NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

De noordtak van de Betuweroute komt er niet. Het kabinet zal alles doen om te voorkomen dat het hele project mislukt.

Door onze redacteur FLORIS VAN STRAATEN

DEN HAAG, 25 SEPT. Na jaren van verhitte discussie, debatten en onderzoeken had het kabinet gistermiddag slechts een paar uur nodig om de knoop door te hakken: de eerder geplande noordtak van de Betuweroute via de Achterhoek en Twente komt er niet.

Zowel premier Kok als minister Netelenbos (Verkeer en Waterstaat) was er echter als de kippen bij om te onderstrepen dat het kabinet wel voluit vasthoudt aan de bouw van de eveneens omstreden hoofdroute van de goederenspoorlijn van Rotterdam naar het Duitse achterland. Het kabinet blijft ondanks een niet aflatende hoeveelheid kritiek overtuigd van het grote strategische belang van zo'n spoorverbinding.

Op zichzelf is het besluit over de noordtak niet onlogisch. Het zou een kostbare operatie zijn geworden van minimaal vijf miljard gulden, die bovendien op veel verzet van de lokale bevolking stuitte. Wel jaagt het kabinet nu de bevolking langs het bestaande spoor tegen zich in het harnas. Die kan immers meer overlast tegemoet zien.

Door langs het bestaande spoor Elst-Deventer-Hengelo geen internationale maar alleen regionale treinen te leiden, zal de overlast wellicht beperkt kunnen blijven. Bovendien zegde het kabinet gisteren al op voorhand bij monde van minister Pronk (VROM) ruimhartige steun toe bij het bestrijden hiervan. "We zullen er wegen en middelen voor zoeken en vinden", aldus Pronk.

Een lastiger vraag is wat er gedaan moet worden met de tientallen internationale treinen, die volgens de oorspronkelijke plannen elke dag langs de noordtak hadden moeten rijden. Daarover bestaat nog algehele onzekerheid.

Er resten de Nederlanders en de Duitsers daarvoor twee mogelijkheden: of meer treinen laten lopen via Emmerich of een deel van en naar Duitsland leiden via een nog aan te leggen zuidtak via Venlo naar Keulen. Verkeer en Waterstaat bekijkt beide opties nu in overleg met de Duitsers. Een complicatie hierbij is dat langs Emmerich in de toekomst ook nog eens de personentreinen van de hoge snelheidslijn-oost zullen razen.

In een brief aan Netelenbos erkent haar pas aangetreden Duitse collega Elke Ferner dat het schrappen van de noordtak niet strijdig is met het verdrag van Warnemünde van 1992. De Duitsers hebben tot dusverre echter niet de geringste animo getoond om de spoorcapaciteit ten oosten van Emmerich drastisch te vergroten. Ook in de brief repte Ferner met geen woord over een uitbreiding van de capaciteit bij Emmerich, die verder zou gaan dan een bescheiden programma waarover beide landen het zeven jaar geleden al eens werden. Volgens veel deskundigen is dat toch al ontoereikend, zelfs als de noordtak er wel zou zijn gekomen.

Wat de zuidtak naar Venlo betreft, heeft Netelenbos inmiddels opdracht gegeven tot een verkenning van de mogelijkheden hiertoe. Ook hieraan kleven grote bezwaren. Zo'n tak zou niet al te dicht langs Nijmegen mogen voeren, want de minister heeft al bij herhaling beloofd aan die gemeente dat er niet meer dan acht goederentreinen per dag door de stad zullen gaan. Ook de kosten zouden een probleem kunnen vormen. Een eerste studie van Rail Infrabeheer wees uit dat hiermee ten minste vijf miljard gulden zou zijn gemoeid. De verkenning zal naar verwachting pas in 2002 zijn afgerond, waarna het kabinet hierover spijkers met koppen wil slaan.

De makkelijkste oplossing voor Nederland zou echter zijn als de Duitsers bereid waren de capaciteit voorbij Emmerich fors op te voeren. Met het oog hierop verklaarde Netelenbos zich gisteren al bereid financieel bij te dragen aan zo'n project. Hoever ze de beurs wilde opentrekken liet ze echter wijselijk in het midden.

Dat de Duitsers een hoge prijs zullen vragen, staat vast. Niet alleen geven ze momenteel prioriteit aan andere kostbare spoorwegprojecten zoals de magneetzweeftrein tussen Berlijn en Hamburg, ook hebben zij de Nederlanders altijd gewezen op de beperkte capaciteit bij Emmerich. Juist daarom waren de noord- en de zuidtak nodig. Bovendien weten ook de Duitsers hoe gevoelig de Betuweroute in Nederland ligt. Na de eindeloze discussies over het nut van de hele spoorlijn zal het kabinet alles doen om te vermijden dat die al direct een grote mislukking wordt. Dat is veel, desnoods heel veel geld waard.

( a d v e r t e n t i e s )