NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

DE BOSBRANDEN die ieder seizoen woeden in Indonesië, waren dit jaar zo omvangrijk dat grote delen van Zuidoost-Azië in dichte rookwolken waren gehuld. Nergens is de lucht die de mensen inademen zo vervuild als in de miljoenensteden van de opkomende landen met hun verstikkende verkeer - Mexico-Stad, Sao Paulo, Dehli, Bangkok, Peking, Seoul.

Deze milieuproblemen zijn niet aan de orde gekomen op de klimaatconferentie van de Verenigde Naties die vandaag in de Japanse stad Kyoto is afgesloten. In Kyoto ging het om de uitstoot van gassen die vrijkomen bij de verbranding van fossiele energiebronnen, olie en steenkool, en die verantwoordelijk worden gesteld voor het broeikaseffect. Bosverbranding en uitlaatgassen horen daar toe, maar na een slotnacht van bittere meningsverschillen en diplomatieke schermutselingen zijn ontwikkelingslanden niet verplicht tot beperking van hun uitstoot van broeikasgassen.

De invloed van broeikasgassen op de temperatuur van de aarde is nog altijd omstreden. Sommige klimaatwetenschappers waarschuwden recentelijk niet voor een stijging van de temperaturen, maar voor de mogelijkheid van een nieuwe ijstijd. En onafhankelijk van veranderingen op lange termijn zijn er kortetermijneffecten zoals die van El Niño, de omkering van de warmtestroom in de Stille Oceaan waardoor het wereldwijde klimaat ontregeld zou worden. Veel is over de beïnvloeding van klimatologische veranderingen niet bekend. Daarom is een aantal jaren geleden gekozen voor de zogenoemde no regret-benadering: neem tijdig maatregelen waarvan men later geen spijt verwacht te hebben. Zoals de beperking van de uitstoot van broeikasgassen.

DE KLIMAATCONFERENTIE is niet geëindigd in een confrontatie tussen de Verenigde Staten en de Europese Unie, zoals voorafgaand aan de bijeenkomst was gevreesd. De Amerikanen waren met een minimalistische inzet naar Kyoto gekomen, bevriezing van de uitstoot van broeikasgassen in 2010 op het niveau van 1990. Daartegenover stond de Europese Unie die de onderhandelingen inging met de ambitieuze doelstelling van een vermindering van vijftien procent. Maar de Amerikaanse wens om vast te houden aan een economie die verslaafd is aan goedkope energie is even onrealistisch als de Europese gedachte dat het mogelijk is het energieverbruik drastisch te verminderen zonder hiervoor een hoge economische prijs te betalen.

De VS, de EU en Japan hebben elkaar gevonden op een compromis van gedifferentieerde, maar bindende doelstellingen voor de vermindering van de uitstoot van broeikasgassen in het jaar 2010. Dat is de belangrijkste vooruitgang van de conferentie in Kyoto in vergelijking met die in Rio de Janeiro van vijf jaar geleden. Maar op andere essentiële punten lijkt Kyoto op een teleurstelling te zijn uitgelopen.

De confrontatie speelde zich uiteindelijk af tussen de 'ontwikkelingslanden' en de 'industrielanden', met de Volksrepubliek China en de Verenigde Staten als grote tegenspelers. De ontwikkelingslanden, zoals ze zich ondanks hun snelle industrialisatie en bijbehorende milieuvervuiling in VN-verband graag blijven noemen, hebben zich weten te onttrekken aan bindende afspraken voor beperking van hun bijdrage aan het broeikaseffect. Natuurlijk, kwantitatief leveren de 'rijke landen' per hoofd van de bevolking de grootste bijdrage aan de uitstoot van broeikasgassen. De Amerikanen moeten hun benzine duurder maken, de Duitsers moeten hun subsidies op steenkolenwinning schrappen en Nederlanders moeten vaker de fiets nemen. Maar kwalitatief werken de geïndustrialiseerde economieën veel milieuvriendelijker en energiezuiniger. De grootste afzonderlijke bronnen van klimaatvervuiling bevinden zich in de energiewinning en de industriegebieden van ex-communistische landen en ontwikkelingslanden.

NIET ALLEEN UIT ecologisch oogpunt is het betreurenswaardig dat deze landen niet gedwongen worden tot maatregelen, het is ook politiek onverstandig. Er ligt nu wel een klimaatakkoord van Kyoto, maar het Amerikaanse Congres zal dit vrijwel zeker verwerpen nu er geen bindende afspraken met de ontwikkelingslanden zijn gemaakt. Zo komen de percentages van de geïndustrialiseerde landen om hun uitstoot te verminderen, waarbij de Amerikanen de grootste concessie hebben gedaan door zich voor het eerst te verplichten tot daadwerkelijke verlaging, weer op losse schroeven te staan. Daarmee is het klimaat niet verder geholpen.