NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

De Israelische premier Ezer Weizman wijkt niet voor de zware druk om af te treden. Het financieel schandaal waarin hij is verwikkeld, demonstreert de verloedering van de Israelische maatschappij.

Door onze correspondent SALOMON BOUMAN

TEL AVIV, 5 JAN. Geplaagd door een naar corruptie of naar onethisch gedrag riekend schandaal wordt Israels 75-jarige president Ezer Weizman opgejaagd zijn functie voortijdig neer te leggen. Zonder ontzag voor de persoonlijkheid van Weizman schuiven de Israelische media al ex-premier Shimon Peres als opvolger naar voren. Premier Ehud Barak zou volgens de media de kandidatuur van de ambitieuze Peres steunen. In de Knesset, het parlement, is ook een flinke meerderheid voor de vervanging van Weizman door Peres. Weizman zou begin deze week al hebben besloten om te wijken voor de zware druk en het presidentschap neer te leggen. Maar op het laatste moment besloot hij aan te blijven. "Ik heb geen kanker en ik treed niet af", zei Weizman gisteren. Hij wacht op de uitkomst van het onderzoek dat de openbare aanklager heeft ingsteld naar het aannemen door hem van grote sommen geld gedurende een lange periode. Volgens politici van links en rechts is Weizman reeds dermate aangebrand dat hij als president niet langer te handhaven is. Een Israelische journalist heeft naar aanleiding van een op mysterieuze wijze in zijn handen gevallen dossier onthuld dat Weizman als parlementslid, als minister en zelfs als president in totaal een half miljoen dollar heeft gekregen van de schatrijke Franse joodse textielmagnaat Sarusi en daarvan nooit aangifte bij de belasting heeft gedaan. Dit dossier is ontvreemd uit het kantoor van een advocaat die de belangen van de familie Weizman behartigde. Hoewel (nog) niet is aangetoond dat Sarusi zakelijke belangen bij deze uitzonderlijke grote giften had en er dus niet onmiddellijk van smeergeld kan worden gesproken, is Weizmans gedrag volgens de critici niet in overeenstemming te brengen met de waarden die een politicus in een democratie hoog moet houden. Gisteren bleek ook dat dezelfde Sarusi in de jaren tachtig maar liefst 6,5 miljoen dollar investeerde in een politieke partij die door Weizman werd opgericht en jammerlijk mislukte. Honderdduizenden dollars van deze gift zijn verdwenen en waarschijnlijk op de rekening van Weizman beland. Weizman is in een verdacht daglicht komen te staan door de ongeloofwaardigheid van zijn verdediging. Hij liet zijn advocaten verklaren het geld te hebben gebruikt voor de behandeling van zijn zoon die kort na de oorlog van 1967 zwaar aan het hoofd werd gewond langs het Suezkanaal en later bij een auto-ongeluk omkwam. De journalist die Weizman op de huid zit, heeft aangetoond dat de gelden ook na het overlijden van zijn zoon naar de privé-rekening van Weizman bleven stromen.

Weizman is voor de nationalistische oppositie ook persona non grata geworden vanwege zijn uitgesproken steun aan het vredesproces met Syrië. Academici zijn het met de leiders van de oppositie eens dat Weizman uit zijn rol van president is gevallen door zich zo uitdrukkelijk uit te spreken voor het opgeven van de Golan-hoogvlakte in ruil voor vrede met Syrië. Van hem wordt een neutraal standpunt verwacht. Maar Weizman is het met die mening oneens. " Vrede is een boven alle partijbelangen uitstijgend nationaal belang waarover ik niet zal zwijgen." Indertijd stapte Weizman als minister van Defensie uit de regering-Begin toen deze weigerde aan te sturen op een akkoord met de Palestijnen na de vrede met Egypte.

Het corruptieschandaal waaraan Weizman dreigt ten onder te gaan, is een teken van de verzieking van de Israelische samenleving in de afgelopen tien jaar. Het is geen toeval dat Ofer Nimrodi, de uitgever van het blad Maariv, een sensationeel proces staat te wachten voor samenzwering tot moord en omkoperijen van hoge politiefunctionarissen. Ex-premier Benjamin Netanyahu wordt door de justitie achtervolgd voor het achterhouden van cadeau's die hij ten tijde van zijn premierschap kreeg. Het socialistische Israel is in de jaren zeventig niet alleen als gevolg van de oorlog van 1973 ten onder gegaan maar ook door corruptie in de top van de socialistische MAPAI-partij. Onder Likud maar ook onder de premiers Rabin en Peres is de economische macht in Israel via privatisering in handen van een kleine elite gekomen die ook de media vrijwel volledig in zijn greep heeft. Van een democratie is Israel een oligarchie geworden waarin de zucht naar macht en geld de eens zo hoge waarden van de idealistische zionistische samenleving heeft vertrapt. De kloof tussen rijk en arm is zo ondragelijk geworden dat de schrijver Amos Oz voor een opstand van de armen waarschuwt die de Israelische maatschappij zal verscheuren. In dezelfde geest schreef het blad Haaretz gisteren dat het hoog tijd is om de concentratie van macht die Israel regeert, corrumpeert en naar de afgrond drijft, tot de grond toe af te breken.

( a d v e r t e n t i e s )