|
|
  afleveringen PLANTAGESTAAT WHO'S WHO GESCHIEDENIS ECONOMIE BIJLMER REMIGRATIE INTERVIEWS POLITIEK BOEKEN MEDIA BLADEN MUZIEK TALEN TOERISME RELIGIE DOSSIER SURINAME GRAFIEKEN  |
Bijlmer: Volop kleur in de politiek
Monique Snoeijen
Met de uitnodiging voor de nieuwjaarsreceptie waren ze deze week naar het stadsdeelkantoor in de Bijlmer gelokt. Niet wetend dat ze die avond door de voorzitter van het stadsdeelbestuur in het zonnetje zouden worden gezet wegens hun bijzondere verdiensten voor het stadsdeel. Daar stonden ze. De samenstelster van het Bijlmer-kookboek, de voorzitter van de Bijlmer damvereniging, het echtpaar van de amateurvoetbalvereniging en drie beheerders van kinderboerderijen. Vijf witten. Twee zwarten. ,,Dat valt toch op'', zegt een aanwezige zwarte ambtenaar met een glas champagne in zijn hand. Ook een Surinaams PvdA-lid trekt tijdens de huldiging haar wenkbrauwen op. ,,Ik denk helemaal niet in termen van zwart-wit'', zegt ze, ,,maar ik vind: dit valt wel op.'' In Amsterdam-Zuidoost valt zoiets op. Zestig procent van de ruim 85.000 inwoners behoort er tot een etnische bevolkingsgroep. In de hoogbouw van de Bijlmer, de oudste wijk van het stadsdeel, zelfs tachtig procent. Het overgrote deel is van Surinaamse afkomst. 'Klein Paramaribo' noemen ze het daar ook wel. De verhoudingen in het deelraadbestuur steken daar wat bleekjes bij af - al wordt het beter. In 1991 waren zes van de 35 deelraadsleden zwart, nu zijn dat er 14 van de 37. Na de komende deelraadverkiezingen zal dat aantal gezien de nieuwe kandidatenlijsten flink toenemen. En dan hebben we het niet eens over lokale splinterpartijen op etnische grondslag. In de huidige deelraad zit er daarvan maar één (met één zetel): de Moslim Democratische Partij (MDP). De lijsttrekker daarvan, R.M. Kasien, laat zich overigens nooit op een raadsvergadering zien. Het zijn de traditionele partijen in Amsterdam-Zuidoost die hun kandidatenlijsten flink hebben ingekleurd. D66 heeft bijvoorbeeld - op één na - alleen maar zwarte kandidaten op de lijst staan en bij de PvdA is tweederde zwart. D66, PvdA en GroenLinks gaan bovendien de verkiezingen in met een zwarte (Surinaamse) lijsttrekker. Het CDA had daar ook ,,heel bewust'' naar gezocht maar ,,helaas'' niemand gevonden en de beoogde zwarte lijsttrekster van de VVD, P. Remak, is inmiddels kandidaat voor de Tweede Kamer. Al wil de (nu blanke) VVD-lijsttrekker Silvertand wel graag gezegd hebben dat de zwart-witdiscussie bij zijn partij ,,volstrekt geen issue'' is. Wat is er veranderd in de Bijlmer? Wie je er ook naar vraagt, bijna allemaal zijn ze het erover eens: het Zwart Beraad heeft twee jaar geleden het signaal gegeven. Een groepje zwarte, veelal Surinaamse raadsleden en ambtenaren was bijeengekomen toen, in de woorden van PvdA'er W. Gortzak, de 'urban-pleuris' was uitgebroken. Grote verontwaardiging over de verdeling van 26 miljoen gulden subsidie van de Europese Unie voor stadsvernieuwing in Amsterdam-Zuidoost, de zogenoemde urban-gelden. Het ging er volgens Gortzak ,,allemaal nogal demagogisch aan toe''. ,,Enorme scheldpartijen. Het geld was bedoeld voor zwarten. En waar ging het naar toe? Naar witten. Zo dus.'' Vooral zwarte deelraadsleden en ambtenaren kregen ervan langs. ,,Die lieten zich door die witten regeren.'' Tot op de dag van vandaag is het Zwart Beraad een elitair groepje zwarten gebleven, met op dit moment een harde kern van niet meer dan vijf personen. Van bewoners uit de Bijlmer hoogbouw heeft het beraad nooit bijval gekregen. Maar toch, ze hebben veel en hard geroepen en het is als de druppel water die ontelbare malen op een steen valt: uiteindelijk ontstaat er een slijtplek. ,,Ze bedoelen het goed'', zegt PvdA-lijsttrekster H. Belliot, die niets weten wil van etnische oorzaken voor de sociaal-economische problemen in de Bijlmer. ,,Bewaar me. Het is niet meer dan een klassenprobleem.'' Maar volgens GroenLinks-lijsttrekster en deelneemster aan het Zwart Beraad R. Hunsel moet men blijven hameren op de achterstandspositie van zwarten. ,,Als je de feiten verdoezelt, speel je het racisme in de kaart.'' Volgens het D66-raadslid Groenhart is het vooral een kwestie van ,,opvoeding'' geweest dat ,,de dominante witte groep nu kennelijk aan het inzien is dat ze het alleen niet klaren''. De traditionele partijen zijn met het oog op de kiezers in Amsterdam-Zuidoost inderdaad pragmatisch genoeg om zich te laten opvoeden. PvdA'er Gortzak bijvoorbeeld heeft naar eigen zeggen enorm veel geleerd van de crisis binnen D66. Eind 1995 was de democratische partij met veel kabaal langs etnische lijnen uit elkaar gevallen. Volgens het witte raadslid M. van de Wiel ging het conflict om het ,,machtsmisbruik'' van de Surinaamse partijvoorzitter Speear, coördinator van de buurtconciërges van het Bijlmerplein. Die had om zich heen een clubje verwanten verzameld, onder wie een aantal van zijn buurtconciërges, die elkaar steeds de hand boven het hoofd hielden. De 'leden' van deze 'BV Speear' zouden op die manier ,,een coup'' hebben gepleegd. De afgesplitste witte D66'ers gingen onder een andere naam verder in de raad. Dat mocht de PvdA dus niet overkomen. Gortzak ging op zoek naar ,,capabele blacks'' die de zwart-witdiscussie in de PvdA in goede banen moesten leiden. Hij trok de wijk in. En daar kan Speear, inmiddels lijsttrekker van D66, zich vreselijk over opwinden. Over dat ,,van oudsher hiërarchische systeem'' van de PvdA. ,,Ze onderzoeken en ondervragen je en dragen je dan voor. Als je niet bevalt, word je weer gewisseld.'' Met democratie heeft dat volgens Speear weinig te maken. Maar hij wil eerst even iets rechtzetten. D66 is niet uiteengevallen, zegt Speear. ,,Een groepje leden is vertrokken omdat die niet met de multiculturele samenleving konden omgaan.'' Zo werkt dat nou eenmaal bij D66. Elk lid mag stemmen. De meerderheid beslist. Dat heet democratie. En iedereen die ouder is dan achttien en ten minste een jaar lid is, mag zich kandideren. ,,Daarom heb ik destijds voor D66 gekozen'', zegt de lijsttrekker. Omdat hij vastbesloten was ,,een multiculturele samenleving tot stand te brengen'', activeerde hij zoveel mogelijk zwarten uit zijn omgeving om ook lid te worden. En door die open structuur van de partij is volgens hem ,,de wende'' bij D66 begonnen. De democratische partij met haar vrijwel volledige zwarte kandidatenlijst heeft nu naar Bijlmer maatstaven een wel heel eigentijds probleem. ,,We zijn nu op zoek naar geschikte witte mensen.''
|
NRC
Webpagina's
|