NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Door onze redacteur MARCEL HAENEN
DEN HAAG, 6 JAN. De geneeskundig hoofdinspecteur van de inspectie voor de gezondheidszorg, mr. H. Plokker, laat een onderzoek instellen naar de medische zorg in de strengst beveiligde gevangenis van Nederland, de Extra Beveiligde Inrichting (EBI) in Vught.

Aanleiding voor het speciale onderzoek is het overlijden van EBI- gedetineerde Cemal G. (37 jaar) op 16 september vorig jaar. Hij stierf nadat hij tijdens het luchten door een medegedetineerde langdurig was geslagen en geschopt. Het is de eerste keer dat de gezondheidszorg in een strafinrichting door de inspectie aan een onderzoek wordt onderworpen. Volgens een woordvoerster van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) is het onderzoek breed van opzet en wordt de "structurele kwaliteit van de medische zorg" in de EBI bekeken.

De hoofdinspecteur komt tot zijn besluit in reactie op een rapport van de Amsterdamse arts J.H. Schumacher. Hij heeft als vertrouwensarts van de familie van het slachtoffer de detentie en dood van Cemal onderzocht. Hij concludeert dat de medische zorg in de EBI, waar de 24 meest vluchtgevaarlijke gedetineerden van Nederland zitten, schromelijk tekortschiet en dat het regime inhumaan is. "Geen gedetineerde blijft in de EBI normaal. Je wordt er door het beleid van totale afzondering en zeer strenge detentie gesloopt", zegt Schumacher.

Het beleid van de EBI is de laatste maanden herhaaldelijk in opspraak geraakt omdat het te strikt zou zijn. Gedetineerden worden zeer frequent gefouilleerd en mogen bezoek alleen beperkt en achter glas ontvangen. Vorige maand is de dominee van de EBI, T. van Brussel, op non-actief gesteld nadat hij publiekelijk het beleid van de EBI als mensonwaardig had bestempeld. Van Brussel heeft nu een spreekverbod en zit nog steeds thuis.

Het ministerie van Justitie heeft kritiek op het gevangenisbeleid steeds van de hand gewezen. Vorige maand concludeerde de rijksrecherche dat er geen reden was voor nader onderzoek naar de dood van Cemal omdat de interne richtlijnen zijn nageleefd. De dodelijke vechtpartij in de gevangenis, die enige minuten duurde, werd achter glas gadegeslagen door vijf bewakers en een verpleegkundige.

Degenen die de dodelijke vechtpartij gadesloegen grepen niet in omdat richtlijnen dat niet toestaan met het oog op het risico van gijzeling van bewaarders. Vertrouwensarts Schumacher noemt het onaanvaardbaar dat Cemal, die een straf van twintig jaar uitzat wegens moord, sinds juni 1996 in de EBI bleef zonder medische hulp hoewel vaststond dat hij "ernstig psychiatrisch ziek was". Hij zat bijna altijd op cel, weigerde elk contact en raakte om het minste of geringste zeer geirriteerd bijvoorbeeld als er in zijn altijd opgeruimde cel bij een inspectie iets werd verplaatst.

"Het halfjaarlijkse besluit tot verlenging van iemands verblijf in de EBI is kennelijk een papieren beslissing waarbij slechts vluchtgevaarlijkheid het criterium is. De medische geschiktheid voor verblijf in deze inrichting komt niet ter sprake", aldus Schumacher.

Uit protest tegen hun strenge detentie zijn twee EBI-gedetineerden al sinds kerstmis in hongerstaking. Het gaat om de Koerdische drugsverdachte Hoessein B. en drugshandelaar Kobus L. Kobus, die een straf uitzit van zestien jaar, zit al ruim vijf jaar in de EBI. Hij kreeg vorige week te horen dat zijn verblijf opnieuw met een half jaar is verlengd.

De burgemeester van Vught J. de Groot heeft zich er deze week over beklaagd dat de EBI gevestigd is dichtbij een woonwijk. De klacht komt nadat bij de jaarwisseling militairen en speciale politie-eenheden met pantservoertuigen de EBI van de buitenwereld afschermden. Ook werd een helikopter ingeschakeld voor de beveiliging.

Het ministerie van justitie wil geen informatie geven over de precieze reden van de ongekend strenge beveiliging. Het vermoeden bestaat dat justitie een bevrijdingsactie van buiten vreesde.

De raadsman van Kobus, Tj. Van der Spoel, zegt dat zijn client als enige bewoner van de EBI op oudejaarsavond om zeven uur uit zijn bed werd gehaald en de rest van de nacht zonder opgave van reden in een isoleercel heeft doorgebracht. Kobus is voor de tweede keer in twee maanden een hongerstaking begonnen.

Het Radio-1 journaal meldt dat justitie een bevrijdingsactie van een Joegoslavisch commando heeft willen verijdelen. Voor de uitzending is de rubriek gebeld door de hoogste ambtenaar van justitie, H. Borghouts, die erop wees dat een eventuele uitzending "juist of onjuist" mogelijk mensenlevens in gevaar brengt. Het departement bevestigt alleen het telefoontje van Borghouts.

( a d v e r t e n t i e s )