NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

S e l e c t i e

HANS BEEREKAMP
Takeshi Kitano (1947) is niet de eerste komiek die de reputatie van een groot filmregisseur verwierf. Maar in tegenstelling tot bijvoorbeeld Charlie Chaplin en Buster Keaton bestrijkt de Japanse regisseur een breed spectrum van filmgenres en andere activiteiten.

Dagelijks is Kitano met zijn show op de tv te zien, hij golft en honkbalt, is een geducht polemist, schildert en maakt cartoons, leidt een uiterst actief film- en televisieproductiebedrijf, Office Kitano, en regisseerde acht lange speelfilms, zowel gangsterfilms, komedies als melodrama's, en meestal een mengeling van die drie. Meestal speelt Kitano ook zelf de hoofdrol in zijn films, zoals de kruimelgangster in zijn laatste film De Zomer van Kikujiro, een clowneske road movie.

Het International Film Festival Rotterdam brengt deze week Kikujiro in Nederlandse première, evenals twee recente documentaires over Kitano. Eén daarvan, de Franse Arte-productie Takeshi Kitano l'imprévisible van Jean-Pierre Limosin, is vanavond al bij de NPS te zien. De documentaire laat Kitano zien bij de opnamen van zijn televisieshow en tijdens de geluidsmix van Kikujiro, maar vooral in gesprek met Shigehiko Hasumi, een vermaarde filmkenner en voorzitter van de universiteit van Tokyo.

De aanblik van de twee heren is op zich al een belevenis: de één een gedistingeerde geleerde, de ander met het uiterlijk van een yakuza (Japanse gangster). Sinds een motorongeluk vijf jaar geleden heeft Kitano een kleine zenuwtic, die hem er nog gevaarlijker doet uitzien. In het interview vertelt Kitano dat hij taxichauffeur was, toen Yukio Mishima harakiri pleegde en dat hij op dat moment net in die buurt rondreed. De gebeurtenis maakte grote indruk, en Kitano herkende in Mishima iemand die net zo slecht begrepen werd door zijn landgenoten als hijzelf. Want Kitano mag dan internationaal het boegbeeld zijn geworden van de nieuwe Japanse cinema, in eigen land vindt men hem maar een rare snijboon, die tot overmaat van ramp wijst op het feit dat zestig jaar geleden oorlogsmisdaden vooral door doorsnee-Japanners zijn begaan.

Een verrassend licht op werkwijze en ideeën van Kitano werpt de documentaire niet, daarvoor is het interview te beleefd en te formeel, voor westerse begrippen. Alleen aan het eind, wanneer Hasumi vraagt of Kitano nog iets wil toevoegen aan het vraaggesprek, schiet deze een beetje uit zijn slof: "Op films wordt veel directer en heftiger gereageerd, wanneer ze net klaar zijn, dan bijvoorbeeld op schilderijen. Ik ben meer benieuwd naar de waardering over tien jaar. Maar wij filmmensen trekken ons te veel aan van die reacties, dat zouden we helemaal niet moeten doen."

Dan volgt een curieuze coda, waarin Kitano de filmmakers onverwachts bij hem thuis uitnodigt, zeer tot hun genoegen. Ze moeten alleen het geheim van zijn adres respecteren en zich laten blinddoeken, zo vertelt Limosin op de geluidsband. Na de eindtitels zien we Kitano dan thuis aan het tekenen, en Limosin (regisseur van onder meer de speelfilm Tokyo Eyes) bedankt Takeshi-san voor zijn bereidwillige medewerking. De camera zoomt vol respect uit en creëert zo een bewonderende afstand, die de film als geheel parten heeft gespeeld. Er zijn afleveringen in de Arte-serie Cinéastes de notre temps, die dieper graven.

Het Uur van de Wolf: Takeshi Kitano, Ned.3, 23.20-0.10u.