NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

BELGRADO/BRUSSEL, 12 OKT. De NAVO maakt zich op met geweld in te grijpen in de Kosovo-crisis. Vanmiddag wordt een activation order uitgegeven die luchtacties mogelijk maakt, tenzij de Amerikaanse gezant Richard Holbrooke vandaag in Belgrado nog een doorbraak bereikt.

Het overleg van de afgelopen dagen - gisteren alleen al sprak hij elf uur lang met de Joegoslavische president Milosević - was volgens Holbrooke ,,zeer moeilijk, intens en soms zeer verhit''. Vanochtend om tien uur zijn Holbrooke en Milosević weer bijeen gekomen.

Als de NAVO vanmiddag over gaat tot een activation order zal het naar verwachting nog enkele dagen duren voor de eerste luchtaanvallen kunnen plaatshebben. In de tussenliggende tijd zou het overleg in Belgrado doorgaan. Mocht een doorbraak worden bereikt, dan zouden de NAVO-lidstaten het bevel voor militair ingrijpen nog kunnen terugdraaien. Moskou heeft zijn ambassadeur en de militaire vertegenwoordiger bij de NAVO gisteren teruggeroepen. Rusland heeft zich steeds verzet tegen militair ingrijpen van de NAVO in Kosovo. Vrijdag hebben de NAVO-ambassadeurs nog overlegd met hun Russische collega, tijdens een vergadering die ondanks het meningsverschil over militaire actie volgens een NAVO-functionaris positief was verlopen, aldus onze correspondent in Brussel. De NAVO zet de voorbereidingen voor een aanval onverminderd voort. In Engeland kwamen vanuit de VS zes gigantische B-52-bommenwerpers aan die bij acties tegen Joegoslavië kunnen worden ingezet. Ook stuurden de Amerikanen zes bommenwerpers van het type A-10 Thunderbolt II naar bases in Italië. Roemenië, Bulgarije en Albanië hebben hun luchtruim opengesteld voor de NAVO; Hongarije doet dat waarschijnlijk vandaag. Westerse ambassades in Belgrado sluiten vandaag hun deuren en de laatste diplomaten en waarnemers worden geëvacueerd.

Volgens de Joegoslaven is Belgrado akkoord gegaan met de eisen van de Veiligheidsraad (in haar resolutie 1199 van 23 september) en met die van de internationale Contactgroep voor ex-Joegoslavië. Die eisen komen neer op een bestand in Kosovo, de terugtrekking van de Servische en Joegoslavische troepen, de terugkeer van de vluchtelingen en onderhandelingen tussen de Serviërs en de Albanezen over de toekomst van Kosovo. Volgens Cohen hebben de Serviërs wel degelijk troepen in Kosovo.

Holbrooke is uit op een allesomvattende en gedetailleerde regeling voor Kosovo. Daarbij blijven twee belangrijke geschilpunten over: de vraag wie toeziet op de terugkeer van de vluchtelingen in Kosovo - Belgrado weigert in te stemmen met een NAVO-vredesmacht - en de samenstelling van de toekomstige politiemacht in Kosovo. Holbrooke eist dat die in haar samenstelling de etnische samenstelling van de bevolking van Kosovo weergeeft; 90 procent van de politie moet dus uit Albanezen bestaan. Belgrado wil dat de helft van de politiemacht uit Serviërs en de andere helft uit Albanezen bestaat.

Ook de Albanezen liggen dwars. Holbrooke en zijn assistent Christopher Hill zijn er niet in geslaagd de Albanezen achter het zogenoemde plan-Hill te brengen. Dit plan voorziet in autonomie van Kosovo binnen Servië, met volledig zelfbestuur en gedetailleerde afspraken over wat die autonomie inhoudt, inclusief de vertegenwoordiging van de Albanezen in beide kamers van het parlement in Belgrado en de etnische samenstelling van het regionale bestuur in Pristina. De Albanezen wijzen het plan af omdat het niet voorziet in hun doel - onafhankelijkheid - maar bepaalt dat over de toekomst na drie jaar verder wordt gepraat.

Als er vanmiddag een activation order komt, gaat die waarschijnlijk niet vergezeld door een gezamenlijke verklaring van de NAVO-landen over de legitimiteit van het optreden. Solana zei zaterdag dat de NAVO-ambassadeurs alle besluiten hadden genomen om te kunnen overgaan tot een activation order, hetgeen zou inhouden dat men het erover eens is dat er voldoende legitimiteit is voor ingrijpen dat niet expliciet door een VN-resolutie wordt gelegitimeerd. ,,Er zijn veel elementen voor een wettelijke basis om op te treden'', aldus een NAVO-functionaris. Gedoeld wordt op de VN-resolutie van 23 september, het rapport van vorige week van VN-secretaris-generaal Annan, de humanitaire noodsituatie in Kosovo en het gevaar voor de stabiliteit in de regio. Een gezamenlijke NAVO-verklaring over een juridische basis komt er waarschijnlijk niet. Frankrijk zou huiverig zijn dat zo'n verklaring afbreuk kan doen aan het gezag van de VN. Ook bij het uitblijven van de verklaring kunnen de lidstaten toch besluiten dat er voldoende legitimiteit is en daar ieder een eigen interpratie van geven.

Zie ook:
Groen licht voor luchtactie Kosovo (9 oktober 1998)

Het lot der Kosovaren (9 oktober 1998)

Gesprek over crisis Kosovo zit in impasse (8 oktober 1998)

Milosevic zwicht niet voor NAVO (6 oktober 1998)

( a d v e r t e n t i e s )

Domicilie,
voor wie zich vestigt in het buitenland.