NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

DE SCHOK, DE TRANEN EN DE WOEDE die de tragische dood van prinses Diana wereldwijd teweeg heeft gebracht, illustreren de kwetsbaarheid van de magie van het sterrendom in het massamediale tijdperk. De prinses van de universele aantrekkingskracht heeft met haar nieuwe minnaar en de chauffeur haar leven verloren bij een auto-ongeluk in de eerste uren van zondagochtend in Parijs, achtervolgd door gemotoriseerde society-fotografen. Haar immense populariteit, die na de koninklijke ruzies van de afgelopen jaren alleen maar was toegenomen, dreigt door haar vroege dood om te slaan in een hedendaagse vorm van heiligverklaring.

De mystiek van Lady Diana Spencer, de Princess of Wales, lag in een zeldzame combinatie van eigenschappen die haar tot een even kwetsbare als ongenaakbare persoonlijkheid hebben gemaakt. Zij was de onschuldige kleuterjuf van adellijke komaf die op haar twintigste jaar kroonprinses van het Verenigd Koninkrijk werd en die zichzelf in 1996 een nieuwe rol toeëigende als de 'koningin van de harten' toen ze wist dat ze nooit de 'echte koningin' zou kunnen worden na haar scheiding van prins Charles. Ze had niet veel te zeggen - Diana heeft nooit enige artistieke of intellectuele bijdrage geleverd aan het publieke debat - maar ze was van een verlegen schoonheid en ze had altijd die flirtende blik van onschuldig ogende erotiek.

In het besloten wereldje van archaïsche gewoonten en verkilde familieverhoudingen van het Britse koningshuis probeerde Diana een glimp van charme te brengen. Haar poging tot een andere stijl van invulling van de monarchie bracht haar in conflict met de orde van Buckingham Palace. Toen vervolgens de huwelijksproblemen van Charles en Diana via gelekte berichten naar bevriende media een publieke zaak werden, werd de schade voor het Britse koningshuis alleen maar groter. Diana trok de sympathie van het volk naar zich toe en onderstreepte daarmee opnieuw het onvermogen van het Huis van Windsor om met de massamedia van het einde van de twintigste eeuw om te gaan. Anders dan de koningin en kroonprins gaf Diana een gevoel van menselijke maat, dat nog versterkt werd door haar eenvoudige belangstelling voor het persoonlijke leed van mensen. Zij schudde de handen van aids- en lepra-patiënten, ze raakte geëmotioneerd door de aanblik van de slachtoffers van landmijnen. Vooral in haar recente rol als aanklaagster van de verminkingen die landmijnen onder onschuldige burgers in arme landen veroorzaken, heeft ze een betekenis gehad die boven haar persoonlijkheid uitgroeide.

DIANA KWAM TERECHT in het leven in de schijnwerpers en maakte er gebruik van voor haar doeleinden. Of die nu betrekking hadden op het uitvechten van haar conflicten met haar schoonfamilie of op haar inzet voor humanitaire doeleinden. Zij was evenzeer society-prinses als fotomodel, een filmster van het televisiejournaal en een rebel met geen ander doel dan emotie. De keerzijde hiervan was de onophoudelijke achtervolging door de 'paparazzi', de niets ontziende fotografische en elektronische registreerders van haar privé-leven. De vijf weken van haar nieuwe romance met 'Dodi' Fayad, de Egyptische multimiljardair en playboy, werden overschaduwd door een meedogenloze commerciële jacht op het vastleggen van romantisch geluk.

DE DOOD VAN Diana stelt de Britse koninklijke familie voor nieuwe problemen. Na het mislukte huwelijk zal kroonprins Charles in de publieke opinie geplaagd worden door de geest van de vrouw die hij heeft afgewezen. De toch al verscheurde opvoeding van hun kinderen, William en Harry, wordt na het ongeluk van dit weekeinde niet eenvoudiger. Het Britse koningshuis zal zich hoe dan ook moeten bezinnen op de vraag hoe het zich kan aanpassen aan de wenselijkheid om direct contact te onderhouden met de bevolking. De media, vooral de Britse media, hebben eveneens een probleem te verwerken. Dat dezelfde pers die in het verleden vaak schaamteloos jacht op de prinses heeft gemaakt, haar nu overlaadt met eerbewijzen, geeft te denken. De Diana-manie was onderdeel van de royalty-cultus en van het gelijktijdige streven naar sensationele oplages. De sympathie van de bevolking lag bij Diana, niet alleen omdat zij de 'underdog' was in de strijd met de koninklijke familie, maar ook omdat ze perfect voldeed aan de onstilbare behoefte naar een icoon in society-kringen. Ze was media-geniek en had een natuurlijk gevoel voor glamour. Met haar aandacht voor menselijk leed manifesteerde ze zich steeds meer als de schijnbaar aanspreekbare kleuterleidster van de wereld.

DE KWETSBARE prinses heeft haar levenseinde gevonden in een achtervolging door fotografen. Dat roept onherroepelijk vragen op over het respect voor haar privacy, en de inbreuk die permanent daarop gemaakt werd. Ook als erkend wordt dat hierbij schaamteloze methodes werden gebruikt, is het van belang om vast te stellen dat het toch om een gedeelde verantwoordelijkheid gaat. Dat is de tragische symbiose van achtervolgers en achtervolgden: ze moeten het van elkaar hebben om in de publiciteit te blijven. Nog afgezien daarvan: het is in geen geval verstandig om met meer dan honderd kilometer per uur door nachtelijk Parijs te razen. De fotografen zijn dan ook moeilijk rechtstreeks verantwoordelijk te stellen voor het dodelijke ongeluk in het tunneltje onder de Place de l'Alma. Diana en Dodi leidden het risicovolle bestaan van de jet-set, en zo is het ook geëindigd na een avondje uit in de Ritz. Diana is sterfelijk, maar haar heiligverklaring is al begonnen.