|
Overzicht eerdere
afleveringen
SCHOTLAND
BEHAARDE TAS
TYPISCH SCHOTS
BOLWERK VAN BESCHEIDENHEID
ECONOMIE
HISTORIE
POLITIEK
VERKIEZINGEN
LIJSTTREKKERS
CULTUUR
VOETBAL
ENGELAND - SCHOTLAND
BOEKEN & FESTIVALS
LINKS
 |
Typisch Schots
Wat maakt de Schotten zo Schots?
Schotse ruit
De voorlopers hiervan werden al tweeduizend jaar geleden gebruikt door de Kelten. Het aantal gebruikte kleuren steeg met de plaats in de hiërarchie: zeven kleuren voor de koning, zes voor de druïden (de priesters), zes voor de edelen. Sinds de zestiende eeuw had elke regio in de Schotse Hooglanden zijn eigen ruitpatroon, zijn eigen tartan. In de Schotse Laaglanden, de strook tussen Edinburgh en Glasgow, werden de mannelijke dragers van de Schotse ruit gezien als dieven en barbaren. Later, na de slag bij Culloden in 1746, werd de Schotse ruit zelfs bij wet verboden, als symbool van rechteloosheid en opstandigheid. Inmiddels heeft de ruit heel Schotland veroverd, onder aanvoering van folklore-fans en de Schotse toerisme-industrie.
Doedelzak
 Waarschijnlijk oorspronkelijk in de Hooglanden gebruikt om over grote afstanden signalen te kunnen overbrengen. Later ingezet als instrument voor marsmuziek als de regimenten van Hooglanders ten strijde trokken. Na de slag bij Culloden in 1746 bestempelde een rechter de doedelzak als wapen. De bespeler werd tot de doodstraf veroordeeld. Tegenwoordig telt elk zichzelf respecterend dorp ten minste één doedelzakband. De doedelzak wordt tegenwoordig in Schotland op grote schaal gebruikt bij festiviteiten, officiële gelegenheden en protestacties.
Highland Games
Sportevenementen die van mei tot half september in heel Schotland worden gehouden. Belangrijkste onderdelen zijn paalwerpen en steenheffen. Dit spektakel stamt uit de veertiende eeuw, toen spelen werden gebruikt om de beste strijders te recruteren. De games werden eind vorige eeuw nieuw leven ingeblazen door de Britse koningin Victoria om traditionele kleding, muziek en gebruiken te stimuleren. Belangrijke Highland Games worden gehouden in Braemar, Oban en Cowal.
Whisky
 In Schotland wordt al meer dan 500 jaar whisky (niet op zijn Amerikaans of Iers: whiskey) gestookt. De basisingrediënten zijn: gerst, water, gist en, meestal, turfwalm. Er zijn twee hoofdsoorten te onderscheiden: malt whisky en grain whisky. Malt whisky maakt uitsluitend gebruik van gemoute gerst. Grain whisky kan ook gebruikmaken van andere gemoute granen. Grote delen van de Schotse Hooglanden en de Schotse eilanden zijn afhankelijk van de whiskyproductie. Met een waarde van bijna 2,4 miljard pond was whisky in 1997 het op één na belangrijkste exportproduct van Schotland, na gas en olie. Amerikanen noemen whisky graag ‘Scotch' maar de Schotten zelf doen dat nooit.
Schotse rok
De kilt of Schotse rok is door de Engelsen bedacht om de Highland Regiments, de regimenten van manschappen uit de Schotse Hooglanden, te kleden. Aanvankelijk werd een langere rok gedragen. De kleine kilt, zoals die tegenwoordig wordt gedragen, deed zijn intree rond 1800. Bij officiële gelegenheden gaan mannen graag in Schotse rok gekleed. De Engelse oorsprong is uit het nationale geheugen gewist.
Haggis
Haggis wordt beschouwd als het nationale gerecht van Schotland. Deze lekkernij bestaat uit een schapenmaag, gevuld met gekruide lever, slachtafval, havermeel en ui. Haggis wordt meestal gegeten met bashed neeps, gestampte rapen, en chappi tatties, aardappelpuree. Dit volksvoedsel is de laatste decennia sterk in de mode geraakt. In de grote Schotse steden worden zelfs vegetarische varianten geserveerd.
Hogmanay
Oudjaarsavondviering. Voor Schotten veel belangrijker dan Kerstmis dat in andere delen van het Verenigd Koninkrijk uitbundig wordt gevierd. Hogmanay in het oude centrum van Edinburgh is het grootste nieuwjaarsfeest van Europa.
|
NRC
Webpagina's
29 APRIL 1999
|
