De bossen zijn verbrand, de rebellen
verdwenen
De Macedoniërs gingen
gisteren volop in de aanval tegen de Albanese rebellen bij Tetovo - tot
vreugde van de Macedoniërs en tot verontwaardiging van de Albanese
minderheid.
Door onze correspondent YAEL VINCKX
TETOVO, 26 MAART. Een deel van het bos is zwartgeblakerd. Bomen en
struiken smeulen nog na. Opwaaiend as verstikt de longen. In de heuvels
boven Tetovo is het vanochtend stil, maar gisteren barstte hier de hel
los. Toen zette het Macedonische leger zijn langverwachte offensief in.
Na een dag van bombardementen met mortieren en granaten claimde de
Macedonische premier gisteravond de victorie. Maar die geldt slechts een
deel van de heuvels. Het dorpje Gajre is ingenomen; de huizen zijn
kapotgeschoten, een auto is doorzeefd met kogels. Aan het eind van het
dorp staan drie pantserwagens van het Macedonische leger. Die houden
iedereen tegen. Te voet gaat de tocht verder, om de pantserwagens heen,
door het verkoolde bos. Aan de overkant van de heuvel klinkt het
offensief opnieuw. Daar staat vanochtend bos in brand. Dan, achter de
verkoolde bomen, duiken de eerste tekenen van de Albanese rebellen op.
Ze hebben van takken schuilhutjes gebouwd, en met schotten ondergrondse
bunkers gegraven. Etensresten, dekens, schoenen en legewaterflessen
liggen verspreid in de dorre bladeren, evenals een achtergelaten
raketwerper. Maar de rebellen zelf zijn verdwenen. Dat strookt met de
verklaring van de Macedonische regering. Bij hun offensief zijn ze
nauwelijks rebellen tegengekomen, zeggen ze. Die zouden op de vlucht
zijn geslagen naar Kosovo. Maar het blijft onduidelijk waarom de
Macedonische troepen in dat geval niet verder optrekken. In het volgende
dorp Dzepcista wacht de Albanese bevolking af. Macedonische politie
hebben ze niet gezien, Albanese rebellen evenmin. Nieuwsgierige vrouwen
en kinderen steken hun hoofd uit het raam. Vreemdelingen hebben ze
allang niet meer gezien; het dorp is geïsoleerd. "De situatie is
nijpend", zegt Nejo. Hij is in het dagelijks leven conciërge bij
het Renaissance Hotel op het Londense vliegveld Heathrow, maar is nu
naar zijn geboortedorp en dochter teruggekeerd. "Wij hebben geen
medicijnen, melk, olie en zout en we durven niet naar Tetovo om het te
halen".Het offensief heeft gisteren zes slachtoffers gemaakt. Een
soldaat is per ongeluk gedood door eigen troepen, een agent is gewond
geraakt en vier Albanese burgers zijn beschoten door Macedonische
strijdkrachten. De restanten van die laatste schietpartij liggen in een
hobbelige straat aan de rand van de stad Tetovo. De ambulance is
zoëven weggescheurd en de inwoners klonteren voorzichtig samen om
de beschoten auto. Het is een kleine taxi, met vijf kogelgaten in de
rechterflank en kapotte ramen. Op de achterbank liggen een hoofddoek en
een damesschoen en staat een volle tas.
Halverwege het offensief moeten de drie mannen en de vrouw besloten het
gebied alsnog te verlaten. Maar in de bocht is de taxi onder vuur
genomen door speciale troepen, verstopt in hotel Arbati. De Albanese
inzittenden van de auto zouden het stopteken van de agenten hebben
genegeerd.
De inzittenden zijn geraakt in de benen en in de rug. Plassen bloed en
botsplinters liggen als levend bewijs achter de passagiersstoel. "Ze
schieten op burgers. Het is een schande," roepen de omstanders. Er wordt
druk gespeculeerd over het aantal civiele slachtoffers in de heuvels.
Het offensief begon gisterochtend. Een regen van mortieren daalde op de
heuvels rond Tetovo neer. "De ramen dansten in de sponningen", zegt een
inwoonster van de stad. Daarna trokken tanks, pantserwagens en, volgens
ooggetuigen, minimaal tweehonderd soldaten de heuvels in. De soldaten
liepen achter het handjevol tanks en pantserwagens van het leger. Het
muisleger, bijnaam van de Macedonische militaire macht, brulde.
Doel waren de posities van de extremisten, met name het dorp Selce. De
rebellen, die zich al twee weken in de heuvels rond Tetovo hebben
verschanst, zouden in Selce hun hoofdkwartier hebben. Maar eenmaal in de
heuvels blijken veel rebellen weg. De soldaten treffen vooral angstige
burgers aan.
De vuurgevechten duren de hele dag voort, af en toe onderbroken door een
oorverdovende stilte. Boven de stad wordt het ene na het andere huis in
brand gestoken. Op de heuvels wonen voornamelijk Albanezen. Onder de kam
van de heuvel racen vier tanks. In de ochtend beantwoorden de rebellen
het vuur van de troepen en klinken de klappen van hun geweren, maar
later verstomt hun antwoord.
De voorbode van het offensief had zich op zaterdag aangekondigd, met de
komst van twee helikopters die door de Oekraïne zijn geleverd: de
Slavische broeders uit de Oekraïne wilden de Macedoniers wel uit
hun benarde positie halen en lanceeren zaterdagmiddag hun eerste
raketten.
Het groepje Slavische Macedonische mannen realiseert zich enkele
seconden na het inslaan van de raketten wat er is gebeurt. Dan steken ze
hun armen in lucht en klinkt een triomfantelijk gejuich. "Eindelijk
slaan we terug", schreeuwt een van hen euforisch. Ruim een etmaal later
verschijnt premier Ljubco Georgijevski op de staatstelevisie en kondigt
het einde van de Albanese rebellie aan. Het ministerie van Defensie
zegt: "Dit is een van de laatste fases van de operatie om de terroristen
volledig van Macedonisch grondgebied te verdrijven." Het ministerie
denkt er twee dagen voor nodig te hebben.
Vandaag is de tweede dag. Er is vanochtend niet geschoten.