NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

S e l e c t i e

Frits Abrahams
Over de journalistieke impact van hun jongste uitzending kunnen ze bij Zembla tevreden zijn. Er werd nieuws gemaakt met de affaire-Docters van Leeuwen, zulk onbehaaglijk nieuws zelfs dat Bolkestein er op de dagelijkse persconferentie van de formatieonderhandelaars alleen maar op wilde reageren met een knorrig: ,,Wij leven niet in een mediagestuurde democratie.''

Maar gelukkig soms wel in een mediagecontroleerde democratie - met excuses voor het lelijke Nederlands.

Iets anders is of ook de kijkers van Zembla erg tevreden konden zijn over deze aflevering. Zelf had ik al na vijf minuten de grootste moeite om er nog een touw aan vast te knopen. Ik was blij dat ik in de dagbladen tevoren een uitvoerige samenvatting had kunnen lezen, zodat er toch nog een smal pad te kappen viel in deze jungle van taaie feiten. Mijn hemel, kunnen die topambtenaren, voorlichters en minister geen overzichtelijker oorlogjes uitvechten?

Er worden bovendien van de kijker geestelijke tournures verwacht die bijna niet meer zijn op te brengen. Was je net vertrouwd geraakt met de rol van Docters van Leeuwen als schurk - ik zie in Nederlandse speelfilms soms slechtere casting -, nu moet je op gezag van Wallage aannemen dat Sorgdrager eigenlijk meisje Mefisto is. Als de telefoon gaat en een prettige vrouwenstem tegen je zegt: ,,Met Winnie, ik heb een leuke baan voor je'' - dan weet je dat het tijd wordt om je werkloosheidsuitkering aan te vragen.

De televisie wordt steeds vaker het slagveld van deze politieke oorlogen, want dáár kun je snelle, optische winst boeken nog voordat de kruitdampen zijn opgetrokken. De voorlichters van Sorgdrager hebben deze strategie kennelijk aanvankelijk met groot succes uitgevoerd. Als de nieuwe informatie klopt, dan hebben zij er voor gezorgd dat Docters van Leeuwen op die late januarinacht overrompeld werd door cameraploegen en journalisten die hem het woord 'muiterij' voorhielden. Nu vecht Docters van Leeuwen terug - ook via de televisie.

De politiek is gelukkig nooit te beroerd om tussen de bedrijven door onze nationale taalschat te verrijken. Aan de affaire-Docters van Leeuwen houden we misschien het woord 'ontbuffering' over. Ik tekende het tijdens Zembla op uit de mond van Rosenthal, hoogleraar bestuurskunde. Op het moment dat de minister zich in haar ongerustheid rechtstreeks tot de minister-president richtte, sloeg zij de schakel ('de buffer') van een functionaris over en deed zij daarmee aan 'ontbuffering'.

Dus toen Kok een dag later uitviel naar dat 'redelijk kinderachtige' college van procureurs-generaal, deed hij dat in een staat van ontbuffering. Dat verklaart veel, zo niet alles. En niet alleen wat betreft deze politieke oorlog. Ieder die zijn eigen levensgeschiedenis eerlijk durft te analyseren, zal moeten toegeven dat hij zijn stomste streken heeft uitgehaald op die momenten dat hij zich volledig aan de ontbuffering overgaf.

Dit brengt mij op nog een ander taalnieuwtje dat ik uit een Amsterdams tv-kanaal opviste. Daar vernam ik dat in de ambtelijke stukken, bestemd voor Amsterdam Zuidoost (de Bijlmer dus), voortaan niet meer het woord 'allochtoon' mag worden gebruikt. Dit zou discriminatoir zijn. Er mag alleen nog maar van 'etnische minderheid' worden gesproken. De taalpublicist Jan Kuitenbrouwer merkte terecht op dat daarmee de klok wordt teruggezet naar de jaren zeventig, toen 'etnische minderheid' juist werd afgeschaft ten faveure van 'allochtoon'.

Er verscheen ook nog een etnische minderheid in beeld in de persoon van een gemeenteraadslid van Groenlinks. Hoe noemde zij zichzelf nu eigenlijk het liefst? ,,Ik ben deel van het geheel'', antwoordde ze, ,,ik doe iedere dag mijn best om universeel te denken.'' Als wij allochtonen voortaan universalisten noemen, hebben wij de eerste jaren aan Groenlinks geen kind meer.