NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Door onze correspondent DICK WITTENBERG
De media hebben prinses Diana van meet af aan gezien als 'een kwaliteitsproduct dat goed verkoopt'. Foto's van het ongeluk van zaterdagnacht worden tegen hoge prijs aangeboden.

LONDEN, 1 SEPT. De media hebben Diana Spencer gemaakt tot wat zij voor miljoenen mensen over de hele wereld was: een idool, een ster, symbool van koninklijke schoonheid. Ze hebben haar ook gebroken: als spontane en onbevangen vrouw. Ze hebben haar zolang op de huid gezeten dat ze symptomen van achtervolgingswaan ging vertonen. Een wilde achtervolging door paparazzi werd haar uiteindelijk fataal.

Haar broer, graaf Spencer, zelf een gewezen tv-journalist, stelde gisteren de pers voor haar overlijden verantwoordelijk. Hij had altijd al gedacht dat de niet aflatende jacht van de media op zijn zuster haar dood zou worden. Niet alleen de geldbeluste freelancers die de prinses nooit en nergens met rust lieten, verklaarde hij schuldig. ,,Bloed aan hun handen'' hebben volgens hem ook de krantenbezitters en hoofdredacteuren die de foto's voor astronomische bedragen kochten en gretig publiceerden. Zij hebben het leven van Diana mede tot een hel gemaakt, verklaarde ook de Britse tv-journalist Jonathan Dimbleby, die bekend staat als een vriend van prins Charles.

Britse kranten houden er rekening mee dat het debat over een wet op bescherming van de privacy nieuw leven wordt ingeblazen door de tragische dood van prinses Diana. Twee jaar geleden deinsde de Conservatieve regering terug voor de invoering van een dergelijk wet vanwege grote praktische bezwaren. De toenmalige minister van Cultuur, Virginia Bottomley, zag meer heil in verscherping van de zelfregulering door de bedrijfstak. Zij pliette voor een strengere gedragscode. Ook vond ze dat er een schadefonds voor slachtoffers van de media moest komen.

De invloedrijke columnist en voormalige Conservatieve bewindsman David Mellor zei gisteren dat de kranten dringend tot vrijwillige afspraken over zelfbeperking moeten komen. Foto's die duidelijk inbreuk maken op de privacy zouden ze niet langer moeten plaatsen. Hij waarschuwde dat de regering zich anders waarschijnlijk genoodzaakt zal zien om in te grijpen. Ook wees hij op het gevaar dat verontwaardigde lezers zich tegen de wansmaak van de kranten keren. Britse boulevardbladen werden gisteren al met woedende telefoontjes overstelpt. ,,Jullie zijn moordenaars'', werd een telefoniste van The Sun, met een oplage van ruim vier miljoen de grootste Britse sensatiekrant, meerdere malen in haar oor geschreeuwd.

Simon Jenkins, voormalig hoofdredacteur van The Times, wees twee jaar geleden in het opinieweekblad The Spectator al op de hypocrisie van de Britse pers. Officieel verwerpen de meeste kranten het hinderlijk gesnuffel in het privéleven van bekende Britten. Maar dergelijke primeurs worden bij de jaarlijkse uitverkiezing van de meest spraakmakende verhalen wel steeds bekroond. De prijzen worden uitgereikt door Lord Wakeham, voorzitter van de commissie die op het gedrag van de pers moet toezien. Jenkins vergeleek dat met de hoofdcommissaris van politie in Chicago die op een benefietgala voor Al Capone als eregast verschijnt. De zogeheten serieuze kranten laten het vuile werk graag over aan hun inferieure collega's van de boulevardpers, signaleerde Jenkins. Vervolgens komen ze met dezelfde sensatieverhalen. Omdat het 'nieuws' is. Omdat ze bang voor verlies van lezers zijn.

De media hebben haar van meet af aan gezien als ,,een kwaliteitsproduct dat goed verkoopt'', zei de prinses twee jaar geleden in een interview. ,,Heel veel mensen hebben al heel veel geld aan mij verdiend.'' Haar marktwaarde is in de loop van de jaren alleen maar gestegen. Voor de exclusieve rechten op een serie schimmige foto's die de prinses in badkleding toonden aan de zijde van haar vriend Dodi al-Fayed, zoon van Harrods eigenaar Mohamed al-Fayed, werd deze zomer drie miljoen pond neergeteld.

Na de verloving zouden de media haar wel met rust laten, werd haar eerst verzekerd. Vervolgens kreeg ze te horen dat de aandacht van de media na het huwelijk wel zou luwen. Maar de vraatzucht van de pers, constateerde ze twee jaar geleden, werd nooit gestild. ,,De media waren alomtegenwoordig. De druk van de media op het huwelijk was fenomenaal en kan onmogelijk worden overschat.''

Twee jaar geleden beschreef ze ook de ,,dagelijkse marteling'' door de pers. Overal waar ze heen reed, werd ze door een kolonne fotografen achtervolgd. Zo gauw ze haar hoofd buiten de deur stak, wist ze een batterij camera's op zich gericht. En zelfs binnen was ze niet altijd veilig. De eigenaar van een sportschool in West-Londen maakte vier jaar geleden stiekem foto's terwijl ze zich in een strak gesneden pakje lag af te beulen. Opnames van haar telefoongesprekken werden aan de meest biedende verkocht. Haar medisch dossier werd uit de praktijk van haar hypnotherapeut ontvreemd.

Paparazzi vergalden de Oostenrijkse skivakantie met de kinderen drie jaar geleden. Paparazzi brachten haar vorig jaar juli drie keer tot tranen omdat ze haar niet met rust konden laten op de dag dat haar scheiding formeel was aangevraagd. Paparazzi die de prinses in de nacht van zaterdag op zondag op haar dodemansrit volgden, hebben gisteren de eerste exclusieve foto's aangeboden. Maar in dit geval lijken zelfs de meest sensatiebeluste kranten de prijs toch te hoog te vinden. Dat bedoelen ze dan niet in financiële zin, hoewel de vraagprijs een half miljoen pond bedraagt.

Dat een fotograaf die op beroemdheden jaagt, een paparazzo wordt genoemd, is een uitvinding van de filmregisseur Federico Fellini. In zijn beroemde film La dolce vita uit 1959, is Paparazzo de achternaam van de fotograaf die de filmsterren probeert vast te leggen in het nachtleven op de via Veneto in Rome. Marcello Mastroianni heeft het personage wereldberoemd gemaakt. Overigens is Paparazzo geen verzonnen naam: in het telefoonboek van Rome staan dertien mensen met die achternaam.

De fotograaf die model stond voor de film-paparazzo, Tazio Secchiaroli, is inmiddels 72 jaar. Hij vindt het verkeerd dat de Franse collega's die de auto achtervolgden, nu alle schuld krijgen van het ongeluk. ,,Het is een gedeelde schuld - buit en jager zijn medeplichtigen. ,,Als je je niet wilt laten fotograferen, moet je Saint Tropez, Portofino, de Costa Smeralda en de Champs Elysées vermijden.''

Van de huidige Italiaanse paparazzi is Massimo Sestini (34) uit Florence de bekendste. Hij kan zo nodig dagen in een boom blijven zitten voor een foto. Hij wijst iedere schuld van de achtervolgende fotografen af. ,,Eerst maak je de foto's. Dan besluit je of je ze verkoopt of niet.'' Daar zit volgens hem de morele toetssteen. Sestini zegt dat zijn fotobureau foto's van het wrak had met de slachtoffers er nog in omdat zijn correspondent in Parijs een van de achtervolgende fotografen was. Volgens Sestini zijn die foto's vernietigd.