NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

S e l e c t i e

WILFRED TAKKEN
Zouden ziekenhuizen in de jaren zeventig werkelijk zo'n hel zijn geweest? Wie zaterdagnacht de Werkteaterfilm Opname (Erik van Zuylen/ Marja Kok, 1979) in Weerzien op 3 bekijkt, moet wel tot die conclusie komen. Meneer de Waal (Helmert Woudenberg) komt voor de uitslag van een onderzoekje bij zijn internist. De arts mompelt iets en laat De Waal meteen opnemen. Niemand vertelt De Waal wat hem mankeert of hoe lang hij moet blijven.

Nog voor hij dood is, wordt De Waal in de buitenste duisternis geworpen. Zwijgend onderwerpen de artsen hem aan allerlei onderzoeken. Vriendelijke kwelduiveltjes van de verpleging negeren zijn wanhopige vragen. Juist doordat hij overal buiten wordt gehouden, rijst bij hem het vermoeden dat hem iets vreselijks mankeert. "Ze gaan een foto maken van mijn hoofd" zegt hij steeds, met stijgende paniek.

De rol van Satan wordt vervuld door de internist (Hans Man in 't Veld), een kalende gluiper met een griezelige bril. De arts weet wat De Waal mankeert, maar hij zegt lekker niets. Met zijn uitgestreken gezicht en zijn neerbuigende stem heeft hij werkelijk niets menselijks. Zijn grootste misdaad is dat hij de vrouw van De Waal (Marja Kok) wèl inlicht over de ongeneeslijke ziekte van haar man. Met dit grote geheim tussen hen in raken de echtelieden van elkaar vervreemd. De Waal raakt nog meer geïsoleerd.

De tamelijk grove demonisering van het ziekenhuisleven ontsiert Opname, een film die als portret van een onttakelend mens juist zo ingetogen en aangrijpend is, zonder te vervallen in sentimenteel gezeur. Het zwart-witte beeld van het ziekenhuis komt duidelijk uit de dogmatische jaren zeventig, toen iedereen tegen 'de bureaucratie' en 'het systeem' was. Wat niet deugde, werd 'Kafkaesk' genoemd. De ondergang van De Waal doet inderdaad aan Het proces van Kafka denken. Het kan best waar zijn dat in die dagen patiënten slecht werden behandeld door arrogante artsen. Maar blijkbaar waren de makers niet op de hoogte van een bekende dramawet: wil je iets hekelen, dan moet je het niet te sterk aanzetten, maar juist afzwakken. Nu denkt de hedendaagse kijker toch al snel: zou dat nou?

Weerzien op 3: Opname, zaterdag, Ned. 3, 0.40-2.16u.