2. Technologie

2.1 Inleiding
In een van zijn dagboeken vertelt de schrijver Hans Warren hoe hij in 1950, op bezoek in Parijs, voor het eerst televisie zag. Met dat medium zou het nooit iets kunnen worden, zo meende Warren: "Er is niets aan, een klein formaat slechte film, zo zou je het kunnen omschrijven; niet erg duidelijk en buitengewoon vermoeiend voor de ogen. Het lijkt een beetje op een verlicht aquarium waar je in kijkt en visjes verwacht.''
Het is met de ontwikkeling van de televisie nog betrekkelijk langzaam gegaan. In de tweede helft van de jaren zestig kwamen de eerste kleuren-televisies op de markt en pas in de tweede helft van de jaren tachtig kreeg Nederland een derde televisienet, commerciële televisiestations en televisie-uitzendingen overdag.
Inmiddels hebben zich zowel regionale als mondiale televisiestations ontwikkeld en wordt van iedere gebeurtenis van enige betekenis over de hele wereld rechtstreeks verslag gedaan. De door het Amerikaanse nieuwsstation CNN vrijwel integraal uitgezonden Oorlog in de Golf (januari/februari 1991) mag de bekroning heten van een ontwikkeling waarin het medium televisie zich diep heeft genesteld tot in de verste uithoeken van de global village.
Een parallel dient zich aan met de ontwikkeling van het Internet. Het net, dat in de jaren negentig aan zijn grote doorbraak is begonnen, bevindt zich in technologisch opzicht nog "in de jaren vijftig". Sceptici blijven het roepen: het net is een chaos, het net is voor freaks, het net bezwijkt onder gebabbel en vunzigheid, het net is tergend langzaam.

2.2 Stromingen
Bespiegelingen over de ontwikkeling van computer-communicatie in het algemeen en Internet in het bijzonder laten zich indelen in diverse "stromingen". We maken hier (voorlopig) een tweedeling: de optimistische stroming en de kritische stroming.

2.2.1 Optimistisch
Voor velen is Internet nog steeds een log en chaotisch medium. Maar de oplossing voor vele problemen is louter een kwestie van techniek, training en tijd. Om twee oplossingen te noemen: de chip en de kabel.
Het vermogen van microprocessors (chips), het brein van computers, verdubbelt iedere anderhalf jaar. Het einde van die ontwikkeling is nog amper in zicht. Het versturen en ontvangen van beeld en geluid kost de meeste computers nu nog betrekkelijk veel tijd. Binnen enkele jaren zal niemand daarover nog kunnen klagen. (Zie: "De ongehoord uitdijende potentie van de chip", NRC Handelsblad, 30 september 1995)
Het huidige digitale dataverkeer kent op dit moment ook zijn beperkingen in de geringe capaciteit van telefoon- en televisiekabel. De elektronische snelweg is op veel plaatsen nog een hobbelig zandpad, met name in de verbinding tussen woonhuizen en wijk-telefooncentrales. Maar op vele fronten wordt geïnvesteerd - in datacompressie, in glasvezelkabel. Om nog te zwijgen van de pijlsnelle ontwikkeling die satellieten doormaken als alternatief voor het "kabelverkeer".
De effecten van deze technologische trends laten zich moeilijk voorspellen. De Amerikaanse krant Minneapolis Star Tribune liet twee jaar geleden een verslaggever een jaar lang onderzoek hiernaar doen, wat resulteerde in drie bijlagen die verschenen onder de titel On the edge of the digital era.
De toekomst is aan ubiquitous communication, aldus de krant uit Minneapolis, vrij vertaald: de overal-communicatie. Het is in huizen, kantoren, op straat nu al te zien: wie wil, kan op ieder moment overal bereikbaar zijn, per zaktelefoon, semafoon, laptop, computer, enzovoorts. Die ontwikkeling gaat door en bevindt zich in een stroomversnelling nu televisie en computer naar elkaar toegroeien als enkele van de vele vensters binnen één groot communicatie-netwerk. De toepassing van die vensters zal per functie verschillen: het grote platte scherm aan de muur (1,5 bij 2,5 meter) voor "televisie kijken", het 17-inch scherm voor bureauwerk, het mini-venster om de pols als beeldtelefoon, het enkele millimeters dikke A-4-model als digitale krant, enzovoorts.

2.2.2 Kritisch
Net-pessimisten voorzien een toekomst waarin iedereen aan het beeldscherm gekluisterd zit, verstoken van contacten met mensen van vlees en bloed. Een samenleving met zo mogelijk nog minder solidariteit tussen de verschillende bevolkingsgroepen. De toenemende invloed van Internet en de steeds snellere technologische ontwikkelingen dragen ertoe bij dat mensen zich niet meer voor elkaar inzetten omdat ze elkaar niet meer ontmoeten.
Media criticus Neil Postman, bekend door zijn boek We are amusing ourselves to death, beweerde onlangs in een interview dat we aan een informatie-overvloed leiden. Het gevaar van te veel informatie is dat structurele problemen, zoals honger in de Derde Wereld en de problemen in de getto's van grote Amerikaanse steden, blijven liggen omdat niemand meer tijd heeft oplossingen te bedenken.

Vragen
Wat zouden belangrijke "momenten" kunnen zijn in de (technologische) ontwikkeling van het Internet in de komende drie à vijf jaar? Welke factoren zullen deze ontwikkeling een belangrijke impuls geven? Welke factoren staan een verdere ontwikkeling van Internet in de weg? Aan welke voorwaarden moeten worden voldaan om Internet te laten uitgroeien tot een breed, toegankelijk, "onmisbaar" medium?

Uw bijdrage