Het Groene Blad vecht tegen hasj-taboe in Israel

Door onze correspondent SALOMON BOUMAN
UDIM, 10 MEI. Een van de 33 partijen in de Israelische verkiezingen op 17 mei is de nieuwe Partij van het Groene Blad. Zij ijvert voor legalisering van soft drugs, te beginnen met een openbaar debat.

Diep in de nacht speculeren de enthousiaste oprichters en aanhangers van de nieuwe Partij van het Groene Blad hoeveel zetels ze over een week bij de verkiezingen zullen krijgen om hun stem voor legalisering van hasjiesj ook in het Israelische parlement te laten horen. Ze zitten in de moshav collectieve nederzetting Udim rond een kampvuur dat de kille, nachtelijke zeewind verdrijft. Ze noemen zich de ,,voorhoede van de revolutie die Israel in de stembus zal verrassen''.

De jonge mannen met baarden en lange haren en de hippie-meisjes roken hier buiten het bereik van de politie hun joints. Popmuziek blèrt uit een auto. Op het roken van hasjiesj staat in Israel een maximale gevangenisstraf van drie jaar en een boete van 50.000 gulden. Met het Nederlandse gedoogbeleid als voorbeeld is Boaz Wachtel (40) tegen deze ,,achterlijke toestand'' in opstand gekomen. Een trend in opiniepeilingen die op groeiend begrip in de conservatieve Israelische samenleving wees voor het gebruik van hasjiesj, was voor hem aanleiding het 'Groene Blad' op te richten.

Als vroegere medewerker van de Nederlandse psychiater professor Bastiaans, die onder andere met LSD als geneesmiddel experimenteerde ter verlichting van trauma's van slachtoffers van de Holocaust, is hij ervan overtuigd dat Israel het Nederlandse voorbeeld moet volgen om de Israelische samenleving te genezen van de excessen van drugsgebruik. De overheid heeft de verspreiding van drugs in de Israelische samenleving niet kunnen stoppen. Wachtel wijst er op dat de joodse staat na de VS percentueel de meeste drugsverslaafden telt. Het aantal rokers van hasjiesj wordt door de oprichters van het 'Groene Blad' op zo'n miljoen geschat. ,,Er wordt in alle lagen van de bevolking gerookt. Ook in het leger. Ik weet het zeker want ik heb zelf in een gevechtseenheid in Libanon gediend en met anderen veel gerookt om de spanning te breken'', zegt een van de activisten van de partij. (Volgens een officieel onderzoek gebruikt acht procent van de militairen drugs.) ,,Dat roken gebeurt natuurlijk in het geheim. Maar wat is geheim? De politie weet het, maar kan er gewoon niet meer tegen op'', zegt de activist.

Volgens het Israelische instituut ter bestrijding van drugs bedraagt de omzet van alle soorten drugs op de zwarte markt thans 4 miljard gulden per jaar. In drie jaar, van 1995 tot 1998, is het percentage kinderen van 12 tot 14 jaar dat drugs, meestal hasjiesj, heeft gebruikt met 50 procent gestegen. Andere cijfers wijzen ook op een explosie van drugsgebruik in Israel. Jaarlijks verschijnen 10.000 gebruikers van drugs 80 procent rokers van hasjiesj voor rechtbanken. In Ramat-Hasharon, een welgestelde voorstad van Tel Aviv, is het drugsgebruik op de lagere en middelbare scholen volgens onderwijzers en leraren bijna oncontroleerbaar geworden.

Zoals Israel met pijn naar erkenning van de PLO, de Palestijnse Bevrijdings Organisatie, groeide, zo wordt ook het ,,verschrikkelijke en stompzinnige taboe'' op het gebruik van hasjiesj langzaam maar zeker maar zeker afgebroken. Het 'Groene Blad' wil aan deze evolutie politieke leiding geven en, zoals de leden van de partij zeggen, de ,,misdaad die aan de onwettigheid van hasjiesj kleeft bestrijden''. Wachtel en zijn vrienden zijn ervan overtuigd dat het Nederlandse voorbeeld ook voor Israel opgaat. Legalisering van hasjiesj drijft een wig tussen het roken van onschuldige joints en het gebruik van harddrugs zoals heroïne. De dealers zullen het moeilijker krijgen hun vaak uit Egypte en Libanon aangevoerde ,,gevaarlijke en schadelijke drugs'' aan de man te brengen als hasjiesj legaal aan personen boven de 21 jaar mag worden verkocht.

Het eerste programmapunt van het 'Groene Blad' is een openbaar debat te beginnen over ecologische, medische en economische voordelen die aan het kweken van hasjiesj en gebruik ervan kleven. Deze partij van ,,Israels nieuwe jeugd'' zoals de leden zichzelf willen zien, is ,,natuurlijk en boven alles voor vrede'' maar volgens het partijprogramma ook voor euthanasie, legalisering van de prostitutie, wettiging van gokken en het recht op een goed leven roken en dansen''.

Zal deze partij de verrassing van de verkiezingen worden? Volgens een opiniepeiling op 28 scholen haalt de partij acht zetels. Aan het kampvuur wordt op vier zetels gehoopt. Voor objectieve waarnemers zou één zetel al een grote verrassing zijn. Het 'Groene blad' breekt echter in de Israelische media door. De TV-en radio-campagne van de partij, gefinancierd uit zeer bescheiden middelen maar gedragen door enthousiaste public-relations managers en TV-producenten, is in zijn eenvoud effectief. In korte tijd hebben zich 1.000 vrijwilligers aangemeld om de boodschap van de partij uit te dragen. Het valt de activisten op dat de partij veel bijval krijgt van jonge religieuze Israeliërs, die naar hun zeggen veel roken.

In de Shenkin-straat, waar het hart van de Tel-Avivse hippiecultuur klopt, staat een man bij de stand van het 'Groene Blad'. Hij vertelt dat hij zelf in zijn appartement uit hennep marihuana maakte om ,,mijn pijnen te bestrijden''. Enkele jaren geleden onderging hij een dubbele transplantatieoperatie. De medicijnen die hij sedertdien moet innemen om afstoting te voorkomen gaan gepaard met pijnlijke bijverschijnselen. ,,Marihuana hielp geweldig'', vertelt hij. Een overval van de politie in zijn appartement maakte een einde aan zijn particuliere marihuana-apotheek. Voor de rechtbank ontsnapte hij wegens zijn zwakke gezondheid aan gevangenisstraf. Voor hem is dat nauwelijks een troost. ,,Mochten de artsen hier maar marihuana als geneesmiddel voorschrijven'', verzucht hij. ,,Om dat te bespoedigen stem ik op het Groene Blad.''

NRC Webpagina's
15 MEI 1999