NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

MET EEN TAART die actievoerders begin deze week onver hoeds in zijn gezicht duwden, heeft Michel Camdessus afscheid genomen als directeur van het Internationale Monetaire Fonds (IMF). Gedurende de dertien jaar dat de Frans man aan het hoofd stond van het IMF hebben zich grote ver anderingen voorgedaan in de wereld. Toen Camdessus begin 1987 aantrad, bestond de Sovjet-Unie nog, waren de 'Aziatische tijgers' nog niet ontdekt en was er geen plan voor een Europese munt. In september van dat jaar had de beurskrach van Wall Street plaats.

De internationale financieel-economische betrekkingen zijn sindsdien dramatisch gewijzigd. Het IMF was na de in eenstorting van het wisselkoersstelsel van Bretton Woods in de jaren zeventig en de Latijns- Amerikaanse schuldencrisis van de jaren tachtig op zoek naar een nieuwe uitdaging. Die kwam met de ineenstorting van de commando-economieën in de Sovjet-Unie en Oost-Europa. Op pad gestuurd door de Verenigde Staten en de Groep van zeven rijke landen wierp het IMF zich op als de financier en adviseur van het omscha kelingsproces. De resultaten zijn gemengd: sommige landen hebben het communistische model met succes van zich afgeschud, andere zijn halverwege blijven steken, nooit aan ingrijpende hervormingen begonnen of weggezakt in het moeras van criminaliteit en corruptie. Uit geopolitieke overwegingen en onder druk van de G7 heeft het IMF in het geval van Rusland tegen beter weten in te lang volgehouden dat het de goede kant op ging. Daardoor is tijd en geld verloren gegaan en politiek krediet verspeeld.

In de Aziatische crisis die midden 1997 uitbrak, is het IMF aanvankelijk evenmin gelukkig opgetreden. Later werden de straffe aanpassingsprogramma's bijgesteld en terugkijkend is het resultaat beter geweest dan werd gevreesd. De meeste Aziatische crisislanden herstellen zich, politieke en economische hervormingen zijn gedeeltelijk doorgevoerd.

Het derde gebied waarop het IMF zich onder Camdessus heeft geprofileerd betreft de schuldverlichting voor de armste landen. Na lang dralen door de lidstaten zijn er eindelijk stappen gezet om de schulden van ontwikkelingslanden die aan politieke en economische hervormingseisen voldoen, kwijt te schelden.

HOE MOET DE periode van Camdessus beoordeeld wor den? Over het geheel genomen positief. In de wereld van vrijere kapitaalmarkten en ontembare kapitaalstromen heeft het IMF zich gehandhaafd als de onmisbare laatste red dingsboei in tijden van financiële stormen. Een wereldwijde recessie of zelfs een ineenstorting van het internationale kapitalistische stelsel waarvoor sommigen in 1998 waarschuwden, heeft zich niet voorgedaan. In de rol van grootschalige geldschieter heeft het IMF aan deze crisisbeheersing bijge dragen.

Anderzijds is het Fonds onder Camdessus uitgegroeid tot een soort financiële supermarkt met voor elk wat wils. In zijn tomeloze drang om iedereen tegemoet te komen is de oorspronkelijke taak van het IMF als monetaire waakhond steeds meer onder druk komen te staan. Het IMF is een ver strekker van gesubsidieerde hulp aan ontwikkelingslanden, een permanente beleidsadviseur voor probleemlanden en zelfs een pleitbezorger van modegevoelige onderwerpen als het milieu en het millenniumprobleem geworden. Terecht heeft de Amerikaanse minister van Financiën, Larry Summers, onlangs opgeroepen tot een herijking van het IMF en terugkeer naar zijn kerntaken bepleit.

... en de opvolging

DES TE PIJNLIJKER is dat er nog steeds geen opvolger voor Camdessus is benoemd. Traditioneel gaat de hoogste IMF- post naar een Europeaan (een Amerikaan leidt de Wereldbank), maar de EU-landen hebben zich tot de dag van van daag niet vol overtuiging geschaard achter één kandidaat. De Duitse regering lobbyt agressief voor Caio Koch-Weser, de staatssecretaris van Financiën (en ex-topfunctionaris van de Wereldbank), maar de Britse en vooral Franse steun voor hem is halfhartig, terwijl de Amerikanen bedenkingen hebben.

Los van de kwaliteiten van Koch-Weser - en die zijn er volop - kleven aan deze teleurstellende gang van zaken twee grote bezwaren. Het eerste is dat Koch-Weser, als hij benoemd wordt, een zwakke start maakt. Dat hoeft geen ramp te zijn (ook Camdessus begon, na een slepende strijd met Ruding om de benoeming, in 1987 niet vanuit een sterke positie), maar gunstig is het niet. Ten tweede is het de vraag wat Frankrijk van Duitsland heeft losgekregen in ruil voor steun aan Koch-Weser. Dit kan een toezegging zijn op een ander speelveld, bijvoorbeeld het presidentschap van de Europese Centrale Bank.

ZOALS BEKEND HEEFT president Duisenberg bij zijn be noeming aangekondigd niet de volle acht jaar te zullen aanblijven, maar op een door hem te bepalen moment te zullen vertrekken. Het Franse prestige eist dat Duisenberg midden 2002 plaats maakt voor zijn opvolger, maar zeker is dit niet. Frankrijk kan alsnog geprobeerd hebben Duitsland op een datum voor het vertrek van Duisenberg vast te pinnen. Het zal wel altijd de vraag blijven of dit is gelukt, maar het heeft vrijwel zeker op de achtergrond meegespeeld bij de benoeming van de nieuwe IMF- directeur. De IMF-post mag niet het wisselgeld worden om versneld een Fransman bij de ECB be noemd te krijgen.

( a d v e r t e n t i e s )