NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

HET RISICO VAN EEN mislukking dwingt tot succes. Deze gedachte beheerste de NAVO tijdens haar bombardementen op Joegoslavië, zij drijft ook de onderhandelaars op die over het lot van Ulster beslissen. Niet minder geldt zij voor de geheime besprekingen tussen India en Pakistan die een atoomoorlog moeten helpen voorkomen. Een blik in het zwarte gat van de vernietiging zou voldoende moeten zijn om de gesprekspartners tot inkeer te bewegen. Maar steeds weer blijken partijen bereid langs de rand van de afgrond te wankelen - om een nationaal of groepsbelang te verdedigen dan wel gewoon om geen gezichtsverlies te lijden.

Steeds vaker worden conflicten geïnternationaliseerd, wordt de oplossing ervan tot nationaal belang verklaard van andere, soms verafgelegen, landen. Hoewel de lijst van dankzij internationale bemoeienis daadwerkelijk overwonnen explosieve tegenstellingen angstwekkend kort is gebleven, is de bereidheid tot bemiddeling en tot interventie alleen maar toegenomen. Een zeer plaatselijk conflict als dat in Noord-Ierland tussen katholieken en protestanten mobiliseert niet alleen de premiers van Groot-Brittannië en Ierland, maar verleidde zelfs de Amerikaanse president tot een dramatisch appèl nu het zogenoemde Goede Vrijdag-akkoord op springen staat. De regering-Clinton heeft veel in de vrede voor Noord-Ierland geïnvesteerd. De eerste doorbraak had plaats onder het toeziend oog van ex-senator Mitchell, die de president als bemiddelaar de oceaan over had gestuurd.

HET GROTE MISVERSTAND dat internationale bemiddeling als permanent verschijnsel belaagt, vloeit voort uit de tegenovergestelde uitgangspunten van bij conflicten betrokken partijen enerzijds en de zelfbenoemde bemiddelaar (s) aan de andere kant. De eerste worden gedreven door onderlinge haat en achterdocht, in de loop van jaren gevoed en door talloze incidenten verdicht tot een onbeheersbaar complex. De bemiddelaar is vervuld van goede bedoelingen en redelijkheid en probeert met geld en goede woorden partijen te overtuigen van hun gezamenlijk belang bij een duurzame vrede. Hartstocht tegenover gezond verstand, de zekerheid van de wapens tegenover het aanbod van een kwetsbare veiligheid op grond van een internationaal gegarandeerde overeenkomst.

Er valt nauwelijks een hiërarchie of wetmatigheid te ontdekken in het bemiddelingswezen. De interventies in Bosnië, Kosovo en Noord- Ierland hebben te maken met de nabijheid van die gebieden. De chronische conflicten daar ondermijnen de stabiliteit van Europa, wordt gezegd. Maar bij de oorlog langs de bestandslijn in Kashmir zijn twee mogendheden betrokken die over het vermogen beschikken elkaar met kernwapens te treffen. Beide lijken te sidderen voor de verschrikkelijke risico's die zij lopen, toch voeren beide de spanning op in de veronderstelling dat de ander als eerste zal inbinden. Geruststellende commentaren als zou het bezit van kernwapens tot behoedzaamheid dwingen, nog enigszins geloofwaardig toen India en Pakistan vorig jaar hun atoombommen beproefden, zijn toe aan nadere overweging.

DE RUIME AANDACHT voor enkele specifieke conflicten doet vergeten dat tal van andere geweldsuitbarstingen onbemiddeld voortwoekeren. De kaart van Afrika is ermee bezaaid, in Azië ligt conflictstof hoog opgestapeld, ook buiten het Indische subcontinent. Er is onvoldoende vermogen beschikbaar om in al die gevallen, liefst preventief, te bemiddelen. Misschien is dat ook wel de belangrijkste reden waarom de internationale gemeenschap haar geloof in de maakbaarheid van de wereldsamenleving slechts selectief beleeft. En zelfs dan blijft het nog vaak onbegonnen werk.

Zie ook:Vredesgesprek Noord-Ierland hervat
(1 juni 1999)
India en Pakistan praten over bestand
(30 juni 1999)

( a d v e r t e n t i e s )