NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Gebruik van beeldmanipulatie is normaal op televisie. Maar mag een actualiteitenrubriek er ook gebruik van maken?

Door een onzer redacteuren

ROTTERDAM, 13 JAN. De Amerikaanse televisiezender CBS had tijdens de eeuwwisseling een prachtige plek gevonden om zichzelf te promoten. Een miljoen Newyorkers op Times Square gingen feestelijk de 21e eeuw in onder een enorm logo van CBS.

Dat dachten de kijker van CBS Evening News althans. In werkelijkheid hingen op die plaats billboards van concurrent NBC en van biermerk Budweiser. CBS werkte die digitaal weg en plakte er eigen reclame over heen. CBS erkent nu dat het een grensgeval is, maar zegt er geen spijt van te hebben. "Redelijke mensen kunnen menen dat dit een verkeerde toepassing van digitale technologie is", zegt CBS-president Andrew Heyward. "Zoals elke nieuwe technologie roept het vragen op, die we elk individueel moeten beantwoorden." Maar in dit geval voelde het gebruik van beeldmanipulatie gewoon goed, aldus Heyward. "Het kernprincipe is dat we onze kijkers niet misleiden." CBS-nieuwslezer Dan Rather is het niet met zijn baas eens en heeft zich in het openbaar verontschuldigd. "Ik heb hier geen excuus voor", zegt Rather. "Ik heb de ethische implicaties niet goed doorgedacht en dat is mijn fout."

CBS gebruikt al een jaar software van Princeton Video Imaging om bij sportuitzendingen welgevallige reclameboodschappen in beeld te brengen. Bij het ontbijtprogramma The Early Show wordt het CBS-logo digitaal op het Chryslergebouw geplakt, op de achterkant van paardenkarren in Central Park, op de fontein voor Plaza Hotel. De grens, zo lijkt nu de communis opinio te worden, ligt bij het manipuleren van nieuwsbeelden. CBS, waarvan het journaal kampt met dalende kijkcijfers, maakt daar als enige gebruik van de beeldmanipulatie. De concurrenten hebben het intern besproken en afgewezen. Gebruik van beeldmanipulatie zou het vertrouwen in de media, in de VS toch al niet groot, nog verder ondergraven. "Het mag lijken op een onschuldige coup van een bedrijf", meent Richard Kaplar, het hoofd van de denktank The Media Institute. "Maar er zijn diepere implicaties. Dit erodeert het vertrouwen van de kijkers in wat ze op het beeldscherm zien."

Veel media-analisten verwijzen naar een controverse uit 1994, toen een presentator van ABC pretendeerde voor het Capitool te staan terwijl ze in werkelijkheid in de studio stond voor een plaatje van het Capitool. Ze had een jas aangetrokken om het nog echter te maken. "Dit had niet mogen gebeuren en zal niet weer gebeuren", liet ABC weten. Ook kranten en tijdschriften weten vaak nog niet altijd hoever ze kunnen gaan met digitale beeldtechnologie. Time Magazine maakte in 1994 excuus aan de lezers nadat op de cover een portret van O.J. Simpson extra donker was gemaakt, wellicht om hem sinister te laten overkomen. Veel kranten hebben vastgelegd geen gebruik te maken van digitaal bewerkte beelden.