Dossier Referendum

Nieuws

Voorgeschiedenis
en de belangrijkste punten

Achtergrond

Tijdsbalk

Karakter. Eigenwijs. Eigenzinnig. Principieel. Dat zijn de kwalificaties van prominente VVD'ers over het stemgedrag van hun partijgenoot senator Hans Wiegel afgelopen nacht in de Eerste Kamer.

Door een onzer redacteuren

DEN HAAG, 19 MEI. Ze zaten vannacht aan de beeldbuis gekluisterd om de verrichtingen van hun partijgenoten in de Senaat te volgen. De meningen onder prominente VVD'ers over de pricipiële opstelling van hun collega Wiegel verschilt. Waren het wel principes? Of was het gecalculeerde eigenwijsheid? " Wiegel weegt alles af" versus "Wiegel is al 33 jaar tegen de invoering van een referendum."

J. Kamminga (commissaris van de koningin in Gelderland; oud- voorzitter van de VVD): "Wat een spektakel! Ik vind het fantastisch. Een toonbeeld van zijn karakter: Hans Wiegel staat altijd voor wat hij vindt. "Het is echt een scenario dat met geen pen te beschrijven is. Stel je voor. Wiegel heeft zich 33 jaar, sinds de oprichting van D66, verzet tegen het referendum. Als Kamerlid. Als minister. En dan komt meneer De Graaf - who the hell is meneer De Graaf - een beetje druk uitoefenen. Dat is niet de toon die je tegen Wiegel moet aanslaan. Daar wordt hij alleen maar sterker van. "Dit was een zaak die zijn geloofwaardigheid betrof. Het ligt voor Wiegel anders dan voor Heijne- Makkreel. Voor Wiegel speelt er zoveel emotie. Dit is het symbool van zijn strijd tegen D66, van zijn strijd tegen het paarse kabinet. Het is echt prachtig!"

R. Linschoten (adviseur Interpolis; voormalig staatssecretaris van Sociale Zaken): "Het ging helemaal niet meer om het referendum of om principes. Het is heel naïef om dat te denken. Het ging gisternacht alleen nog maar om de loyaliteit aan het paarse kabinet.

"Wiegel is politicus genoeg om exact te beseffen wat hij heeft gedaan. Hij heeft alles meegewogen. Als er iemand is die de politieke consequenties kan afwegen, is het Wiegel wel. Maar hij behoort niet tot de categorie bange mensen. Het is een soort eigenwijsheid.

"Ik denk dat het een grote miscalculatie is van Wiegel. Ik had het ook volstrekt onmogelijk geacht dat hij tegen zou stemmen. Het is onverstandig. Maar ik zou het ook te zot voor woorden vinden als het kabinet hierover valt. Omdat één VVD-senator tegen stemt. Dat zou onverantwoord zijn. Ook van de kant van D66."

H. Vonhoff (oud-commissaris van de koningin in Groningen; partij- ideoloog): "Het is buitengewoon verassend, ook dat het juist Wiegel was. Het is volstrekt legitiem. De verantwoording voor de consequenties ligt niet bij de senaat, ook niet bij Wiegel. Als iemand dreigt en je gaat niet om, dan ligt de verantwoordelijkheid bij degene die dreigt. Het kabinet heeft dus een grote fout gemaakt de zaak op verzoek van D66 zo te forceren.

"Wiegel is altijd tegen geweest. Dat kan ik beamen. Of hij een concessie had moeten doen? Ik heb veel bewondering voor mijn vriend Heijne- Makkreel (VVD-senator die uiteindelijk wel voor het referendum stemde, red.). Maar het is de eigen verantwoordelijkheid van Wiegel. Wij liberalen zijn toch een eigenzinnig volk."

W. van Eekelen (VVD-senator, oud-minister van Defensie en oud- voorzitter van de West Europese Unie): "Ik heb mij uiteindelijk laten overtuigen door het betoog van Peper. Ik heb ook altijd gezegd dat ik bereid was om naar goede argumenten te luisteren. Alleen Heijne Makkreel en Wiegel hadden principiële bezwaren. Wiegel is al zijn hele loopbaan tegen het referendum geweest. Uiteindelijk heeft hij mij gezegd dat ik wel vóór kon stemmen."

L. Rempt (VVD-Kamerlid toen Wiegel de fractie leidde): "Niemand had mogen verwachten dat hij van mening zou veranderen. Dat heeft hij namelijk nog nooit gedaan. Hij is niet iemand die voor een dreigement zijn mening verandert; dus ook nu niet. Het kan geen grote verrassing zijn. "Al was onze lieve heer naar beneden gekomen dan was Hans nog niet van mening verandert. Als D66 enig politiek geheugen zou hebben gehad, dan wist ze waar Hans Wiegel voor stond. Willen en wetens hebben ze hier op aan gekoerst."