NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  
S c h a k e l s

Door onze redacteur ROEL JANSSEN
DEN HAAG, 22 MEI. Duitsland brengt een solide start van de Economische en Monetaire Unie (EMU) in gevaar als het een controversieel plan doorzet om de goudvoorraden van de Duitse Bundesbank te gebruiken voor vermindering van het overheidstekort. ,,Dit plan geeft onrust'', zegt minister Zalm (Financiën) in een gesprek met NRC Handelsblad. Het voornemen, vorige week gepresenteerd door de Duitse minister van Financiën Waigel, kan de geloofwaardigheid van Duitsland aantasten en de deur open zetten voor andere landen om met oneigenlijke maatregelen te voldoen aan de toelatingscriteria voor de Europese gemeenschappelijke munt.

,,Ik kan me niet voorstellen dat Duitsland zich langs deze weg voor de EMU wil kwalificeren wat betreft het begrotingstekort. Het baart mij zorgen dat dit soort maatregelen wordt overwogen'', zegt Zalm. De waarschuwing heeft extra gewicht omdat Zalm dit halfjaar voorzitter is van de Europese raad van ministers van Financiën. Hij wil op korte termijn naar Bonn gaan om uit de eerste hand van minister Waigel te horen wat de bedoeling is.

,,Duitsland moet op een nette manier aan de criteria voldoen'', aldus Zalm. Hij voegt er direct aan toe: ,,Ik kan me niet voorstellen dat Duitsland zijn reputatie van degelijkheid in de waagschaal zal stellen. Ik vertrouw erop dat Duitsland niet door een eenmalige winstuitkering van de Bundesbank maar door beperking van de uitgaven en hogere belastingen aan het doel van een tekort van maximaal drie procent over 1997 zal voldoen.'' Zalm denkt onder meer aan een eerder voorgestelde, maar uiteindelijk afgewezen verhoging van de benzine-accijns in Duitsland.

Een besluit om het begin van de EMU uit te stellen is volgens Zalm niet aan de orde.

De kritiek van Zalm richt zich op het voorstel om de goudreserves van de Bundesbank, de Duitse centrale bank, te herwaarderen. De marktwaarde van het goud (55 miljard D-mark) is veel groter dan de boekwaarde (13 miljard D-mark). Een herwaardering van de reserves zou een enorme boekwinst voor de Bundesbank opleveren. Aangezien de Bundesbank haar winst afdraagt aan de schatkist, zou de Duitse overheid in één keer miljarden incasseren waarmee het overheidstekort verlaagd zou kunnen worden. Door belastingtegenvallers en extra uitgaven als gevolg van de werkloosheid dreigt Duitsland zich niet te kwalificeren voor de toelatingseis van drie procent voor de EMU.

Zalm uit zijn bezorgdheid over Duitsland aan de vooravond van twee belangrijke politieke bijeenkomsten. De Europese regeringsleiders en staatshoofden komen morgen op uitnodiging van premier Kok in Noordwijk bijeen voor een ingelaste onderhandelingsronde ter voorbereiding van de Europese top in Amsterdam waar de hervorming van de Europese Unie met een verdrag moet worden afgerond. Ook vindt morgen de jaarlijkse algemene vergadering van de VVD, Zalms partij, plaats. Naar verwachting zal VVD-leider Bolkestein zich daar kritisch uitlaten over de onzekerheden over de EMU en zijn oproep herhalen dat Nederland slechts moet meedoen als onverkort wordt vastgehouden aan een strikte interpretatie van de toelatingscriteria tot de gemeenschappelijke munt. Dit standpunt wordt overigens door het Nederlandse kabinet gedeeld.

In monetaire kringen worden de zorgen van Zalm over het Duitse goudplan onderschreven. Naar verluidt is de Duitse Bundesbank ongelukkig met deze gedachte. Zij vreest ook een vorm van geldverruiming die haaks staat op het beleid van prijsstabiliteit. Waigel heeft eind vorige week in het Duitse parlement verzekerd dat het voornemen om de waarde van de goudvoorraden te herzien geen vorm van ,,creatief boekhouden'' is en met grote omzichtigheid zal worden uitgevoerd om de financiële deugdelijkheid van de Duitse centrale bank te waarborgen. Voor de herwaardering is in Duitsland een wetswijziging nodig.

Volgens Zalm staat Duitsland voor een politiek zware operatie van bezuinigingen en lastenverhoging in de lopende begroting. ,,Het gaat om de geloofwaardigheid van de Duitse opstelling'', zegt hij. ,,Minister Waigel heeft andere landen altijd gewaarschuwd dat de criteria strikt en duurzaam zullen worden toegepast. Dat geldt voor alle landen, ook voor Duitsland en Nederland.'' Het is onmogelijk andere landen de maat te nemen en zelf met de criteria een loopje te nemen, meent Zalm. ,,Alleen als je je zelf op een nette manier kwalificeert, kun je eisen stellen. Anders ben je je morele gezag kwijt. Duitsland en Nederland kunnen het zich niet permitteren dat de EMU een slechte start maakt, met alle schadelijke gevolgen van dien.''

Hij besluit: ,,Het kan dan ook niet anders dan dat Duitsland het op een nette manier doet. Daar vertrouw ik op.''

Domicilie,
voor wie zich vestigt in het buitenland.