Dossier Opsporing

Nieuws

Rapport

Achtergrond

Biografie

Opinie

Begrippen

Overzicht

Door een onzer redacteuren
DEN HAAG, 10 MEI. De ministers Sorgdrager (Justitie) en Dijkstal (Binnenlandse Zaken) laten de Tweede Kamer in september weten welke maatregelen zij nemen tegen functionarissen bij politie en justitie die verantwoordelijk zijn voor de crisis in de opsporing.

De Kamer nam gisteravond, na drie dagen debatteren over het rapport van de parlementaire-enqutecommissie opsporingsmethoden, genoegen met deze toezegging van beide ministers voor politiezaken. Na het zomerreces moeten beide ministers zich in de Kamer opnieuw verantwoorden.

Sorgdrager had al eerder aangekondigd dat zij rond die tijd een plan van aanpak klaar heeft voor falende OM-leden. Dijkstal deed gisteren onder grote druk van de Kamer, speciaal van zijn geestverwante VVD-fractie, een soortgelijke toezegging wat betreft de politie. Zijn conclusie was dat er juridisch weinig mogelijkheden bestaan voor ontslag of overplaatsing van de fel bekritiseerde Haarlemse korpschef Straver. De rechtspositie van hoge politiefunctionarissen is volgens de minister zo sterk dat hij zonder de hulp van de korpsbeheerders (burgemeesters) niet tot ontslag of overplaatsing kan overgaan. De Kamer nam daarmee geen genoegen. Uiteindelijk zegde Dijkstal toe die rechtspositionele aspecten nog eens grondig te onderzoeken.

PvdA-woordvoerder Kalsbeek noemde het schrijnend dat de Haarlemse hoofdcommissaris op zijn post kan blijven, terwijl een politie-agent uit Groningen onlangs vier weken gevangenisstraf kreeg wegens diefstal van twaalf gulden uit de politiekas. Dat staat in schril contrast met Stravers rechercheurs die jarenlang met opzet tonnen drugs op de markt lieten komen, betoogde Kalsbeek.

,,Uw Kamer heeft mij een belangrijk signaal gegeven'', zei Dijkstal. ,,Dat trek ik mij persoonlijk zeer aan.'' De vraag of hij wel personele maatregelen wilde nemen, beantwoordde hij niet direct. ,,Ik vind het noodzakelijk te doen wat kan worden gedaan'', aldus de vice-premier. Voor de Kamer was zijn uitleg uiteindelijk voldoende om te vertrouwen in de goede bedoelingen die de minister heeft. Het Kamerlid Korthals (VVD), partijgenoot van Dijkstal, had zich afgevraagd of de minister wel de juiste ,,mentale instelling'' had gehad bij de personele afwikkeling van de IRT-affaire. De ,,attitude'' van de minister, zei Korthals na afloop van het debat, was een stuk verbeterd.

Over de punten waarop een beslissing moet worden genomen wil de Kamer nog enige tijd denken. Binnen enkele weken wordt gestemd over een aantal verbeteringsvoorstellen die de fracties nu gaan opstellen. Het kabinet wil de criminele burgerinfiltrant en het doorlaten van verdovende middelen verbieden, al zijn er uitzonderingen mogelijk. Het college van procureurs-generaal zal alleen bij hoge uitzondering zo'n geval voorleggen aan de minister, onderstreepte Sorgdrager.

Zij noemde deze week desgevraagd een maximum van één of twee keer in een ambtsperiode.

De inzet van een politie-infiltrant blijft mogelijk. Verder is duidelijk dat de kroongetuige niet wordt geïntroduceerd in het strafproces. Zowel Kamer als kabinet is tegen deze figuur, die in een aantal Europese landen wel bestaat. De kroongetuige, zelf verdachte, levert justitie informatie over criminelen in ruil voor strafvermindering of ontslag van rechtsvervolging.

Het werk voor de veel bekritiseerde criminele inlichtingendiensten (CID's) van de politiekorpsen wordt gereguleerd. De zogenoemde 'geheime trajecten' van deze diensten worden verboden. Alle opsporingshandelingen moeten schriftelijk worden vastgelegd, opdat de rechter uiteindelijk een oordeel kan vellen over de rechtmatigheid. De CID's vallen in het vervolg onder de recherche. Bij het openbaar ministerie komen speciale recherche-officieren die controle uitoefenen.

Minister Sorgdrager zegde de Kamer toe dat in de wet een definitie van 'opsporing' wordt opgenomen. Voor de commissie-Van Traa was dat na de gesignaleerde 'ontsporing van de opsporing' een belangrijk punt. In de Kamer had met name VVD'er Korthals daarop aangedrongen, opdat voor iedereen duidelijk is wat wel en niet onder opsporing wordt verstaan, speciaal in de voorfase van het klassieke opsporingsonderzoek. Sorgdrager heeft aangekondigd over ongeveer een jaar wetsvoorstellen te zullen indienen voor de normering van de opsporingsmethoden op basis van het rapport-Van Traa.