NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  
S e l e c t i e

PAUL LUTTIKHUIS
Tussen 19 september 1978 en 21 februari 1997 liggen bijna twintig jaar. Zolang zijn de Britse media bij vlagen opgeschrikt door de moord op Carl Bridgewater, een 13-jarige krantenjongen die per ongeluk getuige was van een inbraak in een afgelegen boerderij in West Midlands en dat met zijn leven moest bekopen.

Het Britse publiek was geschokt. Vader Bridgewater eiste dat de politie de schuldigen snel zou vinden. En zo geschiedde. Vier jongemannen, een beetje smoezelige types die eerder met justitie in aanraking waren geweest, werden gearresteerd op verdenking van de moord. Onophoudelijke verhoren volgden en uiteindelijk bezweek een van hen, Patrick Molloy, onder de toenemende druk van de rechercheurs en legde een bekentenis af. De Bridgewater Four, zoals ze in de Britse media met gevoel voor dramatiek waren gedoopt, gingen voor vele jaren de bak in. Maar er ontstond twijfel over het waterdichte bewijsmateriaal van de politie. Molloy begon de buitenwereld te bestoken met brieven waarin hij beweerde onder druk een verklaring te hebben afgelegd. Hij overleed in juni 1981 op 53-jarige leeftijd aan een hartaanval.

De anderen bleven hun onschuld letterlijk van de daken schreeuwen. Het was Michael Hickey, op het moment van de moord nog maar 16 jaar, die in de jaren tachtig opzien baarde door gedurende 89 winterse dagen op het dak van de gevangenis te bivakkeren om aandacht voor zijn zaak te vragen. Ook buiten de gevangenis groeide het protest tegen de manier waarop justitie de zaak had aangepakt. En in oktober 1988 diende de zaak voor het Hof van Beroep. Een gevangene die met een van de veroordeelden een cel had gedeeld bleek ten onrechte een belastende verklaring te hebben afgelegd. Hij zou daartoe door de politie zijn overgehaald met beloften en dreigementen. Het Hof zag geen reden het vonnis te wijzigen.

Intussen werd Ann Whelan, de moeder van Michael, de drijvende kracht achter de poging om de onschuld van de Bridgewater Four te bewijzen. Juristen, taalkundigen, psychologen, handschriftdeskundigen - iedereen werd erbij gesleept om te bewijzen dat politie en justitie ernstig hadden gefaald.

Haar opzet slaagde. En in februari van dit jaar werden de drie overgebleven leden van de Bridgewater Four eindelijk vrijgelaten. Michael Hickey was intussen 35, zijn neef Vincent 42 en Jimmy Robinson 63.

Politie en justitie bleken zich schuldig te hebben gemaakt aan misleiding (een bekentenis werd afgedwongen met een gefingeerde verklaring van een ander), het achterhouden van bewijs (dat er ongeïdentificeerde vingerafdrukken op het fietsje van Carl Bridgewater waren gevonden, werd niet aan de verdediging gemeld) en leugen (een grotendeels door de politie geconstrueerde bekentenis). Intussen is gebleken dat de politie in West Midlands in de loop der jaren in meer dan twintig zaken bewijsmateriaal heeft vervalst.

Over de Bridgewater Four maakte de BBC een sobere documentaire die vanavond wordt uitgezonden. Met bondige verklaringen van deskundigen worden haarfijn de details uit de doeken gedaan die de steeds verdergaande erosie veroorzaakten in het justitiële bewijs. Het is jammer dat de makers sommige momenten hebben gedramatiseerd met een (gelukkig bescheiden) geënsceneerde reconstructie. De zakelijke, strak gemonteerde beelden raken de kijker ook zo wel. Vooral de woorden van Michael Hickey en Jimmy Robinson - steeds op dezelfde manier close in beeld gebracht - maken indruk. ,,Natuurlijk voel ik woede, maar geen verbittering. Want verbittering maakt je kapot'', zegt Hickey. En Robinson: ,,Ik kan nu besluiten de deur open te doen en in de tuin te gaan zitten. Dat is misschien heel gewoon, maar voor mij is het een avontuur.''

Zembla: Bridgewater Four, Vara/NPS, Ned.3, 23.10u.