NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

S e l e c t i e

ROB BIERSMA
Scare stories is de naam van een serie van vijf afleveringen die de BBC wijdt aan de milieuproblemen. Nou ja, niet aan de problemen zelf, maar aan de manier waarop ze in de wereld kwamen - en weer verdwenen. Want zoals bekend blijkt er helemaal geen milieuprobleem te zijn of te zijn geweest: de oprakende voorraden aan grondstoffen, de vervuiling van onze omgeving, het mestprobleem en de eutrofiëring van bodem en water, de overbevolking, het uitsterven van soorten, de aantasting van de ozonlaag, het broeikaseffect - het bleek allemaal uit de lucht gegrepen.

Al deze problemen waren verzinsels van een klein clubje valse profeten die in de jaren zeventig door handig optreden de media meekregen. Als er al een milieuprobleem bestaat, dan is dat eenvoudig technisch oplosbaar.

Vorige week donderdag werd het ballonnetje van de overbevolking doorgeprikt. Toen in 1968 The Population Bomb van Paul Ehrlich verscheen, duurde het niet lang of grote delen van de wereld begonnen zich ernstig zorgen te maken. Inderdaad bleven door hygiënische verbeteringen en door medische hulp veel meer mensen in leven, in het bijzonder in de Derde Wereld.

Paul Ehrlich, inmiddels veel ouder geworden dan ten tijde van The Polulation Bomb, bekende tot zijn boek te zijn gekomen doordat hij in het verkeer vastzat in Calcutta: ,,Je kon geen kant op. Waar je ook keek waren mensen, niet eens zoveel auto's maar vooral veel mensen. Ik realiseerde me opeens dat mensen een probleem begonnen te vormen, niet alleen voor onszelf, maar ook voor de wereld.''

Aarzelend kwamen programma's om het aantal kinderen te beperken op gang. Allerlei middelen om de geboorten te beperken werden geïntroduceerd, de pil in het rijke westen, sterilisatie voor India en China. Maar er rees moreel verzet, vooral tegen de rigoureuze methoden in China. Scare stories toont aan dat het hele idee van The Population Bomb flauwekul was. Door de groene revolutie (verbeterde voedingsgewassen en betere teelttechnieken) is er volop voedsel in de wereld. Er kunnen nog veel meer mensen bij. ,,In Afrika'', zegt een deskundige, ,,is er zelfs sprake van onderpopulatie.''

Vanavond gaat de BBC verder met het zogenaamde opraken van de grondstoffen, een fabeltje dat vooral door toedoen van Dennis Meadows van de Club van Rome in de wereld gekomen is. Wat waren de milieuprofeten toch naïef door zomaar het verbruik en de voorraden rechtstreeks met elkaar in verband te brengen. Er zijn nu nog meer metaalreserves dan ten tijde van Limits to Growths.

Het is nu tijd voor een kleine toelichting. Jammer dat er naast het vraag- en het uitroepteken niet zoiets bestaat als het ironieteken. Ik zou alle voorgaande zinnen met zo'n ironieteken hebben besloten. Want zelden heeft de BBC zo'n oppervlakkig programma gepresenteerd als Scare stories. Het antwoord op al het goedkope triomfalisme is eenvoudig. De voorspellingen zijn niet zijn uitgekomen, doordat de waarschuwingen ter harte zijn genomen. Eén ding wordt erg duidelijk in Scare stories: de popmuziek was vroeger beter en de rokjes korter.

Scare stories, BBC2, 22.25-23.15u.