NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Het studiehuis moet op de schop, vinden zeven vwo-ers in Vlaardingen. Binnen een week mobiliseerden ze via internet 6.000 scholieren voor een landelijke staking op 6 december.

Door onze redacteuren
GEERT VAN ASBECK enFREDERIEK WEEDA

VLAARDINGEN, 20 NOV. Ze worden gebruikt als proefkonijnen, zeggen de zeven leerlingen. "We moeten ons maar redden in dat studiehuis", zegt Rianne van Gelderen (16). In september zijn zij, met alle vierde klassers, begonnen aan de vernieuwde examenprogramma's voor Havo en vwo. Van Gelderen somt op: 14 vakken, 50 uur schoolwerk per week, verplicht examen wiskunde, vreemde talen en twee nieuwe vakken, kunstzinnige vorming en algemene natuurwetenschappen, waar je 'niets' aan hebt. "En we moeten ook weken vooruit plannen." Maar er is hoop. Op hun oproep via internet om op 6 december tegen het studiehuis te demonstreren in Den Haag kregen ze binnen een week 6.000 e-mailtjes.

Marc Gebuis (15) is de whizzkid. Hij ontwierp een website met verschillende 'links'. Zelf geleerd, met software van Microsoft. In de mediatheek van het Aquamarijn college in Vlaardingen - het epicentrum van de protestbeweging - toont hij de programmeringscodes van een 'link'. Iedereen kan zich aanmelden voor de staking en een stakingsposter downloaden van de actie-site (www. staking.cjb.net). Die hangen inmiddels overal in het land. Het stakingscomité, zoals de zeven vierde klassers officieel heten, heeft per e-mail veel kritiek gehad op de poster, omdat die ondermeer bestaat uit een foto van oud-staatssecretaris van Onderwijs Netelenbos. Gebuis: "Wij hielden haar verantwoordelijk, omdat zij het studiehuis heeft ingevoerd. Maar ze gaat tegenwoordig over verkeer. Foutje. We moeten Hermans erop aanspreken, al heeft hij het niet bedacht." De staking is de eerste landelijke scholierenactie tegen een inhoudelijke onderwijsvernieuwing ooit in Nederland. Het onbehagen over de vernieuwing leeft niet alleen bij leerlingen. Gevestigde organisaties, zoals de lerarenbond Aob en 'Ouders en Coo', steunen de stakers te steunen. De kloof tussen de middelbare school en HBO of universitaire opleidingen die door het studiehuis moest worden overbrugd, is simpelweg verschoven naar de overgang van de derde op de vierde klas, zegt Havo-4 leerling Addie van den Berg (17) in Vlaardingen. "Vroeger verzoop je op de universiteit of hogeschool als bleek dat je je studietijd niet kon plannen. Nu verzuip je in de vierde klas. Veel vwo- ers zeggen nu dat ze naar de Havo willen. De overheid heeft liever dat wíj stranden omdat een mislukte scholier goedkoper is dan een mislukte student."

Planning is de essentie, beaamt leraar natuurwetenschappen A. Storm, van oorsprong leraar scheikunde. "Ik ontken niet dat ze veel werk hebben nu, maar als ze alles goed organiseerden zou het minder zwaar zijn." Hoe organiseer je maanden vooruit met veertien vakken die door elkaar lopen?, vraagt Matthijs Groeneveld (4 vwo) wanhopig.

Dit is een 'zelfstandig werken' uur, maar Storm blijft in de klas om leerlingen te helpen. Hij betreurt het dat het actiecomité juist zijn combinatievak, natuurwetenschappen, facultatief wil maken. "Wij laten zien hoe relevant natuurwetenschappen zijn voor van alles in het dagelijks leven." Dat zegt de leerlingen weinig. Whizzkid Marc: "Als je voor natuur-, schei- en wiskunde hebt gekozen dan weet je dat al."

Ook Roy Baars, scholier in Haarlem, klaagt over de werkdruk. "Ik ben 15 jaar en moet elke week 45 volle schooluren maken. Waar vind je dat in de wereld?" Zijn bijbaantje in het restaurant van zijn vader is erdoor in de knel gekomen. Met klasgenoten bereidt hij zich nu voor op de protestmars op Den Haag; samen hebben ze de posters gedownload van het internet.

De actie via het internet illustreert de enorme communicatie-voorsprong die scholieren hebben op volwassenen. Alle instanties, zoals de ministeriële satellietorganisatie die het studiehuis begeleidt (PMVO), het ministerie van onderwijs zelf en de vakbonden hebben het actiecomité in Vlaardingen gebeld. Zesduizend leerlingen verkozen een efficiënter medium: e-mail.

Rector P.H. Hupsch van het Haarlemse Mendelcollege moest het deze week van zijn leerlingen horen dat er een landelijke scholierenstaking aankomt. " Leerlingen weten elkaar dankzij internet tegenwoordig heel vlot te bereiken. Het is voor mij de eerste keer dat ik dat zo helder voor mijn ogen zie gebeuren." Rector A. van Geels van het Scala College in Alphen aan den Rijn, heeft niets gemerkt. Hij heeft de staking uit de krant. "Leerlingen communiceren via internet over de staking? Goed dat u het zegt. Ik ga het onmiddellijk opzoeken."

Beide rectoren sympathiseren met de staking. Van Geels: "Ik vind het prima als leerlingen voor hun belang opkomen." Maar hij gaat er geen reclame voor maken op de website van de school. Die wordt nu ge- update door een leerling. Als Van Geels problemen met zijn laptop heeft gaat hij steevast in de studiezaal tussen leerlingen zitten. "Dan komt er zo'n whizzkid die me onmiddellijk uit de problemen helpt. Een leraar moet nog alles uit boekjes halen."

R. Hulsbergen-Paanakker, rector van het Aloysius College in Den Haag, staat " zeer achter" de staking. "Ik ga het niet ontmoedigen. Het is mooi geweest. Docenten en leerlingen werken zich een slag in de rondte." Haar collega A. Petermeijer van scholengemeenschap 't Rijks in Bergen op Zoom heeft zijn leerlingen beloofd dit weekeinde contact te leggen met het door de school 'geadopteerde' Tweede Kamerlid Niederer (VVD). Om een gesprek tussen leerlingen en Kamerleden op gang te brengen. "In plaats van te staken moet je in overleg treden. Als alle scholen dit doen is het Kamerbreed aan de orde. Zo hoort het in de democratie."

Rector W. Jansen van het Oosterlicht College in Nieuwegein is principieel tegen de actie, die hij een "uiterst ongenuanceerd middel" noemt. "Ik zou het vreemd vinden als onze leerlingen staken. We proberen problemen met leerlingen samen op te lossen." Hij heeft vernomen dat scholieren ondermeer tegen het studiehuis zijn omdat ze te veel moeten werken en geen tijd overhouden voor bijbanen. "Scholier zijn is een fulltime job. Daar kan eigenlijk geen baan bij." Iedereen heeft ontspanning nodig, roept een jongen in Vlaardingen bij leraar Storm achter in de klas. "Voor de één is sport ontspanning, voor de ander een baantje."