Door onze politieke redactie
De VVD wil het aantal handtekeningen dat nodig is voor een referendum bijna twee keer zo groot maken als het kabinet wenst.

Volgens het regeringsvoorstel zijn 600.000 handtekeningen nodig, de VVD wil er 1,15 miljoen, zo'n tien procent van het kiezersbestand. Bovendien willen de liberalen dit aantal vastleggen in de grondwet.

Het Tweede-Kamerlid A.J. te Veldhuis (VVD) heeft dit gisteren gezegd. Deze week debatteert de Tweede Kamer over het correctief wetgevingsreferendum. De coalitie is verdeeld over dit onderwerp doordat de VVD duidelijk heeft gemaakt het referendum eigenlijk niet te willen invoeren, en alleen meewerkt omdat het regeerakkoord voorziet in de invoering van de volksraadpleging. Met de nieuwe eisen van de VVD, die D66-fractievoorzitter Wolffensperger gisteravond als ,,een beetje wereldvreemd'' typeerde, is de politieke spanning rond dit onderwerp opgelopen. D66-woordvoerster Scheltema noemde de drempelverhoging vanmorgen ,,absurd en voorbij het regeerakkoord.'' ,,De VVD gooit zoveel roet in het eten dat het gerecht niet meer eetbaar is.''

Met name de grondwettelijke verankering geldt als een zwaar punt voor de VVD. Te Veldhuis: ,,Ik ga ervan uit dat dit gebeurt, want CDA en VVD in de Eerste Kamer hebben al gezegd dat ze het voorstel niet zullen aannemen als het aantal handtekeningen niet wordt 'geconstitutionaliseerd'.'' De grondwet moet in elk geval worden gewijzigd voor invoering van het referendum, maar het kabinet wil daarin vastleggen dat het aantal handtekeningen bij gewone wet kan worden geregeld. De VVD vreest echter op den duur gesjoemel met de aantallen als deze niet in de grondwet zijn verankerd. Te Veldhuis wijst erop dat het kabinet aanvankelijk ook voor constitutionele vastlegging van de aantallen was, en later is bijgedraaid. De verhoging van het aantal handtekeningen dat Te Veldhuis als ,,een discussiepunt'' typeert, is volgens hem nodig omdat belangengroepen te gemakkelijk de 600.000 handtekeningen kunnen verzamelen die het kabinet voorstelt. ,,De ANWB heeft voor de ecotax die 600.000 handtekeningen zo bij elkaar. Hetzelfde geldt voor de vakbonden en de Ziektewet. Het referendum mag geen ballentent worden zoals Kok terecht heeft gezegd.''

P. Rehwinkel, woordvoerder van de PvdA in het debat over het referendum, vindt dat de VVD ,,D66 aan het ergeren is over dit onderwerp.'' ,,Vorige week was de PvdA aan de beurt, nu kennelijk D66.'' Volgens Rehwinkel is op dit moment onduidelijk wat het ideale aantal handtekeningen is voor een referendum. Daarom acht hij het onverstandig om dat aantal nu reeds in de grondwet op te nemen. D66-woordvoerster Scheltema noemt om dezelfde reden het voorstel van de VVD ,,ontzettend dom''. Rehwinkel wijst verder op het rapport dat in 1985 jaren geleden onder leiding van oud-premier Biesheuvel over het referendum werd geschreven. Rehwinkel: ,,Daarin werd al een grens van 500.000 handtekeningen tamelijk illusoir genoemd.''