NIEUWS | TEGENSPRAAK | SUPPLEMENT | AGENDA | ARCHIEF | ADVERTENTIES | SERVICE 



Overzicht eerdere
afleveringen


 ROLLING STONES
 KLASSIEK
 FILMMUZIEK
 TOURNEE
 GELD
 PORTRETTEN
 JAARTALLEN
 FANS
 INFORMATIE
 LINKS

Geld: Het paradijs aan de gracht

Cees Banning
Om fiscale redenen hebben de Rolling Stones hun concerten in Groot-Brittannië afgelast. Het Nederlandse belastingsysteem is veel milder voor de musici. Heel wat van hun bv's zitten in Amsterdam.

Nooit hebben ze - zoals bijvoorbeeld The Beatles met hun Taxman - er een nummer aan besteed, maar de relatie tussen de Rolling Stones en de Britse belastingdienst leidt altijd tot conflicten. Meest recente wapenfeit is dat de Stones vier concerten in Groot-Brittannië uitstellen als gevolg van een nieuwe belastingmaatregel van de Labour-regering van Tony Blair. Door deze maatregel zouden Mick Jagger, Charlie Watts en Ron Wood twaalf miljoen pond (zo'n veertig miljoen gulden) aan de Britse fiscus moeten afdragen. Keith Richards ontspringt de dans want hij is Amerikaans ingezetene. De Europese optredens van de wereldtournee Bridges to Babylon zouden volgens Mick Jagger in één klap verliesgevend worden. De Britse Stones-fans zullen tot juni 1999 moeten wachten.

Door de nieuwe wet moeten Britten die korter dan zestig dagen in Groot-Brittannië wonen, maar er op enig moment geld verdienen, toch over het hele jaarinkomen belasting betalen. In het geval van de Stones zouden alle optredens van Bridges to Babylon door de Britse fiscus worden aangeslagen, en niet alleen de geplande vier. De concerten worden nu in het 'fiscaal jaar 1999' gegeven dat op 1 april begint en waarin verder geen optredens staan gepland. Het was ,,een bijzonder moeilijke beslissing'', zei Jagger in een toelichting op het besluit, maar het was volgens hem absoluut geen 'tax protest'.

Een groot verschil met bijna dertig jaar geleden. The Beatles opponeerden tegen de Britse politieke (belasting)moraal in Taxman; de Stones gaven op 30 maart 1971 een groot afscheidsfeest in Londen. Na een conflict met de Britse belastingdienst besloten ze fiscaal te emigreren naar Frankrijk. Geen overhaaste beslissing, want als onderdeel van die beslissing was op 4 februari van dat jaar in Nederland een besloten vennootschap opgericht: Promotone, een onderneming die zich bezighoudt met de ,,exploitatie van rechten op het gebied van muziek alsmede de productie van muziekopnamen''. De bv werd gevestigd aan de Amsterdamse Herengracht - er zouden nog vele volgen.

Want 'The Greatest Rock 'n' Roll Band In The World' weet dat zijn muziek big business is. Rock-'n-roll begon als een rebellie tegen het establishment en geen band weet deze aversie beter in muziek om te zetten dan de Stones. Het nummer Sympathy for the Devil (,,Please allow me to introduce myself, I'm a man of wealth and taste'') van het album Beggars Banquet (1968) is autobiografisch en voorspellend. In de jaren zestig/zeventig maakten de Rolling Stones muziek; in de jaren tachtig/negentig maken ze muziek en geld.

Mick Jagger is met een vermogen van 280 miljoen gulden een van de rijkste Britse mannen. Het vermogen van Keith Richards wordt geschat op 210 miljoen; Charlie Watts is goed voor 120 miljoen en Ron Wood heeft een geschat vermogen van 90 miljoen.

De gesjeesde student aan de London School of Economics, Mick Jagger, wist zijn bandleden mee te krijgen in een gestroomlijnde commerciële organisatie. Zo waren de Stones de eerste popband die een tour liet sponsoren door een commercieel bedrijf. Quintessence Inc., producent van parfum, droeg in 1981 één miljoen dollar bij aan hun tour. Budweiser, Sony, Pepsi en Nationale Nederlanden zijn sindsdien niet meer weg te denken van het poppodium.

Nederland heeft een belangrijke bijdrage geleverd aan het vermogen van de Stones. ,,Nederland is voor de internationale muziekindustrie een fiscaal paradijs'', weet Dick Molenaar. De Rotterdamse belastingadviseur is gespecialiseerd in muziek en fiscus. Het zijn vooral de zogenoemde royalty-bv's die Nederland een paradijselijk karakter verschaffen. Over royalty's moet in het land waar ze worden uitgekeerd een zogenoemde bronbelasting worden betaald. De belastingen bedragen in de meeste Westerse landen zo'n twintig tot dertig procent. Nederland kent geen heffing, omdat zo'n belasting een belemmering vormt voor het internationale handels- en kapitaalverkeer. Nederland is voor een vrij verkeer.

De royalty-truc is dat bijvoorbeeld een Britse artiest een contract sluit met een Nederlandse beheersmaatschappij. Deze bv verwerft het recht op de exploitatie van muziek en muziekopnamen. Deze beheersmaatschappijen sluiten contracten in alle landen waar de artiest optreedt of de muziek wordt verkocht. De royalty's gaan dus naar deze bv en omdat die in Nederland is gevestigd, wordt er geen belasting over geheven. Deze constructie wordt door het buitenland alleen geaccepteerd wanneer er een belastingverdrag is gesloten. Zo'n verdrag moet voorkomen dat er twee keer min of meer dezelfde belasting wordt geheven. Nederland heeft een zeer uitgebreid netwerk van belastingverdragen en is daarom dubbel aantrekkelijk.

Het geld blijft echter niet in Nederland, want de royalty-bv is vaak een onderdeel van een houders-maatschappij die gevestigd is in belastingparadijzen als Jersey, Jamaica, Bahama's en Nederlandse Antillen. Omdat er geen adequate internationale fiscale wetgeving is, stroomt dit geld nagenoeg onbelast naar deze paradijzen. Vaak met Nederland als tussenstation. ,,Aan de Amsterdamse grachten en in 't Gooi wonen alle grote internationale muzieksterren; althans fiscaal'', weet belastingadviseur Leo Neve.

Op nummer 506 van de Herengracht wonen de Rolling Stones; fiscaal. Behalve Promotone zijn op dit adres nog meer Stones-bv's gevestigd, zoals Promotour, Promopub, Promogracht, Promolane, Promogroup en Promostraat. Maar ook bv's als Musidor, Musifilm en Eder werken voor de Stones. De omvang van de vennootschappen wordt beperkt gehouden, zodat ze maar een beperkte financiële publicatieplicht hebben. De fiscus zal nooit te weten komen wat Arend van der Marel en Prinz Rupprecht Ludwig Ferdinand Prinz zu Loewenstein-Wertheim-Freudenberg wel weten. Als respectievelijk algemeen directeur en commissaris bij al deze bv's zijn zij sleutelfiguren in het Stones-conglomeraat. Samen met de Nederlander Gerrit te Spenke van KPMG Meijburg & Co Belastingadviseurs houdt hij de Stones uit de handen van de taxman.

NRC Webpagina's
25 juni 1998

   Bovenkant pagina


NRC Webpagina's © NRC HANDELSBLAD (web@nrc.nl) JUNI 1998