'Barak, je bent groot, groot', roept de massa

Somberheid in het hotel waar Likud de verkiezingsuitslagen volgt, dolle vreugde op het Rabinplein. Israeliërs reageren op de resultaten.

Door onze correspondent SALOMON BOUMAN

TEL AVIV, 18 MEI. Om de paar minuten vraagt Cobi hoe laat het is. Hij zit gespannen op een rood stoeltje in een grote zaal van het Hilton- hotel waar ook premier Benjamin Netanyahu in een suite op de tv-prognose van de verkiezingen om precies tien uur wachtte. "Ik heb het gevoel dat Bibi gaat verliezen", zegt hij. "Vandaag ben ik de stembussen langs gegaan en daar zag ik dat het mis ging". Cobi, een Israeliër uit een Tel-Avivse volkswijk waar Likud heerst laat zich niet van de wijs brengen door Likud-jongeren die voor de tv-camera's Bibi (koosnaam van Netanyahu) zingend bejubelen. Ook hij ziet dat de Likud-politici de zaal mijden waar Likud de uitslag voor de grote tv-schermen afwacht. Veel aanhangers van Likud zijn thuisgebleven. Ze voelen aan dat het feest vannacht niet hier, maar bij de Arbeidspartij van Ehud Barak op het Rabinplein in Tel Aviv zal worden gevierd. Om een minuut voor tien houdt Cobi het niet meer. Hij wordt lijkbleek en zit verstijfd op zijn stoel alsof hij een voorschot heeft genomen op de verpletterende nederlaag van Netanyahu en zijn partij, die voorlopig de Likud-bladzijde in de Israelische politiek omslaat. Als hij het slechte nieuws een minuut later hoort en met eigen ogen heeft gezien dat Netanyahu het leiderschap van Likud opgeeft, loopt Cobi als een geslagen hond rond. "Ik voel me stront", zegt hij. In de snikhete zaal gaan kreten van verbijstering op - "nee, nee"- als Netanyahu, met even tranen op zijn netvlies, zegt dat het voor hem tijd is rust met zijn vrouw en kinderen te nemen om over de toekomst te kunnen nadenken. Bibi beseft dat de droom na nauwelijks drie jaar voorbij is. Op vijftigjarige leeftijd is hij de jongste verslagen premier uit Israels geschiedenis, zonder politieke toekomst. In de zaal waar Likud-ministers uit de geïmproviseerde tv-studio's verschijnen, worden meteen de messen getrokken voor de opvolgingsstrijd. Minister Livnat zegt dat de "partij zich over de nederlaag moet beraden en er de consequenties uit moet trekken". Ze zegt zelf geen kandidaat te zijn. Deze vrouw, die alleen om ideologische redenen bij Likud bleef en aan het hoofd van de jammerlijk gefaalde Likud- verkiezingscampagne stond, maakt niet zo'n ongelukkige indruk. Ook zij heeft haar buik al lang vol van Bibi's dictatuur en populisme. Op de plaats bij het stadhuis in Tel Aviv waar op 4 november 1995 de vredespremier Yitzhak Rabin werd vermoord, brandt het eeuwige vuur van de herinnering dat voor de omstanders weer de glans van de hoop heeft gekregen. "Er is na drie jaar een einde gekomen aan de onderdrukking van Bibi. Het volk heeft vandaag de hoop hervonden die hij, die fascist, wilde doven", zegt een middelbare scholier bij het gedenkteken voor Rabin. Met duizenden stromen vooral jonge Israeliërs naar het plein voor het stadhuis waar Rabin vlak voor zijn dood het vredeslied zong. Ze zingen het luidkeels door het getoeter heen van dol enthousiaste Israeliërs die op zijn Zuid-Amerikaans in hun auto's over de Ibn- Gvirol boulevard razen, langs het gedenkteken van Rabin. Ehud Barak wordt als een magneet naar het Rabinplein aangetrokken. Het feest is in het Dan-hotel gepland, maar zijn zege wil hij in de nacht op het plein met de jeugd vieren. Barak houdt van improvisatie, de Shin-Beth, de binnenlandse veiligheidsdienst die hem al als een premier beschermt niet.

Barak weet precies wat hij tegen de jeugd op het plein moet zeggen. "Als Rabin nu uit de hemel naar ons kijkt is hij ongetwijfeld trots op ons zoals wij trots op hem zijn en alles zullen doen om zijn testament uit te voeren. Ik die aarzelend en bang voor de deuren stond van veel gezinnen die hun zonen verloren, ik zeg jullie vannacht dat ik alles zal doen om een einde aan de oorlogen te maken, om de veiligheid te vergroten en Israel vrede en voorspoed te brengen". En de massa scandeert: "Barak je bent groot, groot" en de massa zingt " Bibi achal auta (Bibi heeft verloren)".

Als de zon opgaat liggen de kranten met koppen en foto's van een stralende Barak op de stoep. "Wat was dat ding dat drie jaar duurde? Wie was dat vreemde, eigenaardige type dat plotseling verscheen en het leven van ons vergiftigde, alles vernietigde wat hij kon en even plotseling verdween als hij was gekomen?" In deze woorden viert de commentator van het gezaghebbende blad Ha'arets vandaag de zege van Barak op Netanyahu, van het goede op het kwade lijkt het wel. Israeliërs die lang met sombere gezichten rondliepen lachen weer vandaag. De hoop is terug.

NRC Webpagina's
18 MEI 199