Kosovo Conflict

Nieuws

Aanvallen

Vluchtelingen

Opinie

Achtergronden

Tijdsbalk

Profiel van de belangrijkste spelers Links

Twee van de Nepalese Gurkha's uit het Britse leger, gevreesd om hun vechtlust en lange messen, kwamen om toen ze in Kosovo explosieven onschadelijk wilden maken.

Door onze correspondent HANS STEKETEE

LONDEN, 22 JUNI. De Britse filmregisseur die zijn jeugd in Bombay doorbracht herinnert zich de huiskok nog goed. "Soms liet hij ons het lange, kromme mes zien dat hij altijd bij zich droeg", vertelt hij. "Maar als een kukri-mes eenmaal is getrokken, mag het niet in de schede vóór het bloed heeft geproefd. Dan maakte hij een heel klein sneetje in zijn duim en borg het pas dan weer op."

De kok was een Gurkha, een van de uit Nepal afkomstige huurlingen die sinds de vorige eeuw in het Britse leger dienen. Ze dragen nu automatische wapens, maar op hun heup hangt nog steeds de dertig centimeter lange kukri.

De eerste doden van de NAVO-grondoperatie in Kosovo, gisteren, waren twee Gurkha-geniesoldaten, die explosieven onschadelijk probeerden te maken. Het incident maakt duidelijk "welk gevaar onze troepen voortdurend lopen", zei de Britse premier Blair, die hun moed prees. Het laat ook zien dat het Britse beroepsleger nog steeds soldaten werft uit de hoeken van het voormalige Empire om gevaarlijk werk te doen in de frontlinie.

De eerste Gurkha's traden in 1815 toe tot de Britse legers in India, nadat de krijgshaftigheid van de vierkant gebouwde, taaie soldaten uit buurland Nepal diepe indruk had gemaakt. In beide Wereldoorlogen dienden meer dan 210.000 Gurkha's. Op slagvelden in Frankrijk, het Midden- Oosten, de Krim, Italië en Zuidoost-Azië stierven er meer dan 14.000. Het wegsmeltende Britse Rijk en de defensiebezuinigingen hebben hun aantal sindsdien gedecimeerd. De vier resterende regimenten fuseerden in 1994 tot één regiment, The Royal Gurkha Rifles, dat in Azië, Bosnië en op de Britse eilanden was gestationeerd. Na de overdracht van Hongkong aan China in 1997 werd het Gurkha-garnizoen daar ontmanteld. Van de resterende 3.400 Gurkha's dienen er een kleine 700 in Kosovo. Voor jonge Nepalezen is een baan bij de Gurkha's en het Britse staatspensioen dat een heel dorp in Nepal kan onderhouden intussen alleen maar gewilder. Afgelopen jaar solliciteerden er 36.000 naar 230 vacatures.

"Gurkha's vormen de voorhoede", meldde het Britse ministerie van Defensie op ingehouden juichtoon voor de NAVO-grondoperatie. Dat was psychologische oorlogvoering; hun reputatie van ondoorgrondelijke elite- soldaten uit het Oosten was altijd al een extra wapen. Op de Falkland- eilanden speelden ze in 1992 een kleine rol, vooral omdat hun superieuren twijfelden aan hun effectiviteit in de klamme kou. Maar het geluid van kukri's die een loopgraaf verder in het holst van de nacht werden geslepen was genoeg om Argentijnen te laten vluchten. Kosovo laat zien dat kukri's niet helpen tegen landmijnen en onontplofte bommen.