NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

HET RECHT IS geen rustig bezit, placht een voorganger van minister Korthals (Justitie) graag te zeggen. Zo sterk als in de aanloop tot de behandeling van de Justitiebegroting, deze week in de Tweede Kamer, valt dat zelden mee te maken. De grote partijen verdringen elkaar om, vooruitlopend op het geregeld overleg tussen regering en parlement, hele en halve voorstellen te lanceren in de media. Er zijn rond het weekeinde ook heel wat praatprogramma's in de lucht.

De aanleiding is duidelijk: de groeiende publieke onrust over pedoseksuelen. Dat deze verzamelterm een scala aan gedragingen met verschillende lading dekt, is een complicatie die al snel sneuvelt in het publicitaire geweld van handtekeningenacties en Internetsites. Toch moet worden opgepast voor een overdreven paniek rond het verschijnsel pedofilie. Alleen al in belang van de kinderen zelf moet dat verschijnsel bespreekbaar blijven. Dat veronderstelt een mate van openheid die de afgelopen dagen wel wat in de knel is gekomen.

Bij de doelgroep van verstokte recidivisten is er natuurlijk weinig ruimte voor discussie. De samenleving dient zich te beschermen tegen bewezen gevaren. Toch houdt Korthals met reden vast aan het beginsel dat geen mens geheel mag worden afgeschreven, hoe gering het uitzicht op verbetering ook is. Voor het gros van de gevallen zal de justitie blijven moeten uitgaan van terugkeer van de veroordeelde in de maatschappij. Sommige touwtjes kunnen bij terugkeer in de maatschappij zeker worden aangetrokken. Met name langere proeftijden en een beheerste vorm van melding van de verblijfplaats bieden verantwoorde mogelijkheden om de risico's bij het ontslag uit detentie van kinderverkrachters terug te dringen.

Verplichte chemische castratie is echter een station te ver: het pakt de bron van de kwade driften niet aan. Het is een veeg teken dat woordvoerders van grotere fracties zich zo op sleeptouw laten nemen door een suggestie die al bij herhaling door deskundigen is afgekraakt.

ENIGE CONSISTENTIE mag ook worden verwacht. Zo valt kritiek op de rechter dat hij de terbeschikkingstelling van gevaarlijke delinquenten te makkelijk beëindigt, moeilijk te rijmen met een automatische limiet van zes jaar (sommigen bepleiten zelfs vier jaar) op deze behandeling. Een DNA-test bij proefverlof is een gerichte en verdedigbare maatregel, maar toepassing van de test op verdachten en veroordeelden zonder dat de noodzaak hoeft te blijken, is van een geheel andere orde.

Er is deze week bij de behandeling van de Justitiebegroting meer dan ooit behoefte aan een afgewogen debat. Dat staat niet in de weg aan harde maatregelen. Door al het politieke opbieden is het gevaar dat overdreven verwachtingen worden gewekt echter levensgroot aanwezig.

Obstakel Tsjetsjenië

DE ORGANISATIE voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE) heeft een probleem. Later deze maand is in Istanbul een topconferentie voorzien van staats- en regeringsleiders. Maar er ligt een obstakel op de weg naar Istanbul en dat obstakel heet Tsjetsjenië. Eigenlijk zou de Russische regering daar verantwoording moeten afleggen over het wapengeweld tegen weerloze burgers. Het lidmaatschap van de OVSE immers legt de lidstaten verplichtingen op om trent bescherming van de rechten van de mens. Het zonder onderscheid bombarderen van steden en dorpen kan niet met militaire argumenten worden gerechtvaardigd. Het is daarom aannemelijk dat Rusland in strijd handelt met het OVSE-verdrag.

Rusland is Joegoslavië niet. Belgrado is al in 1992 door de OVSE het lidmaatschap ontnomen. Met Rusland wil men het conflict liever niet op de spits drijven. Dat was al duidelijk tijdens de vorige Tsjetsjeense oorlog die in een bestand eindigde dat niets oploste. En ook nu weer valt de behoedzaamheid op waarmee de andere leden van de organisatie het Kremlin benaderen. De schaarse berichtgeving laat intussen geen twijfel bestaan hoezeer de bevolking opnieuw te lijden heeft en hoe vluchtelingen verhinderd wordt in de buurrepublieken een goed heenkomen te zoeken.

TOCH ZAL IN Istanbul niet om Tsjetsjenië heen kunnen worden getrokken. De eerste toegeving van Russische zijde kwam vannacht in overleg met de Noorse voorzitter van de OVSE. Een, overigens strikt humanitaire, missie zal het ge bied bezoeken. Dat is een belangrijke wijziging in het afwijzende standpunt dat het Kremlin tot dusver tegenover internationale bemoeienis had ingenomen. Het is nog maar de vraag wat de missie zal worden toegestaan, maar zij biedt althans een handvat om aan objectieve informatie over de gang van zaken in Tsjetsjenië te komen.

Enig begrip voor de voorzichtigheid van de OVSE is op zijn plaats. De organisatie is op principiële en praktische gronden geen voorstander van verdere versnippering van bestaande staten in nauwelijks levensvatbare op zichzelf staande etnische entiteiten, zeker niet in een historisch spanningsgebied als de Kaukasus. Dat het Kremlin de eenheid in de Russische Federatie wil bewaren, stuit niet op verzet. Maar de wijze waarop de Russen te keer gaan kan niet door de beugel. Hun verweer dat het om een binnenlandse kwestie gaat en dat het lokale terrorisme moet worden bedwongen, houdt geen stand tegenover de verplichtingen die zij als lidstaat van de OVSE op zich hebben genomen. De OVSE dient daarom in Istanbul een confrontatie niet uit de weg te gaan wil zij de geloofwaardigheid van haar naam niet te grabbel gooien.

Zie ook:

DNA-profiel bij verlof zedenpleger (1 november 1999)
'Pedofiel' legt spanning in nieuwbouwwijk bloot (29 oktober 1999)
Gat in wet voorkwam tbs voor zware delicten(28 oktober 1999) Onderzoek verhuisplicht pedofielen (27 oktober 1999)
Vlucht voor volksgericht Aan de schandpaal (23 oktober 1999)
Afgewogen beleid (21 oktober 1999)
Test uw buurt op pedoseksuelen (20 oktober 1999)
Jan S. mocht niet in behandeling (19 augustus 1999)
Pedoseksueel behandelen of niet (14 augustus 1999)
Strafrechtspecialisten: Aanwijzen pedoseksueel onwenselijk 14 augustus 1999
Buurman bekent moord op Chanel 13 augustus 1999
De voorgeschiedenis van Jan S. 13 augustus 1999

( a d v e r t e n t i e s )