Jaarlijks wagen tienduizenden illea Europese havens de overtocht naar Engeland. De eindeloze rij trucks op de kades vormen een gemakkelijk doel.

Door onze redacteur YASHA LANGE

ZEEBRUGGE/OOSTENDE, 20 JUNI. Tussen de rijen vrachtwagens schuifelen drie jongens. Het is donker op de parkeerplaats bij Jabbeke, vlakbij Zeebrugge. Je herkent ze meteen, had vrachtwagenchauffeur Andy eerder op de avond gezegd. "Ze zijn niet zo dik als wij. Ze kijken rond en lopen bijna altijd in kleine groepjes."

De jongens zien er inderdaad niet uit als vrachtwagenchauffeurs: ergens in de twintig, slank, donker haar. Ze lopen een rondje, nog een, en plotseling verdwijnen ze in de bosjes achter de parkeerplaats. "Ze wachten hun moment af", volgens Andy. "Als iedereen slaapt, klimmen ze in je truck." Tienduizenden illegalen per jaar wagen op die manier de overtocht naar Engeland. Ze verschuilen zich in geparkeerde vrachtwagens, komen aan de andere kant van het Kanaal weer tevoorschijn en vragen asiel aan. De chauffeurs in de haven van Zeebrugge vertellen allemaal hetzelfde: ga kijken bij de parkeerplaatsen in de buurt of bij de eindeloze rijen trucks op de kades bij de veerboten en je ziet ze. Jonge jongens, maar ook gezinnen met kinderen, op zoek naar vrachtwagens om in te breken. Ze zijn er elke nacht, ze komen uit Irak, Kosovo, Afrika en de voormalige Sovjet-Unie.

Half drie 's nachts staan op 200 meter van de veerboot in Oostende tientallen trucks. Om het terrein staat een groot hek, op de hekken liggen dikke rollen prikkeldraad. Het lijkt meer op een militaire basis dan op een parkeerplaats. Voor het hek staan twee jongens. Ze stellen zich voor als Sasha en Oleg. " From Moskva." Ze spreken meer Russisch dan Engels en vertellen dat ze "naar de vrachtwagens komen kijken".

Beetje laat, voor zo'n hobby. Morgen Engeland, zeggen ze. Hoe dan? Ze wijzen naar de veerboot. Sasha, met een leren jack en een spijkerbroek, wijst naar het hek en zegt iets tegen Oleg. Die knikt heftig. "Da, da."

Willen jullie met een truck mee? Oleg knikt weer. Hij heeft donker haar en donkere ogen, ziet er uit alsof hij uit de Trans-Kaukasus komt. "Da, da, truck", zegt hij. Hoe ze op de truck terecht zullen komen, vertellen ze niet. Het is mooi geweest, ze ruiken onraad, bieden nog een sigaret aan en lopen weg.

De manier waarop zondagnacht 58 Chinezen in een vrachtlwagen om het leven kwamen is, zeggen de vrachtwagenchauffeurs, uitzonderlijke, schandalige, georganiseerde criminaliteit. Meestal gaat het om 'klimmers'. De coördinator van P&O Ferries in de haven van Zeebrugge kent de verhalen over illegalen die 's nachts over zijn terrein en de parkeerplaatsen dwalen maar al te goed. "De rijkswacht controleert niet en wij beschouwen het niet als onze taak. Wij vervoeren. De post is toch ook niet verantwoordelijk voor de inhoud van brieven?"

Bij het 'transport' van zondag werd een 'uitgeruste' koelwagen gebruikt, zegt de coördinator, die niet met zijn naam in de krant wil. Speciaal geprepareerd voor smokkel, met tussenwanden. En de overleden Chinezen zaten "al heel lang" achter de tomaten, heeft hij van verschillende kanten gehoord. Hij heeft geen idee hoe vaak zo iets gebeurt. "Wij vervoeren duizend trailers per dag. Als het zegel niet verbroken is, gaan wij niet controleren. Daar is geen beginnen aan."

Drivers beware, staat op een bord in het kantoor van P&O Ferries. 'Hidden passengers mean big penalties. If someone hides in your vehicle, you, the driver, could be in trouble'. De Britse douane probeert de smokkel van mensen tegen te gaan door de vrachtwagenchauffeurs aansprakelijk te stellen. Maar die beweren dat ze er weinig tegen kunnen doen.

Het is niet moeilijk om een truck in te komen, vertellen de chauffeurs. "Ze maken de spanbanden los en gaan onder het zeil door. Of ze klimmen op het dak, snijden een gat in het zeil, gaan de trailer in en plakken het van binnen weer dicht. Je ziet het echt niet", zegt Hans Vos. "En je kan ook niet na elk bakkie koffie je wagen controleren op een verdwaalde Chinees", zegt collega Jan van de Waal.

Omdat de wagens verzegeld zijn, kunnen de chauffeurs niet na elke stop of overnachting de truck openmaken. Als er dan iets mis is met de lading, een pallet te weinig of zo, hebben zij een probleem. Het kan bovendien gevaarlijk zijn, vertelt Andy van de Britse firma MAP. Twee collega's werden afgelopen jaar neergestoken, nadat ze mensen in hun truck hadden ontdekt. Zelf had hij drie maanden geleden vier mannen in zijn wagen. Hij is gaan rijden, maar maakte een stop bij de politie.

"Het gebeurt heel erg veel", zegt Van der Waal. De meeste chauffeurs weten niet dat er iemand in hun wagen is geklommen, zeggen ze zelf. Het gebeurt soms ook op de veerboot. Chauffeurs die een extraatje willen verdienen smokkelen illegalen op de boot. Tijdens de overtocht moet iedereen zijn wagen uit en naar boven. Illegalen wisselen dan van vrachtwagen, zodat de chauffeur die het geld opstrijkt geen risico loopt. "Dat is verscheidene malen vastgelegd op video", weet Andy.

Volgens Vos is Zeebrugge "extreem", maar moeten ook zeker Oostende en Rotterdam niet worden uitgevlakt. Drie weken geleden was hij nog getuige hoe twaalf mensen uit drie trailers in Rotterdam werden gehaald. Ze hadden het dak opengesneden. En in Calais, met duizenden vrachtwagens per dag, is het ook heel erg.

Voor de kantoren van de veerboten in Calais staan honderden vrachtwagens op een terrein zo groot als een voetbalveld. Hier lopen altijd illegalen te zoeken naar een geschikte vrachtwagen, zegt Andy. Net als in Zeebrugge is het kantoor van de douane vlakbij, ongeveer 20 meter. "Ik ben nog nooit gecontroleerd", zegt Andy. "De douane en de politie willen geen gezeur, ze willen het niet weten, ze hebben liever dat die mensen naar Engeland vertrekken. The police and customs here don't give a fuck."

Zie ook:

58 illegalen dood in Nederlandse truck (19 juni 2000)
Chinese illegalen kopen 'totaalpakket' (19 juni 2000)

( a d v e r t e n t i e s )