NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Door een onzer redacteuren
DEN HAAG,17 DEC. De inwoners van Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht moeten in de toekomst rechtstreeks de burgemeester kiezen. Dit adviseert een meerderheid van de staatscommissie-Elzinga. Het betreft een nog vertrouwelijk advies. Haagse bronnen bevestigen het advies van de commissie, die onder leiding staat van de Groningse hoogleraar staatsrecht D.J. Elzinga. Het rapport van de commissie verschijnt half januari.

De staatscommissie wil verder gemeenten met meer dan 50.000 inwoners de vrijheid geven om de burgemeester door de bevolking te laten kiezen. De gemeenteraad moet daar beslissen of ze een rechtstreeks gekozen burgemeester wil of dat de gemeenteraad één kandidaat voordraagt, die vervolgens door het kabinet wordt benoemd.

In gemeenten met minder dan 50.000 inwoners is het in alle gevallen de gemeenteraad die een kandidaat voordraagt ter benoeming, zo adviseert de staatscommissie.

De regeringspartijen PvdA, VVD en D66 werden het vorig jaar tijdens de kabinetsformatie niet eens over de gekozen burgemeester. De kleinste regeringspartij D66 hecht sterk aan invoering van dit systeem. Partijen vonden elkaar in de formule dat een staatscommissie een zwaarwegend advies uitbrengt. De staatscommissie adviseert overigens over een complete wijziging van de lokale bestuurlijke verhoudingen. De staatscommissie brengt geen unaniem advies uit omdat de VVD-leden bezwaar maken tegen introductie van de gekozen burgemeester.

Van de kabinetspartijen is de VVD nog altijd verklaard tegenstander van de gekozen burgemeester. Een gekozen burgemeester kan er pas komen als de Grondwet, die nu nog een door de Kroon benoemde burgemeester voorschrijft, is gewijzigd. Met deze procedure, die al in gang is gezet, is in alle gevallen een flink aantal jaren gemoeid. Zolang de Grondwet niet is gewijzigd wil de staatscommissie burgers in gemeenten met meer dan 50.000 inwoners via een raadplegend referendum laten oordelen over twee kandidaten die door de gemeenteraad zijn geselecteerd.

D66 noemt het voorstel van de staatscommissie "een grote stap voorwaarts"; de VVD vindt een systeem met verschillende soorten burgemeesters "onlogisch". Burgemeesters die lid zijn van de christelijke vakbond CFO wijzen een gekozen burgemeester in de vier grote steden af.

( a d v e r t e n t i e s )