NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

S c h a k e l s

Door onze redacteur JAAP BLOEMBERGEN
ARCALIS, 16 JULI. Een paar maanden voor de val van de Berlijnse muur zag de 15-jarige Jan Ullrich voor het eerst een gele trui op de televisie.

Hij woonde in Oost-Berlijn en zag de Amerikaan Greg Lemond zegevieren op de Champs Elysées. Zoals elke getalenteerde wielrenner droomde hij van het leiderstricot in de Tour de France. Meteen na de Wende wisselde hij honderd Oost-Duitse marken voor honderd West-Duitse marken. De ambitieuze sportman kocht voor 99,90 DM een paar nieuwe sportschoenen. Hij droomde van een miljonairsbestaan.

Acht jaar later heeft Jan Ullrich zijn dromen bijna verwezenlijkt. In de koninginnenrit van de Tour behaalde de 23-jarige veelverdiener gisteren een fraaie overwinning. In de ijle lucht van Andorra, tussen de sneeuwvelden en de skiliften, stond de wielrenner Ullrich op eenzame hoogte. Hij behaalde de ritzege en veroverde de gele trui. Hij onttroonde titelhouder Bjarne Riis en klassementsleider Cédric Vasseur. De concurrentie kon alleen naar adem snakken. Andorra lag aan zijn voeten.

Ullrich viel vorig jaar nog uit de toon met zijn sjofele kleding. Hij droeg een baardje en een oorbel en fietste in de laatste week van de Tour met een groot gat in een wielerschoen. Soigneren zal nooit zijn grootste hobby worden, maar de jongen met de rode haren en de donkerbruine ogen stond er gisteren zeer verzorgd bij op het erepodium. Hij werd geflankeerd door de onberispelijk geklede Bernard Hinault. De vijfvoudige Tourwinnaar was vol lof over Ullrich.

,,Hij is altijd mijn favoriet geweest, omdat hij aanvalt en zo mooi op zijn fiets zit'', vertelde Hinault tussen de dranghekken. ,,Je kunt hem vergelijken met Indurain of met ondergetekende, maar hij is vooral zichzelf. Hij zal nog heel veel jaren op topniveau rijden. Hij heeft alle kwaliteiten om de Tour een paar keer te winnen. Hij is een rustige persoonlijkheid en hij heeft een uitstekend koersinzicht. Als tijdrijder heeft hij zijn gelijke niet.''

Hinault won zijn eerste Tour op 23-jarige leeftijd. Een jaar daarvoor mocht hij tot zijn teleurstelling niet debuteren van zijn toenmalige ploegleider Cyrille Guimard. Ullrich reed in zijn eerste ronde in de schaduw van Riis. In de laatste tijdrit toonde hij vorig jaar zijn niet geringe kwaliteiten met een superieure overwinning in Saint-Emilion. Deze maand was hij voorbestemd opnieuw in de schaduw van Riis te fietsen. De praktijk pakt anders uit. Voor de ogen van duizenden Deense vakantiegangers droeg de veteraan de fakkel over. ,,Jan is momenteel de sterkste. Daarom heb ik geen moeite met een andere rol'', sprak Riis als een sportieve verliezer.

Werd er maandag nog gelachen om de suggestie van een Vorentscheiding, na de tweede Pyreneeënrit kreeg de chauvinistische woordkeuze van een paar Duitse verslaggevers een ander lading. Ullrich heeft bijna drie minuten voorsprong op de Franse vechtjas Richard Virenque, die vrijdag in de tijdrit nog meer minuten zal verspelen. Voor de neutrale liefhebber is het te hopen dat Ullrich een jour sans krijgt, een slechte dag. Anders is de Tour in een vroegtijdig stadium beslist en wordt de laatste week een voorspelbare aangelegenheid.

Ullrich wilde gisteren niet te vroeg juichen. Hij weet zich weliswaar gesteund door zijn loyale ploeggenoot Riis, die bijna vijf minuten achterstand heeft in het algemeen klassement. Toch is de papieren meesterknecht nog niet overtuigd van zijn afgedwongen kopmanschap. Ullrich past in het systeem van Telekom. Het ploegenspel gaat voor het individu. ,,Geef me eerst wat lucht om deze dag te verwerken. Er komen nog genoeg zware etappes. Es ist noch immer Halbzeit.''

Ploegleider Walter Godefroot hield eveneens een paar slagen om zijn gespierde armen, maar de voormalige sprinter maakte tussen de regels duidelijk dat de rolbezetting bij Telekom is gewijzigd. ,,De gele trui moet je zo goed mogelijk verdedigen. Dat is een ongeschreven wet in het métier. Dus zal Jan minder vies werk hoeven op te knappen. Ik verwacht dat Bjarne hiermee instemt. Die is oud en wijs genoeg om een stapje terug te doen. Waarmee ik niet wil zeggen dat Bjarne kansloos is. Elke renner kan een inzinking krijgen, zelfs een grootse Ullrich.''

Op het gezicht van assistent-ploegleider Rudy Pevenage glommen de sproeten in de avondzon. De vertrouwensman van Ullrich sprak na afloop van een historisch moment in de Tour. ,,U kunt gerust een vergelijking maken met het tijdperk Hinault of het tijdperk Indurain. Deze jongen is veel sterker dan hij zelf denkt. Maandagavond had hij nog verlegenheid getoond tijdens het eten. Jan had veel schrik gehad om iets te misdoen. Wij hebben hem gerustgesteld. Met warm weer heeft hij zijn gelijke niet. Die jongen voelt geen pedalen in de maand juli.''

Negentien jaar na Klaus-Peter Thaler heeft Duitsland weer een gele-truidrager. Anders dan Thaler, die vooral bekendheid verwierf als veldrijder, is Ullrich een geboren ronderenner. In eendaagse wedstrijden won hij in 1993 de wereldtitel voor amateurs in Oslo. A star is born, schreven de internationale wielerbladen. In de tijdrit baarde hij voor het eerst opzien in 1994, toen hij derde werd bij het wereldkampioenschap op Sicilië. Ullrich was pas negentien en mengde zich als amateur tussen de beste professionals.

Als klimmer heeft hij zich op latere leeftijd nadrukkelijk gemanifesteerd. Godefroot en Pevenage werden vorig voorjaar verrast door een paar opmerkelijke uitslagen in het hooggebergte. De assistent overtuigde de ploegbaas dat Ullrich rijp was voor de Tour. Pevenage heeft geen spijt van zijn vasthoudendheid. ,,Wat goed is komt heel snel.''

In de bergen rijdt Ullrich tegenwoordig met een zwaar verzet in volmaakte cadans naar boven. Hij komt bijna niet uit het zadel. Hij rijdt elke haarspeld in de binnenbocht. Zijn gezicht vertoont geen spoor van vermoeidheid. Na afloop heeft hij geen holle ogen zoals Riis, heeft hij geen uitputtingsverschijnselen zoals Virenque gistermiddag. Een fietsmachine vertoont geen scheurtjes.

Ullrich demarreerde op het steilste stuk asfalt (stijgingspercentage tien procent) over de rotsachtige flanken van Arcalis. Hij had heel even oogcontact gezocht met Riis, die met opengesperde mond op zijn tandvlees reed. Ullrich had voor de laatste klim een blik van verstandhouding uitgewisseld met zijn ploegleider, die een bidon verstrekte en geen woorden nodig had. ,,Bij een beklimming hoef je niet veel te praten'', verklaarde Godefroot. ,,Kijken en constateren is genoeg. Ik zag dat Jan gemakkelijk reed. Zo gemakkelijk dat ik het bijna niet kon geloven.''