NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

NEDERLAND REAGEERT enigszins beduusd op de golf van positieve publicaties die de laatste maanden in de internationale pers zijn verschenen over het 'Nederlandse model'. Frankrijk mag dan kritiek hebben op het nationale drugsbeleid, de president van de Banque de France prijst het Nederlandse sociaal-economische beleid en noemt de flexibiliteit van de Nederlandse arbeidsmarkt als voorbeeld om de Franse werkloosheid te verminderen. De president van de Bundesbank, de Duitse centrale bank, laat geen gelegenheid voorbij gaan om zijn landgenoten het voorbeeld van Nederland voor te houden. Zozeer dat minister Zalm (Financiën) onlangs in de Brusselse wandelgangen aan de heer Tietmeyer vroeg of hij misschien wilde ophouden zich in het openbaar lovend uit te laten over het Nederlandse beleid. Zalm was bang dat al die lof zich gaat vertalen in nationale zelfgenoegzaamheid.

Het is in dit verband verstandig om terug te kijken op de lange, moeizame weg die Nederland heeft afgelegd. Nog maar vijftien jaar geleden, begin jaren tachtig, ging het allemaal mis: de werkloosheid liep dramatisch op, de overheidsfinanciën waren gierend uit de hand gelopen en de welvaart per hoofd van de bevolking daalde.

Vijftien jaar structureel aanpassingsbeleid werpt nu zijn vruchten af, zoals minister Wijers (Economische Zaken) gisteren in een toespraak nog eens beklemtoonde. De combinatie van uitgavenbeheersing, vermindering van het overheidstekort, lastenverlichting en loonmatiging heeft gewerkt. Nederland loopt niet langer uit de pas in Europa met het beslag van de collectieve sector op de economie, het overheidstekort ligt inmiddels onder het Europese gemiddelde en de stijging van de loonkosten is sinds 1983 zo'n veertig procent achtergebleven bij die van de rest van de Europese Unie.

Met het aantreden van het sociaal-liberale kabinet zijn grotere marktwerking, deregulering en verhoging van de investeringen in de infrastructuur aan het aanpassingsbeleid toegevoegd. Wijers spreekt in dit verband van het 'delta-model', waarbij delta zowel staat voor de Rijndelta als voor het wiskundige symbool voor veranderingen.

Maar met tweeëneenhalf miljoen mensen onder de 65 jaar die leven van een uitkering door werkloosheid, ziekte of arbeidsongeschiktheid, is er geen tijd voor zelfgenoegzaamheid. Voor het eerst heeft zich vorig jaar een daling van het aantal uitkeringsgerechtigden voorgedaan. Voortzetting van die daling vraagt een duurzame economische groei.

IN HET DELTAMODEL van de toekomst dat Wijers schetst, nemen de overheidsinvesteringen in de fysieke en kennis-infrastructuur de komende jaren met vele miljarden guldens toe, zet de lastenverlichting op arbeid met miljarden door en krijgt marktwerking nog meer ruimte. Bij de lastenverlichting is het opvallend dat de D66'er Wijers inzet op een 'stevige verlenging' van de eerste schijf van het belastingtarief, waardoor over een groter deel van het inkomen de sociale premies voor onder meer de AOW en de collectieve ziektekosten worden geheven. Dat is een interessante formule om de verzorgingsstaat betaalbaar te houden en tegelijkertijd met lastenverlichting de ruimte te scheppen om de loonmatiging voort te zetten en de reële inkomens te verbeteren.