NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

DE EUROPESE UNIE worstelt in Amsterdam met zichzelf. De ruzies die binnen de NAVO worden uitgevochten, verdwijnen daardoor naar de achtergrond. Deze ruzies zijn evenmin als die in de Unie het gevolg van tijdelijk ongenoegen binnen de familie. Fundamentele tegenstellingen komen aan de oppervlakte waarvan de oplossing zich aan het zicht onttrekt. Gaat het binnen Europa uiteindelijk om een Duits-Frans conflict om de hegemonie op het continent, in het Atlantische bondgenootschap zijn de Amerikanen meer en meer bereid over hun partners heen te walsen. Vorige week heeft president Clinton bekendgemaakt dat Polen, Hongarije en Tsjechië in de eerste ronde als enige in aanmerking komen voor het lidmaatschap van de NAVO, wetend dat hij zijn Europese vrienden geen genoegen deed.

De reacties uit Europa waren er naar. Staat er niet voor volgende maand een Atlantische topconferentie op de agenda en zou daar niet de beslissing worden genomen welke Oost-Europese landen voor toetreding in aanmerking komen? De NAVO zou toch in Europa de gaten vullen die de Unie nog niet kan dichten? Maar Clinton sprak niet toevallig voor zijn beurt. De problemen van de uitbreiding van de NAVO komen grotendeels voor Amerikaanse rekening. De regering in Washington voorziet toch al moeilijkheden in de Senaat, die zijn goedkeuring moet geven. Een uitbreiding in eerste aanleg met meer landen dan het genoemde drietal - zoals sommige West-Europese staten wensen - zou het hele project in gevaar kunnen brengen.

DE ONDERLINGE TWIST blijft niet beperkt tot het aantal nieuwe leden. De herstructurering van de militaire organisatie van de NAVO komt, anders dan voorgenomen, niet gereed voor de top in Madrid. De voornaamste reden is dat het conflict met Frankrijk over de bevelvoering in het mediterrane commando niet is opgelost. De Fransen willen daar een Europese bevelhebber, de VS houden vast aan een Amerikaan. Op de achtergrond speelt het complex van de europeanisering van het veiligheidsbeleid, een kwestie die ook op de top in Amsterdam aan de orde is. De Amerikanen zijn Europa vorig jaar in Berlijn een eindweegs tegemoetgekomen, maar Europa eist meer invloed dan Washington wil afstaan.

Ten slotte manoeuvreren de Turken om de uitbreiding van de NAVO te koppelen aan de uitbreiding van de Europese Unie. De Turken dreigen in Madrid een veto uit te spreken tegen toetreding van nieuwe NAVO-leden als zij niet ten minste erkend worden als kandidaatlid van de Unie. De Turkse regering zal wel van dat onzalige plan worden afgebracht, maar het conflict laat zien hoe aloude arrangementen die in het verleden hun nut hebben bewezen onder druk zijn komen te staan van nieuwe prioriteiten. De tijd dat de gezamenlijke verdediging de laatste wijsheid was, is inmiddels lang voorbij.

DE BERAADSLAGINGEN in de NAVO hebben de afgelopen maanden vooral de aandacht getrokken door het Russische verzet tegen uitbreiding van de verdragsorganisatie in oostelijke richting. Met de ondertekening in Parijs van de stichtingsakte werd dit probleem afgedekt. Maar daarmee is de Russische weerstand nog niet gebroken. Hetzelfde geldt voor de tegenstellingen binnen de NAVO en binnen de Europese Unie. Die gaan te diep om met een enkele verdragstekst uit de wereld te worden geholpen.