NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

S c h a k e l s

Door HIEKE JIPPES
LONDEN, 16 MEI. Op één van de eerste dagen dat Ruud Gullit, voetballer en denker, in Londen was komen wonen, reed hij 's avonds in zijn eentje in zijn auto over Piccadilly, door Regent Street en verder de stad door en dacht: ,,Ja, dit ligt me wel. Lekker relaxed. Hier kan ik me wel thuisvoelen.''

Dat verhaal heeft in alle toonaarden in de Britse kranten gestaan. En het werd weer opgehaald toen Gullit de Italiaanse international Gianluca Vialli, die tenslotte overal kon spelen waar hij maar wilde, ervan wist te overtuigen dat Chelsea de club voor hem was. Omdat Chelsea deel van Londen is en Londen ,,een prima plek waar de mensen je niet voortdurend lastig vallen'' als je erop uit bent een avond privé je vertier te zoeken.

Gullit mag dan Engeland van het begin af aan in een voorzichtige omhelzing hebben genomen, omgekeerd drukt Engeland hem bijna dood van verrukking. Met Kroiff en Ajax kan een Nederlander bijna in de hele wereld op een vorm van communicatie rekenen, maar hier in Engeland wordt hij met Joelit meteen een bijna-gelijke. Het traditionele ,,Where do you come from?'', dat ons Nederlanders ten deel valt zodra we maar even onze mond in het Engels hebben opengedaan, wordt op het antwoord ,,Holland'' negen van de tien keer begroet met: ,,Holland? Ah, Joelit.'' Zoals die keer dat de chauffeur van de mini-cab ons op een gladde winteravond van het station naar ons dorp vervoerde. ,,Gullit? U moet eens zien hoe ik Gullit...'' - hij begon aan zijn trui en hemd te sjorren en bracht een oranje T-shirt tevoorschijn: ,,Dit is Gullit.'' De chauffeur probeerde zijn kleren nog verder omhoog te trekken, maar verloor bijna de macht over het stuur. Of we dus maar met zijn woord genoegen wilden nemen: een afbeelding van Gullit stond én op zijn rug én op zijn borst. ,,Gullit is the best that has happened to Chelsea in a long time!'', zei hij nog.

Zelfs Engelsen die niets van voetbal weten volgen Gullit. Of ze willen of niet.

Wanneer in de pauze van een interlandverslag de halve natie naar de waterketel (tijd voor een cuppa) of naar het toilet snelt, aanschouwt de andere helft in opperste bewondering de commentator Ruud Gullit, die sportpresentator Des Lynam in onverholen Nederlands-in-het-Engels-vertaald zijn visie op het spel geeft. Niemand die over dat idioom valt: Gullit, wordt maar steeds in de pers herhaald, spreekt z-e-v-e-n talen! (,,Zeven talen meer dan de meeste Engelse voetballers.'') En dat niet alleen: hij leest wel eens een boek en geeft daar ook blijk van. In een land waar men van voetbalhelden oerkreten en primair gedrag gewend is - Paul Gazza Gascoigne wordt zelfs vertederd het afranselen van zijn echtgenote vergeven - is Gullit met zijn genuanceerde uitlatingen een wonder van kennis en beschaving.

De sportschrijver Jim White beweerde eerder deze maand in The Guardian dat Gullit de katalysator is geweest in het veranderingsproces dat Chelsea Footballclub van een bende hooligans tot een club voor de fashion-conscious heeft gemaakt. Dat deed hij door zich snel als leider te manifesteren, in het spel en daarbuiten. Het verschil met Nederland was, dat het Chelsea-team zich die dominantie wel liet aanleunen. Gullit had tenslotte en in Nederland én in Italië al laten zien wat hij voor Chelsea meebracht: de kwaliteiten van een briljant speler-zonder-kapsones en die van een intelligent mens met bovendien gevoel voor humor. Alles wat het Chelsea-team tot dat moment niet was. Zij het dat de club moet worden nagegeven, dat ze altijd al kon rekenen op de warme steun van de Conservatief David Mellor, ooit minister van cultuur onder John Major, en daarom naar eigen inzicht óók een intellectueel.Mellor verloor zijn baan nadat hij als family man aan de kaak was gesteld in The Sun, die zijn affaire met een derderangs actrice onthulde. Toen de krant vervolgens beweerde dat Mellor met haar uitsluitend de liefde bedreef in zijn Chelsea-shirt, kon de minister zich de daarop volgende zaterdag verheugen in een staande ovatie van de Chelsea-aanhang. John Major zelf, een enkele maal Mellors gast op de tribune, is sindsdien niet meer meegegaan. Maar mede door de transformatie van Chelsea onder speler-manager Gullit scheppen nu premier Tony Blair en middle class-figuren als de Labour-lievende filmregisseur Richard Attenborough opeens behagen in datzelfde Chelsea.

Sinds het Amerikaanse weekblad Newsweek vorig jaar Londen tot de place to be uitriep, hebben vele andere media datzelfde pad betreden. Toen Vanity Fair enige tijd geleden op zijn beurt over Londen juichte en de uitgaansscene prees, werd de aanwezigheid van Ruud Gullit in dat uitgaansleven als een extra aanbeveling vermeld. Gullit zelf wordt er niet zichtbaar anders van. Hij laat zich de adoratie aanleunen, even kalm als de opwinding over de prestaties van Chelsea, dat inmiddels dankzij de grote portemonnee van wijlen vice-voorzitter Matthew Harding een team met spelers van wereldklasse is. Ruzie met Vialli of geen ruzie met Vialli, manager Gullit legt gewoon uit dat het goed voor spelers is om af en toe niet te worden opgesteld. Dat komt hun motivatie ten goede. De Engelse pers likt het gretig op. Wat Gullit zegt is welgezegd.

Het mooiste voorbeeld van klakkeloos opschrijven van de vermoede diepere wijsheden van de beschaafde dreadlock stamt uit de periode waarin een andere God van het Engelse voetbal, de Fransman Eric Cantona, speculatie over zijn al te heftige temperament afdeed met een cryptische uitspraak over vissen en zeemeeuwen. Cantona had toen net voor de rechter moeten verschijnen vanwege een Kung Fu-schop naar een toeschouwer, die Cantona's moeder zou hebben beledigd.Was het diezelfde Jim White die toen Ruud Gullit interviewde? De Nederlander vertelde weer eens hoe hogelijk hij het verblijf in Engeland waardeerde: de mensen, de omgeving, het werk. De interviewer, lichtelijk geprikkeld, vroeg Gullit waarom hij dan niet eerder het Kanaal was overgestoken, bijvoorbeeld toen hij nog aan de top van zijn carrière stond. Zei Gullit: ,,Ja zeg, als, als - als mijn grootmoeder een pikkie had gehad, was ze mijn grootvader.'' En zo stond het ook, onbegrepen, maar letterlijk in de krant. De meester, in al zijn wijsheid, had gesproken. Ruud Gullit: ,,If, if - if my grandmother had had a penis, she would have been my grandfather''.