netten worden verdeeld. Nederland 1 wordt het verdiepende net met een religieus getinte aanpak; TV2 het publieksnet met populaire programma's; en Nederland 3 het grensverkennende, cultureel progressieve net.

Hans van Beers, binnen de raad van bestuur van de NOS verantwoordelijk voor de programma's van de publieke omroep, maakt deze weken overuren om alle wensen zo goed mogelijk op elkaar af te stemmen in het nieuwe schema.

Wat merkt de kijker vanaf september van de nieuwe programmering? "Het spelletje Lingo gaat van Nederland 3 naar Nederland 2; en er gaan enige programma's van Nederland 1 naar TV2. De EO biedt naast haar programma's op TV2 een aantal voor Nederland 1 aan; en BNN komt naast het aanbod op TV2 met een programma op Nederland 3. Maar het schema is niet spectaculair gewijzigd."

Is dat niet wat teleurstellend? Aanvankelijk was het de bedoeling veel meer programma's van net te verschuiven. "Als je alleen maar naar het schema kijkt, is er heel weinig veranderd en had ik best meer programma's netoverschrijdend willen programmeren. Maar als je kijkt wat er is veranderd vanuit de aard en traditie van de publieke omroep, is er heel wat bereikt. Vroeger mochten de omroepen vrijwel autonoom hun programma's plaatsen, nu doen ze dat steeds meer in overleg met de anderen. Dat is een grote stap. Wat dat betreft is dit jaar nog slechts een overgangsjaar. Ik verwacht dat het volgend jaar al veel consistenter zal zijn."

De VARA mag als enige omroep haar eigen zaterdagavond behouden. Maar programma's als Oppassen, Het Lagerhuis en Kassa hadden toch veel beter bij TV2 gepast? "Voor de profilering van de zenders was het beter geweest als die programma's verhuisd waren. Maar Nederland 3 moet ook tien procent marktaandeel halen. Dat kan alleen met de publiekstrekkers van de VARA. Overigens, veel VPRO- en NPS-kijkers houden veel meer van VARA-programma's dan men denkt."

Maar wat is er nou cultureel progressief aan Oppassen, Kassa en Het Lagerhuis? "Anderen dachten misschien dat het allemaal heel cultureel en progressief zou worden op Nederland 3, maar wij hebben daar nooit zo hijgerig over gedaan. Nederland 3 moet niet gemarginaliseerd worden. Het mag geen kunstkanaal worden."

Toch overheerst de indruk dat u de VARA tegemoet gekomen bent ten koste van VPRO en NPS op Nederland 3. VARA's dreiging uit het bestel te stappen heeft dus toch effect gehad? "Uit het oogpunt van de krijgskunst kan je zeggen dat de VARA haar zin heeft gekregen. Aan de andere kant, doordat de VARA het marktaandeel van Nederland 3 opkrikt, kunnen de kwantummechanica van de VPRO en de verstilde dans van de NPS ook hun plek houden. Verder zal de VARA 200 uur televisie aan het jongerenblok op TV2 leveren. Dat vergeet men wel eens. De VARA is wel stout geweest, maar thans is ze weer een heel betrouwbaar familielid."

Gaan we naar TV2: Ivo Niehe, Jaap Jongbloed en Ralph Inbar stonden met hun shows aanvankelijk tussen een aantal EO-programma's gepland en hebben gedreigd ermee op te houden als dat niet zou veranderen. "Die ruzie is voorbij. Het schema is aangepast en we hebben een mooie brief gekregen van de TROS waarin staat dat alle interne problemen nu zijn opgelost. U begrijpt dat dat mijn dag heeft goedgemaakt."

De klacht van de TROS-vedettes was vooral dat ze te horen hadden gekregen op zaterdag en donderdag niet te hoog te mogen scoren omdat anders Nederland 1 en 3 eronder zouden lijden. Een merkwaardige regel voor een net dat de grote publiekstrekker moet worden. "Ik vind het logisch dat je geen dure dramaproducties op twee netten tegenover elkaar zet. De VPRO-serie Hertenkamp kan je best tegelijk met de TROS- politieserie Spangen uitzenden: die trekken twee verschillende kijkersgroepen. Maar verder laat de Nederlandse bevolking zich niet zo gemakkelijk indelen als de wetenschappers denken. Er is een overlap van kijkers naar Nederland 1, TV2 en 3. Daar moet je voorzichtig mee zijn."

Op Nederland 1 tenslotte, verzetten de NCRV, KRO en AVRO zich hevig tegen de komst van de EO. Hoe is de sfeer daar nu? "Nederland 1 zal voor de EO nooit een warm bad worden. Maar zo vijandig als het toen was, ik wil niet zeggen zo hartelijk is het nu, maar het gaat wel veel beter."

ALs u zelf de balans opmaakt, bent u dan tevreden met wat er van de profileringsplannen voor de publieke omroep bereikt is? "Niemand is echt tevreden. De VPRO had van Nederland 3 veel meer een voorhoedenet voor de progressieve kijker willen maken dan de VARA; de TROS had TV2 meer tot een pretnet willen transformeren dan mogelijk is binnen het publieke bestel. Daar staat tegenover dat het vroeger onbespreekbaar werd geacht dat omroepen programma's zouden leveren aan andere netten dan hun thuisnet. Je moet het eerste jaar niet te veel verwachten."

Het marktaandeel van de publieke omroep daalt gestaag; naar vorig jaar 37,3 procent. De NOS heeft beloofd dat dat volgend jaar 40 procent zal zijn. Lukt dat? "Als we het niet halen, breekt niet meteen de depressie uit, maar we moeten het marktaandeel natuurlijk niet uit het oog verliezen. Aan de andere kant moeten we wel onderscheidende programma's blijven maken. Zo'n programmareeks als die van Wim Kayzer, langer dan vijftig minuten, zie je nergens ter wereld. Dat willen we ook behouden. Het is een hele lastige missie die we hebben. "

( a d v e r t e n t i e s )