NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Publieke omroep volgt commerciële op satelliet

Door onze redacteur RAYMOND VAN DEN BOOGAARD
Vandaag gaan de publieke tv-zenders Nederland 1, 2 en 3 ook uitzenden via de satelliet. Nederlanders in het buitenland kunnen de zenders vanaf dit najaar ontvangen, op 25 procent van de programma's na.

ROTTERDAM, 1 JULI. Van de almacht van ether en kabel als middelen van televisie- en radio-ontvangst in Nederland wordt vanavond een stukje afgeknabbeld. De ongeveer 77.000 Nederlandse huishoudens met een digitale tuner-decoder voor satellietontvangst, kunnen getuige zijn van een historisch moment: de publieke tv-zenders Nederland 1, 2 en 3, die sinds de jaren vijftig via de ether te ontvangen waren en sinds de jaren tachtig ook via de kabel, krijgen er een derde uitzendmiddel bij: de digitale satelliettransponder, een op een satelliet gemonteerde zender die naar de aarde straalt.

De publieke omroep heeft daarover onlangs overeenstemming bereikt met aanbieder Multichoice, sinds kort in handen van de Franse sateliettelevisie-onderneming Canal+. Dit najaar nog zullen Nederland 1, 2 en 3 langs dezelfde weg beschikbaar komen voor de honderdduizenden Nederlandstaligen die - zo neemt men aan - in de rest van Europa naar de Nederlandse televisie willen kijken. Voor kijkers in het buitenland zal echter naar schatting 25 procent van de programmering der drie publieke televisiezenders door middel van codering onzichtbaar worden gemaakt. Het gaat daarbij voornamelijk om buitenlandse series, speelfilms en sportwedstrijden waarover de Nederlandse televisie alleen de rechten van uitzending voor Nederland heeft betaald.

Het technisch-revolutionair gehalte van de gang van Nederland 1, 2 en 3 - en trouwens ook van de publieke radiozenders Radio 1 tot en met 5 - naar de digitale satelliettransponder blijft voorshands beperkt. De mogelijkheden tot interactiviteit die digitale satelliettelevisie biedt worden bijvoorbeeld niet benut. Het gaat om doorgifte van dezelfde signalen als nu al per ether of kabel beschikbaar zijn. De meeste op Nederland gerichte commerciële tv-zenders (RTL4, RTL5, Veronica, SBS6, TMF, TV10) zijn bovendien al bijna een jaar digitaal via de satelliet te zien. Toch betreft het hier een ontwikkeling die door kabelexploitanten met lede ogen zal worden aangezien. De mogelijkheid om met een digitale satelliet-ontvanger de Nederlandse publieke (en commerciële) zenders te ontvangen betekent een belangrijke fase in de emancipatie van een met de kabel concurrerend medium. Digitale satelliet-televisie biedt in principe nu al dezelfde mogelijkheden als de gedigitaliseerde kabelnetten in Nederland over enkele jaren zullen hebben: interactiviteit, een veel groter aantal zenders dan nu via de kabel gebruikelijk is, en de mogelijkheid om eenmalig films of andere programma's voor individuele bezichtiging te bestellen.

Voor de kabelbedrijven zijn er nog meer kapers op de kust: ook digitale ethersignalen, waarmee in Nederland nog dit jaar zal worden geëxperimenteerd, bieden al veel meer mogelijkheden dan traditionele, analoge kabelontvangst. In hoeverre deze ontwikkelingen ook een concrete bedreiging voor de kabelexploitanten inhouden is nog zeer de vraag. Het enige bedrijf in Nederland dat zich tot nu toe bezighoudt met digitale satelliet-televisie in de Benelux, Multichoice, heeft zojuist aangekondigd de doorgifte van een aantal buitenlandse themazenders voor de Nederlandse markt per 1 augustus te zullen staken. Sinds de start van deze (betaalde) diensten een jaar geleden hadden minder dan zesduizend Nederlanders een abonnement genomen. Multichoice gaat wel door met de digitale doorgifte per satelliet van Filmnet.

De digitale komst van de Nederlandse publieke zenders is een uitvloeisel van het standpunt van de Tweede kamer eerder dit jaar, dat doorgifte van deze zenders ook gewaarborgd moet zijn door middel van systemen van de toekomst als digitale satelliet-televisie.