NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  
S e l e c t i e

Door HERMAN STAAL
Frans ziet op tegen de tweede zittingsdag. Zijn partner, Martha U., is dan overgeleverd aan de massa en hij kan er niets doen. Heel machteloos zal hij zich voelen. En dan verschijnt een lieve lach op zijn gezicht. Hij strekt zijn rechterarm. ,,Ik wil een arm om haar heen slaan. Ook de familie wil ondanks alles een arm om haar heen slaan.'' Een ontroerend moment in De stilte van Martha U., een documentaire van Brandpunt over de 43-jarige ziekenverzorgster die werd veroordeeld voor het doden van vier patiënten in verpleeghuis Vliethoven in Delfzijl. De affaire kwam in september vorig jaar aan het licht. Op 2 mei sprak de rechter in Groningen een veroordeling uit van negen jaar gevangenisstraf en TBS met dwangverpleging.

De straf van negen jaar was conform de eis van officier van justitie O. Brouwer. Het had ook acht jaar kunnen zijn. ,,Acht of negen jaar. Zou het echt verschil maken. Ik denk het niet'', zegt Brouwer in de documentaire. Advocaat W. Anker noemt de straf ,,uitzichtloos in het kwadraat''. Martha U. is inmiddels in hoger beroep gegaan. Brandpunt kreeg toestemming om tijdens de twee zittingsdagen van de rechtszaak te filmen. Dat is uniek voor een grote strafzaak als deze. Martha U. krijgt daardoor een gezicht, maar of haar ware ik te zien is is de vraag. Was ze nu een 'engel des doods' of een ,,perfecte moordenares?'' Volgens gedragsdeskundige C. Ameling handelde Martha U. uit een behoefte aan macht. Dat zal ze misschien na behandeling nog eens willen toegeven, zegt Ameling.

Tijdens de rechtszaak probeert de vrouw diverse keren aan de rechter haar motieven duidelijk te maken. Zoals over een vrouw die niet meer kon praten: ,,Op een of andere manier keek ze me heel smekend aan. Toen heb ik haar gevraagd of ik haar kon helpen. Toen keek ze me weer smekend aan.'' Het overtuigt rechter R. Wessels niet. ,,U doet het allemaal zelf. U neemt letterlijk beslissingen over leven en dood. Kunt u dat verklaren?'' Dan blijft het stil. Haar familie staat vierkant achter haar. Haar zus Lea: ,,Helpen om op een waardige manier afscheid te nemen. Dat was de opzet van Martha.'' Daar is ze absoluut van overtuigd. Volgens haar schoonzus Ina was ze heel eenzaam. ,,Ze kon er met niemand over praten. Als je twintig jaar een band hebt met patienten dan ben je geneigd dit te doen.'' De stilte van Martha U. wordt aangekondigd als een reconstructie maar dat is het niet. Met uitzondering van de nabestaanden komen alle betrokkenen aan het woord, maar dat kwamen zij allemaal ook in de periode van de rechtszaak. De 45 minuten durende en mooi gefilmde documentaire is meer een compleet chronologisch overzicht van de zaak-Martha U. De in de rechtszaal gemaakte opnames voegen daar niet veel aan toe.

De stilte van Martha U., 21.31-22.20u.