NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

S e l e c t i e

Maarten Huygen
Persoonlijke wrijving helpt de wetenschap vooruit met aanscherping van theorieën en argumenten. Ik zag ze weer in het Journaal vanuit Stockholm, de twee collega's Nobelprijswinnaars, lichtjes gebrouilleerd, Martin Veltman en Gerard 't Hooft. De oudere Veltman nam een dagje rust - zoveel diners en officiële gelegenheden in het verschiet - terwijl 't Hooft met zijn gasten per bus door de stad tourde. 't Hooft zei dat hij het verleden opzij wilde zetten maar dat het nog het moeizaam ging. Veltman zag geen probleem: "We hoeven toch niet met elkaar naar bed?".

Sommige media klampen zich te veel vast aan de persoonlijke tegenstellingen omdat die beter zijn te begrijpen dan de quantummechanica. Het valt wel mee, want bij Noorderlicht, afgelopen dinsdag, dronken ze samen champagne. Een rommelig gesprek, met boeiende momenten, want het ging ook over hun wetenschappelijke verschillen. Ze kwamen tegelijk op het adres aan. Hun aankomst in twee taxi's werd veelbetekend in beeld gebracht. Er was een interessante kritische spanning tussen die twee, die hen indertijd moet hebben opgestuwd tot Nobelhoogte. Om verder te komen hoef je niet altijd Big Brother-achtig te flikflooien. De mannen zijn later hun eigen weg gegaan en dat gebeurt vaker.

't Hooft is nog steeds de bevlogen wetenschapper die met emotie in zijn stem praatte over mogelijke toevoegingen aan de quantummechanica. Op de middelbare school hadden zijn klasgenoten al gezegd dat hij de Nobelprijs zou krijgen. Veltman is de oudere, sceptische docent die het helderste samenvat. Stekelig en onvoorspelbaar. "Je kunt 't Hooft tussen Huygens en Newton in zetten", spotte hij na een uiteenzetting over deeltjes en golven. Wetenschapsjournalist Simon Rozendaal, geleend van Elsevier, kan heldere, didactische vragen stellen die voor mij als leek te begrijpen zijn. Maar omdat er een andere interviewer naast zat, was de regie een beetje weg. Afgelopen zomer had Rozendaal een mooie reeks wetenschappelijke interviews voor Noorderlicht. Het moeilijke is dat je tegelijk moet vragen naar de bekende weg die de kijkers nog niet kennen en nieuwe uitspraken moet ontlokken en dat kan hij. Noorderlicht komt met goede onderwerpen maar aan een kritische, journalistieke instelling ontbreekt het vaak. Spanning en wrijving brengen juist energie. Helaas kon ik Veltman door slechte plaatselijke akoestiek of slordige opnametechniek niet altijd even goed verstaan. 't Hooft heeft ambities om los van experimenten, die steeds moeilijker worden, aan de gang te gaan met berekeningen over de quantummechanica. Veltman verwachtte daar niet veel van. "Je hebt de vingerwijzing van het experiment nodig". Aan het slot werd hen gevraagd, wat ze in elkaar waardeerden. Veltman bewonderde de manier waarop 't Hooft "in staat is de wiskunde aan te pakken. Dat is beter dan wat ik ervan terecht breng." 't Hooft had lof voor Veltmans "pragmatische houding", het "weggooien van overbodige franje aan een theorie", "het doordringen tot de kern van een probleem". Heel verschillende gaven. Welke is het origineelste? Uiteindelijk klonken ze de glazen. Wat kan nog meer van hen worden verwacht?

Helaas was Net3 gisteren bezet door de voetbalwedstrijd Ajax-Mallorca die er volgens mij niet thuishoort. Wordt dat de nieuwe netprofilering? RTL5 had Youssou N'Dour "Shakin' the tree" en andere Westafrikaanse groepen in Twee Meter Sessies. Toen dat programma nog op Net3 zat, ergerde ik mij aan het geringe informatiegehalte. Ik zou graag willen dat de groepen beter werden ingeleid. Ik betrapte me erop dat ik mijn eisen onwillekeurig verlaagde, zodra het op het commerciële net verscheen. Voor die lange reclameblokken heb ik geen geduld en ga ik zappen of de televisie gebruiken als achtergrondbehang. Je bent al blij dat er zoiets moois tussen zit. Met het tv-geluid in de muziekstand begin ik bij Idje, idje van Angelique Kidjo te schrijven aan dit stukje.