NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Door onze redacteur WARD OP DEN BROUW
CALGARY, 21 NOV. ,,Ik haatte de klapschaats nog niet zo lang geleden'', bekent Catriona LeMay-Doan. Langs de snelste ijsbaan ter wereld rijdt 's werelds snelste schaatsster zich in het zweet op een hometrainer. Uitgerekend dankzij de klapschaats verbrak de 26-jarige Canadese onlangs het wereldrecord op de 500 en de 1.000 meter, op beide afstanden twee keer achter elkaar en beide keren op haar thuisbaan, de Olympic Oval in Calgary.

Tot dit seizoen was LeMay op de 1.000 meter nooit sneller dan 1.20 minuut, twee weken geleden zette ze 1.16,64 op de klok. ,,Ik was geschokt.'' Eind oktober brak ze voor het eerst het wereldrecord op die afstand, dat met 1.17,65 op naam staat van Christa Rothenburger. De records van LeMay zijn slechts als baanrecords erkend en niet als wereldrecords, omdat ze niet tijdens officiële wedstrijden zijn gereden.

Over één ding zijn schaatsers en trainers het in Calgary eens. De wereldrecords op de 500 en 1.000 meter zullen komend weekeinde sneuvelen. ,,Als ik hier technisch goed schaats en relaxed ben, breek ik mijn eigen records opnieuw'', zegt LeMay. ,,Met gemak. Tijdens mijn recordrace op de 500 meter maakte ik op de laatste honderd meter zelfs nog een misslag.'' Desondanks realiseerde LeMay in Calgary de snelste tijd ooit door een vrouw gereden, 38,15 seconden. Officieel geldt de Amerikaanse Bonnie Blair nog als 's werelds beste op de 500 meter. Blair, in Calgary aanwezig als toeschouwer, koestert de weinige uren dat ze nog in het bezit is van het record van 38,69 seconden.

Maar zelden kan aan de vooravond van schaatswedstrijden worden voorspeld dat er wereldrecords zullen worden gevestigd. Bij het tweedaagse evenement, dat op affiches als een nieuwe speelfilm wordt aangekondigd met de kreet Blades of Fire, kan dat wel. 'Blades of fire' is een eretitel voor de klapschaats. ,,Kom met het hele gezin en zie wereldrecords sneuvelen'', raadt de Calgary Herald haar lezers aan. Met groot genoegen zag ijsmeester Mark Messer hoe de afgelopen weken op zijn baan het ene na het andere wereldrecord sneuvelde. Zaterdag en zondag zullen de 65 mannen en 48 vrouwen een slagveld aanrichten, zo luidt zijn vaste overtuiging. De 36-jarige Canadees, die al sinds de Winterspelen van 1988 in Calgary het ijs prepareert en als ijsmeester houder is van twaalf wereldrecords, geldt als de tactical ice-expert achter de successen. Messer en zijn staf weten het ijs per afstand op de perfecte temperatuur te krijgen. ,,Vooral als het weer een beetje meewerkt.''

Hoe warmer het buiten is, hoe beter de conditie van het ijs, legt Messer uit. De afgelopen dagen vroor het overdag in Calgary, voor zaterdag en zondag worden temperaturen van 7 tot 10 graden boven nul verwacht. Nog mooier is het als in de nabije Rocky Mountains de Chinook opsteekt, een warme luchtstroom die de temperatuur in de winter tot ver boven de 20 graden kan opstuwen. ,,Als het min 30 is'', zegt Messer, ,,moeten we wat meer moeite doen om het ijs in goede conditie te brengen.''

Dat wereldtijden vooral mogelijk zijn door de hoogte waarop Calgary ligt (1.050 meter), zal Messer niet ontkennen, maar hij zal het ook niet van de daken schreeuwen. Het zou zijn eigen vakmanschap ondermijnen. Hoe hoger een baan ligt, hoe lager de luchtdichtheid. In Calgary komen de schaatsers met minder luchtmoleculen in botsing dan op een laaglandbaan als Thialf. Alleen al het hoogteverschil maakt schaatsers op de Oval een seconde per ronde sneller dan in Heerenveen. Een ander verschil met Thialf is dat in de Olympic Oval niet mag worden gerookt. Ook dat draagt bij aan schoner ijs.

Vannacht werd in Calgary de eerste stap op weg naar superijs gezet. De twee ijsmachines schraapten een halve centimeter van de tweeënhalve centimeter dikke ijsvloer af, waarna met behulp van brandslangen de baan onder water werd gezet voor een nieuwe bovenlaag. Afhankelijk van externe factoren zal het ijs vanaf morgen een temperatuur van min zes graden hebben, een temperatuur waarbij de glijbaarheid en hardheid optimaal is.

Een middel dat Messer ongenoemd laat, is de warmte die de halogeenlampen in de hal afgeven. ,,Let maar op, ze richten al die lampen op het ijs'', zegt Jakko-Jan Leeuwang, die in Calgary net zo opmerkelijk hoopt te presteren als vorige week bij wereldbekerwedstrijden in het Amerikaanse Roseville. ,,Door de warmte van die lampen komt er een heel dun laagje water op het ijs en dat geeft je het gevoel dat het allemaal vanzelf gaat.''

De 25-jarige Leeuwang maakt dit seizoen geen deel meer uit van de sprintploeg van Peter Mueller, maar dat weerhield hem er vorige week niet van op de 1.000 meter de internationale sprintelite achter zich te laten. Net als Erben Wennemars dwong Leeuwang in Roseville een nominatie af voor de Winterspelen. Ook Wennemars heeft de vorm weer te pakken. Gisteren reed hij bij de training een supersnelle ronde van 24,3 seconden. Mueller verheugt zich op het komend weekeinde. Vanwege de bijna tien jaar oude Olympic Oval, die volgens hem nog steeds een state of the art is, én de klapschaats, die de 'Nieuwe IJstijd' heeft ingeluid. ,,Op klapschaatsen gaat het zo snel, zo snel als de bliksem. Je gaat hier tijden zien die iedereen verbazen.''