|
Overzicht eerdere
afleveringen
STUDIEKEUZE
TOP TIEN
KEUZEGIDS
ONDERWIJS
ARBEIDSMARKT
TESTEN
STUDENTENLEVEN
VERNIEUWING
BOEKENLIJST
WERK
BUREAUS
ONMISBAAR
OUD-STUDENTEN
GRAFIEKEN
LINKS
 |
Ken jezelf, zo leerde ons reeds Socrates
Tijn Kramer
Honderden studies in het hoger onderwijs en
aan adviezen geen gebrek. Maar
uiteindelijk moet de aanstaande student zelf kiezen. Tien tips voor een
weloverwogen studiekeuze.
TIEN TIPS
WAT WIL JE later worden? Als tweejarige heb je net besloten
maar eens te gaan praten of de vraag wordt al op je afgevuurd. Dat
suddert
je hele jeugd zo door, al kan de vraagstelling op een dag veranderen in:
`wat wil je eigenlijk met je leven doen?' Tegen de tijd dat tempobeurs,
OV-kaart, mensa en huurcontract aan de horizon verschijnen, moet je met
een weloverwogen antwoord komen.
Kiezen voor een studie in het hoger
onderwijs kan bijzonder simpel zijn. Je kijkt welke opleiding het
dichtst
bij huis ligt, je doet wat je vrienden van de middelbare school gaan
doen,
of je volgt het advies van je vader op en je wordt wat hij nooit was.
Maar simpele keuzen zijn niet altijd de beste. Je kunt kiezen uit vele
honderden studies, aan ruim vijftig HBO-instellingen en dertien
universiteiten. Het loont de moeite goed rond te kijken, al is het maar
om slechte opleidingen te vermijden, geen onnodige studieschuld op
te bouwen of eeuwige spijt te voorkomen. Samen met ruim 85.000
collega-schoolverlaters kun je volgend jaar gaan studeren in een grote
stad vol buitenschoolse afleiding of in kleine studentenenclaves. Hoewel
je uiteindelijk zelf een studie zal moeten kiezen, zijn er vele
instanties
en personen die je bij deze keuze kunnen helpen. NRC Handelsblad vroeg
advies aan een twintigtal decanen en studie-adviseurs in voortgezet en
hoger onderwijs. Hun adviezen zijn verwerkt in de volgende Top 10
van studiekeuze-tips.
1 Ken jezelf
Socrates had het al bedacht en de
tip geldt nog steeds. Probeer zo eerlijk mogelijk tegenover jezelf
te zijn. Wie ben ik, wat vind ik leuk, wat kan ik goed? Wat zijn mijn
sterke en wat zijn mijn zwakke kanten? Houd jezelf in ieder geval niet
voor de gek: lees je meer uittreksels dan boeken, besef dan dat algemene
letteren waarschijnlijk niet de beste studie voor jou is.
Ga geen
journalistiek studeren als je zelden de krant leest. Sta je daarentegen
al van jongs af aan gepassioneerd op de planken, overweeg dan serieus
een
opleiding aan de Toneelschool, zelfs al blink je uit in wiskunde.
2 Orienteer je breed en uitvoerig
Een overzicht van honderden studies
is eenvoudig te vinden: in studiegidsen, op studiebeurzen, op Internet.
Daarnaast kunnen decanen, familieleden en vrienden je adviseren. Zeker
een decaan kan je de weg wijzen naar vele studies. Zo kun je voorkomen
dat je in het propedeusejaar iemand tegenkomt die een veel leukere
studie
doet waarvan jij nog nooit had gehoord. Ouders en vrienden zullen
je waarschijnlijk ook - of je nu wilt of niet - terzijde staan met wijze
raad en goed(bedoeld) advies. Doe er je voordeel mee, maar beslis hoe
dan
ook zelf.
3 Maak een eerste selectie
Als je eenmaal vele kilo's aan
informatie hebt binnengehaald, probeer dan tot een lijstje te komen met
drie tot vijf studies. Pin je in ieder geval niet direct vast op een
studie aan een instelling: zo vernauw je je blik te snel. Tracht zoveel
mogelijk te weten te komen over de studies en instellingen die op
je lijstje staan. Ga vervolgens op zoek naar sparring partners: mensen
die jou kritisch ondervragen, die je zogenaamd van je voorkeuren willen
afpraten. Dergelijke gesprekken dwingen je scherp te zijn en eerlijk te
blijven over je voorkeuren.
4 Kies niet alleen voor een studie, maar
kies ook bewust voor een universiteit of hogeschool
De inhoud van een
en dezelfde studie kan per instelling flink verschillen. Het is de kunst
goed naar de inhoud van de opleiding te kijken: welke vakken worden er
aangeboden, welke richtingen zijn te volgen na het propedeusejaar en
welke
onderwijsvormen worden gehanteerd? Let ook op de studieomgeving waarin
jij je prettig voelt.
Van je middelbare-schooltijd weet je waarschijnlijk
wel waar je beter gedijt: op een kleine knusse school met weinig
medeleerlingen, of ben je meer het type van `hoe meer zielen, hoe meer
vreugd' in een grote scholengemeenschap. Laat je in ieder geval niet
leiden door topografische overwegingen. Je krijgt een OV-kaart, gebruik
hem dan ook. Kies niet de studie die lekker dicht bij moeders wasmachine
of vaders portefeuille in de buurt zit. Als de beste faculteit van
je favoriete studie aan de andere kant van het land zit, schroom dan
niet
daarheen te verhuizen.
5 Spreek zoveel mogelijk studenten van diverse
studies over hun ervaringen
Waarschijnlijk beter dan wie dan ook,
kunnen
studenten je over hun opleiding vertellen. Het is zonde deze kennis niet
te gebruiken. Spoor daarom zoveel mogelijk studenten op, zelfs al is het
de beste vriend van de neef van je buurjongen. De kans bestaat dat
niemand
in jouw kennissenkring de studie van jouw voorkeur volgt. Voel je dan
niet
gehinderd naar de faculteit zelf te gaan en beperk je hierbij niet tot
de open dag. Er zijn genoeg studenten die jou het een en ander over de
opleiding kunnen vertellen. Daarnaast is het een mooie gelegeheid om
eens
wat sfeer op te snuiven en eventueel een hoorcollege mee te lopen.
6
Bezoek open dagen maar blijf kritisch
Als je eenmaal een beetje een
idee
hebt over wat je wilt gaan doen, bezoek dan de open dagen. Maar let wel,
op de voorlichtingsdagen tonen instellingen zich van hun beste (dus niet
alledaagse) kant. De praktijk kan vaak anders zijn: chaotische
studieroosters, eindeloos heen en weer fietsen tussen hoorcolleges
en werkgroepen, een bibliotheek van niks, een computer-kerkhof - en de
koffie is ook al niet gratis.
Laat je dus niet te makkelijk inpakken op
open dagen. Val de voorlichters lastig met kritische vragen. Ook de
uitgedeelde of toegestuurde informatiefolders moet je met een kritisch
oog bekijken. Universiteiten en hogescholen zijn elkaars concurrenten in
`de slag om de student'. Ze maken dus veel reclame, wat niet altijd
hetzelfde is als eerlijke voorlichting geven.
7 Tob niet over een
toekomstige studieschuld
Er is een alternatief: niet studeren, dan
krijg
je ook geen studieschuld. Maar bedenk: hoger opgeleiden verdienen,
gemiddeld genomen, al gauw 25 tot 40 procent meer dan mensen met Havo,
VWO of MBO als hoogst genoten opleiding. Met andere woorden: studeren
loont, de studieschuld betaalt zichzelf terug. Enig gezond arbeidsethos
is daarbij wel van belang: laat de studieschuld niet onnodig oplopen
door
ondoordachte studiekeuze en lanterfanteren.
8 Let op de arbeidsmarkt
maar laat je er niet te veel door leiden
De meest rationele van alle
tips: je wilt later immers wel een baan vinden. Maar de studie met
de beste toekomstverwachting hoeft niet noodzakelijkerwijs de beste
studie
voor jou te zijn. Zeker als je niet helemaal overtuigd bent van je
motivatie of kwaliteiten moet je niet kiezen voor de `hoogste' studie.
Daarnaast vindt een goede HBO'er eerder werk dan een slechte academicus.
Kijk ook verder dan de studie zelf en praat met mensen over het beroep
dat jou voor ogen staat. Als advocaat sta je niet alleen maar in de
rechtzaal geweldige betogen te houden maar zit je ook dagenlang te
neuzen
in droge juridische teksten. Met andere woorden: klopt het beeld dat jij
van de beroepspraktijk hebt, of is de praktijk veel saaier of juist
interessanter?
9 Doe een studie- of beroepskeuzetest
Als je er niet
uitkomt, denk dan eens aan keuzetest. Ga in ieder geval niet een jaar
verkwanselen door ongemotiveerd een brede studie als algemene letteren
of rechten te doen. Weliswaar kun je met dergelijke studies nog alle
kanten op, maar eens zul je toch echt moeten kiezen. Een
beroepskeuzetest
geeft je in ieder geval een richting waarin je je verder kunt
orienteren.
10 Ga de wijde wereld in
Een bijzonder nuttig advies als je nog geen
studie hebt gevonden, maar ook als je wel je keuze denkt te hebben
gemaakt. Verruim je blik, zie je vooroordelen doorbroken worden en
geniet.
Studeren kan een jaartje later ook wel, het maakt niet zo gek veel uit
of je pakweg 23 of 24 bent na afloop van je studie. Dus werk je gek in
de zomer om vervolgens met een Lonely Planet-gids India te verkennen,
Frans te studeren in de zon of een baantje in Kaapstad te nemen. Voordat
je het weet, studeer je af, heb je een vriend of vriendin die kinderen
wil en krijg je brieven over pensioenfondsen.
|
NRC
Webpagina's
15 oktober 1998
|
