NRC Handelsblad Profiel Provinciale Staten
NIEUWS | TEGENSPRAAK | SUPPLEMENT | AGENDA | ARCHIEF | ADVERTENTIES | SERVICE 



Overzicht eerdere
afleveringen


PROVINCIALE STATEN
ENQUÊTE
STELLINGEN
DE EERSTE KAMER
STATENLEDEN OVER ZICHZELF
COMMISSARIS VAN DE KONINGIN
TAKEN/BEVOEGDHEDEN
LINKS

De Eerste Kamer

Na hun installatie kiezen de leden van Provinciale Staten de Eerste Kamer. Bijna een kwart van de respondenten (104 van de 445) is tegen dit principe van getrapte verkiezingen. Als alternatief pleiten bijna alle tegenstanders voor directe verkiezingen door alle kiesgerechtigde Nederlanders.

Zeventien procent vindt de Eerste Kamer overbodig

Alle zeven SP'ers zijn tegen de getrapte verkiezingen. Bij D66 en GroenLinks is de stemming verdeeld: bij beide is 50 procent voor en 50 procent tegen. VVD'ers zijn het sterkst voor het huidige stelsel: 112 respondenten zijn voor, 16 zijn tegen. Bij de PvdA is eenderde tegen, bij het CDA eenvijfde.

Van de 445 respondenten zijn 66 (15 procent) het eens met de stelling dat de Eerste Kamer overbodig is. De meeste voorstanders van afschaffen van de Senaat zijn te vinden bij SP (6 van de 7 respondenten), PvdA (23 van de 78) en D66 (12 van de 44). Sterk tegen afschaffen zijn CDA (slechts 5 van de 96 zijn voor), VVD (9 van de 128) en de kleine christelijke partijen (2 van de 29). Een van de liberale tegenstanders van de Senaat is het voormalige Tweede-Kamerlid Van Rey uit Limburg. Limburgers zijn het sterkst gekant tegen de Senaat (10 van de 36 respondenten).

De voorstanders van de Eerste Kamer pleiten in het algemeen voor de noodzaak van een chambre de reflexion, die in alle rust fouten van de Tweede Kamer herstelt. Enkele citaten:

H. Jeurink (PvdA, Drenthe): ,,De taak van de Eerste Kamer kan door anderen, bijvoorbeeld Statenleden, worden overgenomen.''

K.S. Heldoorn (PvdA, Friesland): ,,Net als de provincies zal een orgaan als de Eerste Kamer zijn meerwaarde voor burgers duidelijk moeten maken. Dat lukt tot nu toe onvoldoende.''

J.J. Modder (PvdA, Gelderland): ,,Meerwaarde is langzamerhand nihil. Het is een rusthuis voor oud-politici.''

M. Vissers (GroenLinks/De Groenen, Zuid-Holland): ,,Van Kamer van reflectie is de Eerste Kamer verworden tot Kamer van obstructie. Ondertussen worden gammele wetten gewoon door de vingers gezien door de meeste senatoren. De Eerste Kamer kan dus beter vervangen worden door een soort preventieve ombudsman (of -vrouw).''

De Eerste Kamer stelt zich te terughoudend op in politieke kwesties, vinden 146 respondenten. Veel Statenleden hebben goede herinneringen aan wijlen senator Kaland van het CDA, die veelvuldig met het kabinet in botsing kwam.

Veel critici vinden de Kameleden niet representatief, of juist te strikt gebonden aan hun partij, wat een onafhankelijke opstelling zou belemmeren.

A.W. Friesen (D66, Noord-Brabant): ,,Het lidmaatschap van de Eerste Kamer is een erebaantje (op persoonlijke titel vind ik het maar een belegen zooitje) en dat oefent controle uit op besluiten van de Tweede Kamer?''

H.J. van Kuijk-Blommestein (CDA, Limburg): ,,Men draait bij na dreigementen van ministers, premier of Tweede-Kamerleden.''

NRC Webpagina's
25 FEBRUARI 1999

Een belangrijke taak van de Provinciale-Statenleden is het kiezen van de Eerste Kamer. Vooral daardoor zijn de Statenverkiezingen ook van betekenis voor de nationale politiek.De Eerste Kamer telt 75 zetels. De verkiezingen hiervoor zijn op 25 mei. In alle provincies komen Provinciale Staten dan tegelijkertijd bijeen om de senatoren te kiezen. Verrassend is de uitslag meestal niet, omdat Statenleden in principe kiezen voor partijgenoten. Wel is telkens de vraag hoe Statenleden van provinciale partijen zullen stemmen of van partijen die wel in de Staten zijn vertegenwoordigd, maar te klein zijn om een zetel in de Eerste Kamer te verwerven. Bij deze `getrapte' verkiezingen hebben de Statenleden een `gewogen' stem. Het gewicht van hun stem hangt af van het aantal inwoners van de provincie die zij vertegenwoordigen. Een Statenlid in Zuid-Holland heeft dus meer invloed op de samenstelling van de Eerste Kamer dan een Statenlid van Flevoland.

De zetelverdeling van de huidige Eerste Kamer is als volgt: VVD 23, CDA 20, PvdA 14, D66 7, GroenLinks 4, SGP 2, GPV 1, RPF 1, SP 1, Bierman (gekozen door de Groenen en provinciale partijen) 1, Batenburg (voorheen AOV) 1. De nieuwe Eerste Kamer komt op 8 juni voor het eerst bijeen.

   Bovenkant pagina


NRC Webpagina's © NRC HANDELSBLAD (web@nrc.nl) FEBRUARI 1999