NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

NEDERLANDSE KINDEREN kunnen goed rekenen, onge acht hun etnische afkomst. Zowel in het basisonderwijs als in het voortgezet onderwijs steken zij hun Waalse, Scandinavische en zelfs Angelsaksische leeftijdgenoten in hun zak. Dat is mooi meegenomen, zeker voor een handelsnatie. Maar daarom gaat het niet alleen. Taalvaardigheid is op zijn minst zo belangrijk. De beheersing van het Nederlands is een "sleutelfactor voor schoolsucces", aldus staatssecretaris Adelmund (Onderwijs, PvdA). En daaraan schort het in structurele mate. Gisteren heeft zij haar antwoord op deze dreigende ontwikkeling bekendgemaakt.

De kern van Adelmunds beleid is samen te vatten met het modieuze woord 'maatwerk'. Ze ziet geen heil in een alomvattend plan. Ter bestrijding van de lacunes voor de eerste schooldag begint, moeten crèches meer aan taal kunnen doen. Voor het overige gokt zij op de uitstraling van experimenten. Op zestien scholen zullen proeven worden gedaan. Met de resultaten in deze 'kwaliteitslaboratoria' kunnen andere scholen hun voordeel doen. Adelmund heeft een reden voor deze bescheidenheid. "Er kunnen geen snelle oplossingen of deeloplossingen worden gekozen. Het vraagstuk is bovendien beweeglijk: er lijken zich steeds nieuwe groepen en problemen voor te doen." Dat is op zichzelf geen onzin. De taalachterstand van kinderen uit 'allochtone' milieus is niet eenduidig te verklaren. Sociaal-economische èn etnische factoren spelen een rol. Net zoals onder autochtonen presteren allochtone leerlingen uit lagere sociale strata relatief slechter. De problemen van de laatsten worden echter verdiept door de toenemende segregatie van hun gezinnen en wijken. Het klassieke verheffingsstreven laat zich daarom niet eenvoudig omzetten in beleid.

DAT NEEMT NIET weg dat de ambities van staatssecretaris Adelmund zeer mager zijn. Ten eerste is de doelstelling onder de maat. Experimenteren is best, maar er is wel haast geboden en er zijn bovendien al veel nuttige ervaringen opgedaan. Ten tweede is een laboratorium met zestien scholen te krap. Een grotere groep levert meer en sneller inzicht op. Ten derde gaat de bewindsvrouw voorbij aan het door haar zelf gesignaleerde feit dat onderwijsachterstanden een bredere achtergrond hebben dan alleen de kwaliteit van de scholen. Coördinatie met andere departementen zou derhalve voor de hand hebben gelegen, al was het maar om de versnippering te compenseren die het gevolg is van de voortgaande decentralisatie.

Adelmund heeft dat niet aangedurfd. De staatssecretaris geeft hiermee blijk van terughoudendheid die niet spoort met de ernst van de problemen. De bewindslieden op Onderwijs zullen zodoende niet in staat zijn de maatschappelijke meningsvorming te beïnvloeden en al helemaal niet om die om te zetten in politieke daadkracht.

Zie ook:

Kamer zeer kritisch over plan Adelmund (23 februari 2000)

( a d v e r t e n t i e s )