NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  
S e l e c t i e

EMILE WENNEKES
,,Was ik maar choreograaf. Dan zou ik er mooi theater van maken.'' Wanneer Valery Gergjev dit in de documentaire Blinding Wildness zegt, is hij druk bezig de Scytische Suite van Sergej Prokofjev in te studeren met het Rotterdams Philharmonisch Orkest, waarvan hij de chefdirigent is. Het is een meer dan terloopse opmerking. Korte tijd later blijkt dat Gergjev serieuze plannen heeft ontwikkeld dit ballet gechoreografeerd op te voeren in het Mariikinski Theater in Sint Petersburg, waarvan hij tevens muzikaal directeur is.

Op het moment dat de tweede editie van het Gergjev-festival in volle gang is, zendt de NPS vanavond Blinding Wildness. Valery Gergjev met het Rotterdams Philharmonisch Orkest in de Scytische Suite van Sergej Prokofjev uit. In de documentaire blijkt nog eens hoezeer deze suite met die opzwepende dansritmen la Stravinsky's Sacre du Printemps en het matenlange climaxorgasme van het slotakkoord inderdaad schreeuwt om een kunstzinnige krijgsdans. En al zegt Gergjev de suite uiteindelijk te beschouwen als een 'orkestraal statement over kleur, harmonie, licht, schaduw en energie', de beelden die hij tijdens de repetities oproept laten geen misverstand bestaan over het programmatische karakter van het ballet: vechtende krijgers die elkaar massaal met zwaarden te lijf gaan, marcherende volksstammen en zo meer. De goed getimede scènes uit films van Sergej Eisenstein, zoals Iwan de Verschrikkelijke, geven deze associaties nog eens extra reliëf.

Prokofjevs Scytische Suite was vorig jaar het hoogtepunt van de openingsavond van de eerste editie van het Gergjev-festival. Wie zich toen wellicht heeft ge-ergerd aan de overdaad aan storende camera's tijdens het concert, zal in ieder geval moeten beamen dat zij geresulteerd hebben in een prachtige, veelzijdige en bovendien een zeer muzikale registratie ervan. De concertfragmenten die te zien en te horen zijn in deze documentaire van Frank van Praag, Peter Rump en Rob van den Berg worden afgewisseld met shots die genomen zijn tijdens de repetities van het Rotterdams Philharmonisch Orkest, en verder met onder meer archieffilmpjes en interviews.

Jacqueline Oskamp sprak over de Scytische Suite met Valery Gergjev en Oleg Prokofjevs tweede zoon, de 60-jarige beeldend kunstenaar Oleg Prokofjev. Deze enthousiaste verteller verhaalt hoe zijn vader door zijn baanbrekende composities werd getypeerd als de 'Scyt', als de onstuimige wildeman, van het conservatorium van Sint Petersburg. Oleg Prokofjev is ook degene die de Scytische Suite typeert als 'Blinding wildness'.

Behalve om zijn krijgslust, was het machtige volk der Scyten, dat zo'n tweeduizend jaar geleden een rijk bewoonde ten zuidoosten van het tegenwoordige Kiev, ook bekend om zijn hoogstaande cultuur. De prachtig gedecoreerde gouden gebruiksvoorwerpen die ook tijdens de documentaire zijn te zien, zijn hiervan de stille getuigen. Valery Gergjev is een Osseet, en voelt zich een verre nazaat van de Scyten. De Scytische cultuur zit hem in het bloed, zegt hij. Gergjev voelde dan ook onmiddellijk een soort zielsverwantschap met Prokofjevs suite. Sterker: hij meent dat deze suite speciaal voor hem werd geschreven. Dat hij hier en daar wat aan Prokofjevs orkestratie verandert, is daarom minder verwonderlijk dan men aanvankelijk geneigd is te denken.

De kijker komt veel te weten over de achtergronden van Prokofjevs Scytische Suite, maar het zijn vooral de rusteloze bevlogenheid van Valery Gergjev en de fantastische uitvoering van het werk door het Rotterdams Philharmonisch Orkest die deze film tot waardevol document maken.

Blinding Wildness. Valery Gergjev met het Rotterdams Philharmonisch Orkest in de Scytische Suite van Sergej Prokofjev. Ned.3, 20.22-21.27u.