|
Huidige en nieuw gekozen premier
 |
Ik ben het trotse gepeupel, zegt Netanyahu
Door onze correspondent SALOMON BOUMAN
,,Bibi, Bibi, koning van Israel'', zingen honderden inwoners van Ariel als premier Netanyahu de grote sportzaal betreedt van Ariel, de 'hoofdstad' van Samaria. ,,Bibi, je bent groot, de grootste'', schreeuwt een man door het gezang heen. Een brede lach glijdt over het gelaat van de premier. Zijn voorhoofd glimt als altijd. Netanyahu zwaait als een vorst naar zijn volgelingen. Hij lijkt gelukkig. Na sombere opiniepeilingen heeft zijn nog niet van de grond gekomen verkiezingscampagne een dag eerder een onverwachte duw in de rug gekregen.
Tiki Dayan, een bekende Israelische artieste, had in aanwezigheid van Netanyahu's tegenspeler Ehud Barak, de leider van Israel-Eén (Arbeidspartij) in de strijd om het premierschap, gezegd dat de aanhang van Likud 'gepeupel' is. Als een havik dook Netanyahu op deze prooi. Barak had er part nog deel aan, maar deze ongelukkige uitlating kan als een boemerang op zijn hoofd terecht komen. Shimon Peres, de socialistische ex-premier, weet daarvan mee te praten. In 1981 had de komiek Dudo Topaz Likud's sefardische aanhangers (van onder meer Marokkaanse afkomst) voor tshachtshashim (protserigen) uitgemaakt. Toen de stemmen werden geteld, kwamen de verkiezingsspecialisten tot de conclusie dat deze verspreking Peres de voorspelde zege had gekost.
Geen wonder dus dat Netanyahu, met het precedent-Peres scherp in zijn geheugen gegrift, zich na Tiki Dayan's uitglijder nog emotioneler dan gewoonlijk opwerpt als de vertegenwoordiger van de vertrapten. Als een doorgewinterde manipulator scherpt hij de etnischetegenstellingen in de heterogene Israelische samenleving aan. ,,Ik ben het trotse gepeupel'', zegt hij tijdens een bezoek aan een markt, waar hij op een keizerlijke ontvangst kan rekenen. ,,Ik ben een trotse sefardi, ik ben een trotse Ethiopiër, ik ben een trotse Rus''. Later betrapt de Israelische tv Netanyahu als hij zegt dat de ,,elites (van Barak) het volk haten. Ze haten de sefardim, de Russen, de Marokkanen en de orthodoxen''. Anderhalf jaar geleden verraste de tv-camera's Netanyahu ook al toen hij in het oor van de stokoude heilige Marokkaanse rabbijn Kaduri fluisterde dat ,,de linksen vergeten zijn dat ze joden zijn''.
Zo'n Netanyahu, die links verafschuwt, ligt bij de kolonisten in Ariel goed. Hier is hij op eigen terrein. Met de belofte dat Ariel en alle nederzettingen, wat er ook gebeurt, onder Israelische soevereiniteit komen, is hij meer dan welkom. In Ariel is hij, omringd door veiligheidsagenten en politieagenten met het automatische geweer in de aanslag, het gelaat naar de zaal gewend, thuis. Een graadmeter voor de uitslag van de verkiezingen op 17 mei kan het bezoek aan Ariel niet zijn. Maar Netanyahu hervond er zijn uitbundige, warmte uitstralende zelfvertrouwen nadat hij eerder een vermoeide en teneergeslagen indruk maakte toen de opiniepeilingen bleven uitwijzen dat Barak gestaag op hem aan het uitlopen was.
De eerste woorden die hij spreekt zijn in het Russisch. ,,Goedenavond'', zegt hij in de taal van de bijna een miljoen immigranten uit de vroegere Sovjet-Unie. Hun stem kan van beslissende invloed zijn op de verkiezingsuitslag. Russische immigranten maken in Ariel 23 procent van de bevolking uit. Verkiezingstaktiek en het uitroepen van Ariel tot Israels ,,eerste wijze stad'' brengen de Likud-leider naar deze nog steeds groeiende stedelijke nederzetting.
Met een gift van 200 miljoen gulden van de grote Amerikaanse software- onderneming Oracle wordt in Ariel een integraal computercommunicatiesysteem opgezet dat ieder huis met een bank, supermarkt en school verbindt. Het is de bedoeling van Oracle om een computer-vredesbrug te slaan tussen Israel en de Palestijnse gebieden. ,,Israel wordt in hoog tempo de tweede Silicon Valley ter wereld'', zegt Netanyahu. ,,Israel zal onvoorstelbaar rijk worden'', belooft hij. Netanyahu belooft dat de hogeschool in Ariel, waar 60 procent van de studenten voor exacte vakken heeft gekozen, een universiteit zal worden. Ariel zal ook via een autostrada met de slechts 45 kilometer westelijk liggende metropool Tel Aviv worden verbonden.
,,De hoeveelste is het vandaag ?'', vraagt Netanyahu plotseling. ,,Drie mei'', klinkt het in koor. ,,En morgen?'' houdt hij aan. ,,Vier mei''. ,,Zal Arafat dan de Palestijnse staat uitroepen ?''. ,,Nee'', buldert de menigte. ,,Dat klopt,'' zegt Netanyahu. ,,Als hij het wel zou hebben gedaan, zou Ariel op staande voet deel van de staat Israel zijn geworden''. Op 4 mei schrijft hij het feit dat Arafat er voor terugdeinsde de Palestijnse staat uit te roepen toe aan zijn krachtige politiek. Die avond is dat het voornaamste onderwerp van Likud's tv-spot.
Daarin prijst Netanyau zichzelf voor de krachtige manier waarop hij Arafat er vanaf heeft gebracht de stap naar een onafhankelijke Palestijnse staat te zetten.Likud laat die avond tv-beelden van door de Hamas-terreur pgeblazen bussen zien. Een terreurgrafiek over die beelden heen zakt pijlsnel: 74 procent minder aanslagen dan onder de socialistische premiers Rabin en Peres. Netanyahu beloofde veiligheid, Netanyahu bracht veiligheid. En wat zegt hij over Ehud Barak, zijn gevaarlijkste concurrent ? Die verdeelt Jeruzalem. Daarop hebben Arafat, de Syrische president Hafez Assad en Faisal Husseini, de Palestijnse leider in Jeruzalem, hun hoop gevestigd.
Iedere avond rolt dit script over het scherm. Waar hij de kans krijgt, hamert Netanyahu deze thema's er bij zijn gehoor in. Hij speelt de rol van 'meneer veiligheid'. Hij waakt over Israel met slogans die volgens tegenspelers en waarnemers het Israelische volk dieper dan ooit verdelen. Alsof Rabin niet in november 1995 werd vermoord, schrijven kranten, zeggen kunstenaars en declameren politici dat Netanyahu, de meester van het tv-scherm, angst, haat en ophitsing tot de belangrijkste elementen van zijn campagne heeft gemaakt. De emotie neemt het over van het echte politieke debat over Israels toekomst. Treurig, menen sommigen. Absoluut noodzakelijk om aan de macht te blijven, wordt in Likud-kringen gezegd. De inzet is toch een sterk Israel in handen van de sterke Netanyahu om het land tegen het Palestijnse gevaar te beschermen.
| NRC Webpagina's
|
| Bovenkant pagina |
