Vredesmacht in Kosovo machteloos tegen
terroristen
Bommen in vuilnisbakken,
granaten in cafe's - wat kan de internationale vredesmacht in Kosovo
doen? Nog eens waarschuwen voor de laatste keer.
Door onze correspondent YAEL VINCKX
SKOPJE, 17 FEBR. Ze kwamen om de Albanezen te beschermen tegen de
Serviërs. Maar hun opdracht veranderde al snel. De NAVO-geleide
vredestroepen werden gedwongen hun voormalige vijanden uit de
luchtoorlog om Kosovo te beschermen, tegen wraakacties de Albanezen.
Een moeilijke opdracht, zo blijkt.
Gisteren was weer zo'n dag. De internationale vredesmacht in Kosovo,
KFOR, moest toekijken bij een bloedige aanslag op een bus. Weer - want
het was niet de eerste keer dat een aanval op een Servisch
burgerkonvooi werd uitgevoerd. Een jaar geleden bijvoorbeeld, lanceerde
een Albanees vanaf zijn schouder een raket op een door KFOR bewaakte
bus. De raket ging dwars door de bus en doodde een bejaard echtpaar.
Gisteren hadden Zweedse soldaten de weg voor het konvooi gecontroleerd
en hadden ze twee verdachte Albanezen aangehouden - maar de bom hadden
ze over het hoofd gezien. Hij werd op afstand tot ontploffing gebracht.
Dergelijke aanslagen brengen KFOR tot wanhoop. Bommen in vuilnisbakken,
granaten in cafe's, automobilisten die inrijden op Servische kinderen,
de soldaten zijn er niet op voorbereid. Ze zijn getraind voor een
oorlog. Maar dit zijn terroristische acties.
De secretaris-generaal van de NAVO, George Robertson, zei het gisteren
zelf: " We hebben geen luchtoorlog gevoerd om te zien hoe de etnische
zuivering van de ene groep wordt vervangen door etnische aanvallen en
intimidatie door de andere groep." De Russische regering, erkend vriend
van de Serviers, zei het ronder: "De provincie wordt etnisch
gezuiverd."
Honderdduizenden Serviers hebben inmiddels de officieel nog altijd
Joegoslavische provincie onder druk van de Albanese extremisten
verlaten. De zuivering vindt vaak plaats recht onder de neuzen van KFOR
en het VN-bestuur. De daders zijn meestal individuen, maar de
internationale gemeenschap vermoedt de hand van het voormalige Kosovo
Bevrijdingsleger (UÇK) in het geweld. De voormalige guerrilla's
strijden voor een onafhankelijk Kosovo. De politieke arm van hun leger
moest echter bij de lokale verkiezingen afgelopen najaar de overwinning
laten aan de gematigde leider Ibrahim Rugova. Dat zette kwaad bloed
onder de extremisten. De Serviërs die achterblijven, hokken samen
in enclaves. Willen ze boodschappen doen buiten hun enclave, dan moet
de soldaten van KFOR mee. Intussen durven steeds minder Serviërs
hun getto uit te komen. Soms is de zuivering brutaal, zoals gisteren in
Podujevo en Strpce. Soms vindt zij bijna onmerkbaar plaats, zoals in
Kosovo Polje, waar Serviers worden gedwongen hun huizen ver onder de
marktwaarde te verkopen.
De internationale gemeenschap heeft furieus gereageerd op de recente
aanslagen. Maar ze staat tegelijk met lege handen. Secretaris-generaal
Robertson heeft laten doorschemeren de hulp aan Kosovo stop te zetten.
"De steun van de internationale gemeenschap moet niet voor lief worden
genomen", dreigde hij de Albanese bevolking van Kosovo gisteren.
Het is een loos dreigement. Wat kan het Westen ondernemen? Het heeft
zichzelf in dit wespennest gestoken en is vervolgens overrompeld door
de geweldadige gebeurtenissen. De internationale gemeenschap is niet
bij machte het geweld te doen stoppen. Maar ze kan evenmin haar spullen
pakken: vertrek zou een nieuwe oorlog inluiden in Zuid-Oost Europa.
De EU-commissaris voor buitenlands beleid, Chris Patten, ziet een
relatie tussen het nieuwe, democratische bewind in Belgrado en de
toenemende aanslagen in Kosovo. "Dit is een wrede poging om de
vooruitgang te dwarsbomen", reageerde hij gisteren. Hij doelde daarbij
niet alleen op Kosovo, maar ook op Zuid-Servie. Daar strijdt een
Albanees rebellenleger met hulp van voormalige UÇK'ers voor
inlijving van het gebied bij Kosovo. En ook daar is het aantal
aanslagen op Serviërs, voornamelijk agenten, de afgelopen weken
opgevoerd. De secretaris-generaal van de NAVO onderstreepte gisteren:
"Kosovo verliest de sympathie van de wereld tenzij het etnische geweld
stopt." George Robertson heeft de Albanese extremisten gewaarschuwd
opnieuw voor de laatste keer.